CHUNG QUANH VIỆC ISRAEL KHÔNG KÍCH VÀO TÒA ĐẠI SỨ IRAN Ở SYRIEN

Sau cuộc không kích được cho là của Israel vào toàn đại sứ  Iran ở Damascus, Iran đang lên tiếng ồn ào về việc đe dọa trả đũa Israel. Hiện nay tại khu vực này, giới chính trị đang lo ngại về một sự leo thang xung đột đang gia tăng. Những sự phát triển quan trọng về quân sự mở rộng có thể xảy ra trong nháy mắt.

Chính xác thì chuyện gì đã xảy ra ở Damacus?

Hôm thứ Hai 1/4/2024 đã xảy ra một vụ nổ tại một ngôi nhà trên đường Fayez Mansour đông đúc ở phía tây Damascus. Đây là tòa nhà lãnh sự của đại sứ Iran ở thủ đô Syrien. Tòa nhà bị phá hủy hoàn toàn và theo báo cáo gần đây, ít nhất 13 người thiệt mạng. Trong số đó có hai thành viên cao cấp của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran: Mohammed-Reza Sahedi, chỉ huy Lực lượng Quds, và cấp phó của ông là Mohammed Hadi Haji Rahimi. Sahedi được cho là đã duy trì mối quan hệ đặc biệt chặt chẽ với thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah.

Ngôi nhà từng là nơi ở của đại sứ Iran Hossein Akbari. Tuy nhiên, ông đại sứ Iran   đang ở trong  tòa nhà đại sứ quán chính bên cạnh vào thời điểm xảy ra vụ tấn công và do đó đã sống sót sau vụ nổ. Akbari nói về 6 hoả tiễn được cho là  do máy bay chiến đấu F-35 bắn và bắn trúng tòa nhà lãnh sự trong khoảng thời gian ngắn.

Lực lượng Quds là ai?

Cuộc tấn công bị cáo buộc là một đòn được cho là hết sức nghiêm trọng đối với Iran. Lữ đoàn Al-Kuds là đơn vị tinh nhuệ của Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) chuyên thực hiện các nhiệm vụ nước ngoài. Về mặt chính thức, họ có khoảng 5.000 người mạnh mẽ và báo cáo trực tiếp với Lãnh đạo Cách mạng Tối cao, Ayatollah Ali Khamenei. Lữ đoàn Quds được thành lập sau Chiến tranh Iran-Iraq vào đầu những năm 1980 và có mục đích tích cực truyền bá các mục tiêu của Cách mạng Hồi giáo năm 1979 trên khắp thế giới Hồi giáo.

"Al-Kuds" là tên tiếng Ả Rập của Jerusalem và được hiểu theo nghĩa có tính lập trình - việc chinh phục thành phố, nơi thiêng liêng đối với người Do Thái, người theo đạo Thiên chúa cũng như người theo đạo Hồi, là một trong những mục tiêu dài hạn chính của tổ chức. Lữ đoàn Al-Kuds hợp tác với các tổ chức Hồi giáo cực đoan, chống Israel khác như Hamas của Palestine hay Hezbollah của Libanon và giống như họ, bị Hoa Kỳ xếp vào danh sách các tổ chức khủng bố. Tuy nhiên, Lực lượng Vệ binh vẫn chưa nằm trong danh sách khủng bố của EU. Các thành viên cấp cao của Lữ đoàn Al-Kuds thường xuyên hoạt động với tư cách là "cố vấn quân sự" ở Iraq, Syrien và Libanon, điều phối các hoạt động quân sự và bán quân sự ở đó và do đó làm tăng ảnh hưởng của Tehran đối với các quốc gia này.

Syrien và Iran phản ứng ra sao ?

Lãnh đạo tối cao Iran Khamenei và Tổng thống Iran Raisi đổ lỗi cho Israel về cuộc không kích và đe dọa trả đũa. "Tội ác hèn nhát" sẽ "không được trả lời", Raisi nói trong một tuyên bố do tổng thống đưa ra, lên án vụ tấn công ở Damascus là một "hành động xâm lược vô nhân đạo, hung hăng và đáng khinh" và "vi phạm trắng trợn các quy tắc quốc tế." Hezbollah của Syria cũng cho biết cuộc không kích ở Damascus “sẽ không có hậu quả”.

Một số quốc gia Ả Rập cũng như Nga và Trung Quốc cũng lên án vụ tấn công, cho rằng không nên vi phạm an ninh của các cơ sở ngoại giao. Theo yêu cầu của Nga, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ thảo luận về vụ tấn công trong một cuộc họp công khai vào ngày hôm nay  thứ Ba 2/4/2024.

