KẾT QUẢ BẦU CỬ Ở BALAN, LÀ TIN KHÔNG VUI CHO EU, ĐỨC VÀ UKRAINE - CỤC DIỆN ÂU CHÂU CÓ NHIỀU THAY ĐỔI TRONG NHỮNG NGÀY TỚI

Vào cuối một đêm dài, người chiến thắng trong cuộc bầu cử Ba Lan đã được định đoạt: Truyền thông Ba Lan đã tuyên bố người theo chủ nghĩa dân tộc Karol Nawrocki là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vòng hai. Chính trị gia này có thể gây ra nhiều vấn đề cho Đức, Ukraine và EU.

Ứng cử viên bảo thủ cánh hữu Karol Nawrocki đã giành chiến thắng sít sao trong cuộc bầu cử tổng thống ở Ba Lan. Các phương tiện truyền thông lớn của Ba Lan như tờ báo "Rzeczpospolita" và trang thông tin Internet "Onet.pl" đã tuyên bố ông là người chiến thắng vào sáng sớm hôm nay 2/6. