HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH KHỐI Ả RẬP - HỒI GIÁO Ở RIAD ĐỂ CHUẨN BỊ CHO CÁC CHÍNH MỚI CỦA TRUMP VỀ TRUNG ĐÔNG

Hơn 50 đại diện của các quốc gia Ả Rập và Hồi giáo sẽ nhóm họp tại thủ đô Riad của Ả Rập Saudi hôm thứ hai 11/11 để thảo luận về cuộc chiến ở Trung Đông và các cuộc tấn công của Israel ở Gaza và Libanon. Cơ quan báo chí nhà nước SPA của Ả Rập Saudi đưa tin, cùng với những mục đích khác, mục tiêu là nhằm thống nhất các quan điểm và tăng áp lực lên cộng đồng quốc tế. nhằm nỗ lực cho việc chấm dứt các cuộc tấn công đang diễn ra của Israel. Một năm trước đã có một cuộc họp với hình thức tương tự được tổ chức bởi Liên đoàn Ả Rập và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo ở Riad.

Trong ngày khai mạc, Thái tử Ả Rập Saudi Mohammed bin Abdul Rahman Al Saud đã chào đón những người đứng đầu chính phủ và nguyên thủ quốc gia của một số quốc gia, như Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và Quốc vương Abdullah II của Jordan. Thủ tướng Libanon Najib Mikat và Tổng thống Nigeria Bola Tinubu cũng có mặt tại hiện trường. Tổng thống Syrien Bashar Al-Assad cũng đang ở Riad. Nhưng quan hệ giữa một số nước tham gia đang căng thẳng. Erdogan dường như đã rời khỏi phòng họp khi Assad bắt đầu phát biểu, như các Video trên mạng xã hội đã cho thấy.

Tổng thống Iran Masoud Peseschkian đã hủy cuộc gặp ở Riad do hạn chế về lịch trình. Phó Tổng thống Mohammad Reza Aref thay mặt ông tham gia. Iran là nhà tài trợ và ủng hộ các tổ chức khủng bố và các bên tham chiến tích cực trong cuộc xung đột ở Trung Đông, Hamas và Hisbollah. Người Shiite Iran và người Ả Rập Saudi theo phái Sunni coi nhau vừa là đối thủ về ý thức hệ vừa là đối thủ quyền lực trong khu vực. Có thể cho rằng, việc tránh xa là Peseschkian muốn ngăn Saudi-Arabien  nhận được quá nhiều sự công nhận của quốc tế từ cuộc gặp.

Cuộc gặp diễn ra chỉ vài ngày sau chiến thắng bầu cử của Donald Trump ở Mỹ. Do đó, tuyên bố chung của các nước Hồi giáo cũng nên được coi là tín hiệu rõ ràng gửi đến tân tổng thống Mỹ - bởi Mỹ là đồng minh quan trọng nhất của Israel.

Trump duy trì mối quan hệ tốt đẹp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Chỉ vài tuần trước, trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại, ông đã khuyến khích ông “làm những gì cần phải làm” để bảo vệ an ninh của Israel. Kể từ khi đắc cử, Trump đã nói chuyện với ông Netanyahu qua điện thoại ba lần và cả hai "hoàn toàn có cùng quan điểm" về mối đe dọa từ Iran, như tờ Washington Post đưa tin. Vì vậy, có thể sự ủng hộ của Trump sẽ khuyến khích Netanyahu tiếp tục các cuộc tấn công ở Gaza và Libanon thay vì tìm kiếm lệnh ngừng bắn.

Trump tuyên bố trong chiến dịch tranh cử rằng ông sẽ bảo đảm hòa bình ở Trung Đông, nhưng ông vẫn chưa trình bày bất kỳ kế hoạch cụ thể nào cho việc này. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, chính phủ của ông đã đàm phán cái gọi là Hiệp định Abraham - thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Israel và các quốc gia Ả Rập như Bahrain, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Sudan và Maroc. 

Những thỏa thuận này vẫn còn nguyên vẹn, nhưng liệu chúng có mang lại giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột Israel-Palestine hay không lại được đánh giá khác nhau. Lộ trình hành động tiếp theo của Trump trong cuộc xung đột ở Trung Đông vẫn chưa rõ ràng.

Tổng thống Israel Isaac Herzog gặp Tổng thống Joe Biden tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Ba 5/11. Tuy nhiên, ảnh hưởng của ông đối với Israel sẽ bị hạn chế do đảng dân chủ của ông thất bại trong bầu cử.

Cách đây vài ngày, Bộ Ngoại giao Katar thông báo nước này sẽ tạm dừng nỗ lực làm trung gian hòa giải trong các cuộc đàm phán bế tắc giữa Israel và Hamas. Cả hai bên đều thiếu ý chí và sự nghiêm chỉnh để đạt được thỏa thuận.

Một quan chức chính quyền Biden nói với Financial Times rằng việc Hamas từ chối thả con tin Israel khiến việc lưu trú của họ ở Doha không còn có thể chấp nhận được. Theo đó, Mỹ mới đây đã gia tăng áp lực lên chính phủ Katar yêu cầu đóng cửa Bộ Chính trị của tổ chức khủng bố ở Doha. Người Katar có lẽ đã tuân thủ các yêu cầu này hơn một tuần trước. Theo báo chí đưa tin, văn phòng của Hamas hiện có thể chuyển đến Thổ Nhĩ Kỳ.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 12 November 2024