Vì sao Israel ngày càng tấn công các mục tiêu ở Syrien?

Quân đội Israel thường không bình luận về các cuộc tấn công ở Syrên và cũng chưa bình luận về vụ việc lần này. Tuy nhiên, không quân Israel liên tục ném bom các mục tiêu ở Syrien và Libanon. Khi làm như vậy, ìsrael muốn đẩy lùi ảnh hưởng quân sự ngày càng tăng của Tehran. Những cuộc tấn công này đã gia tăng kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu khoảng sáu tháng trước. Mới hôm Chủ nhật 31/3/2024, quân đội Israel đã tấn công một cơ sở nghiên cứu quân sự gần Damascus bằng 4 hoả tiễn. Chỉ hai ngày trước đó, hơn 50 người đã thiệt mạng trong các cuộc không kích dữ dội ở tỉnh Aleppo ở tây bắc Syrien. Những người này được cho là chủ yếu là quân nhân Syrên và thành viên của lực lượng dân quân Hezbollah.

Cũng đã có một số vụ giết hại có chủ đích các thành viên cao cấp của Lực lượng Quds bởi Israel hoặc các đồng minh của họ. Bốn năm trước, một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Quân đội Hoa Kỳ đã gây chấn động đặc biệt, trong đó một trong những vị tướng quyền lực nhất của tổ chức, Ghassem Soleimani, đã thiệt mạng. Tuy nhiên, vụ tấn công được cho là không kích gần đây nhất ở Damascus đặc biệt bùng nổ vì nó được thực hiện nhằm vào tòa nhà đại sứ quán Iran - và do đó, vi phạm theo luật hiến pháp, đánh vào lãnh thổ Iran.

Nguy cơ leo thang hơn nữa lớn đến mức nào?

Các phản ứng từ Tehran hiện ngày càng trái chiều với những tiếng nói không loại trừ phản ứng quân sự. Zahra Ershadi, đại sứ Iran tại Liên hợp quốc, viết trong thư gửi các quan chức Liên hợp quốc chỉ vài giờ sau vụ tấn công Tổng thư ký António Guterres: “Iran bảo lưu quyền hợp pháp và vốn có của mình theo luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc để đáp trả dứt khoát trước những hành động đáng trách như vậy”.

Cuộc tấn công gần đây của Irael ở Damascus đang bị một số người theo đường lối cứng rắn ở Iran coi là "lời tuyên chiến trực tiếp". Trên thực tế, nhà quan sát Azizi đã nhận định có sự thay đổi trong mục tiêu quân sự của quân đội Israel. Trong quá khứ, họ tránh đối đầu trực tiếp với các mục tiêu của Iran. Chỉ kể từ khi bắt đầu cuộc chiến tranh Gaza gần đây nhất, Israel mới ngày càng nhắm mục tiêu vào các chỉ huy cấp cao của Iran ở các quốc gia láng giềng. 

Ngược lại, Tehran hiện đang rơi vào tình thế khó khăn, nhà khoa học chính trị gốc Iran Azizi cho biết, việc thiếu phản ứng có thể làm suy yếu đáng kể vị thế của Iran với các đồng minh và khiến các lực lượng cũng như chỉ huy của nước này phải đối mặt với các cuộc tấn công tiếp theo. Do đó, Tehran có khả năng buộc phải đáp trả bằng quân sự. Tuy nhiên, không rõ quy mô này sẽ lớn đến mức nào.

Qua vụ việc tấn công lần này, cho thấy quyết tâm của Irael là hết sức cứng rắn với Hamas, Hezbollah và nhắm vào các cơ sở tiếp tế cho những tổ chức này hoạt động để tấn công Israel trong tương lai, chủ trương của Israel là tận diệt hết mầm móng của những kẻ đứng sau Hamas và Hezbolla, đó cũng chính là chiến lược của chính quyền chiến tranh của Israel. Đó là lý do Benjamin Netanjahu và nội các chiến tranh của ông đã bất chấp sự điều động của Biden, và sự khuyên can của nhiều nước trên thế giới, để dùng quyền tự quyết của người Iarael quyết định cho thân phậncho đất nước Israel.

Theo cái nhìn của nội các chiến tranh Netanjahu, với chiến thuật và chiến lược để chấm dứt được các cuộc tấn công nhắm vào người Israel,  để có được hoà bình và chấm dứt chiến tranh lâu dài trong tương lai, thì  người Israel phải tiêu diệt hết các tổ chức Hồi Giáo cữc đoan, từng là kẻ thu sâu sắc của người dân và đất nước Israel.

Thời sự và bình luận từ Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 2 April 2024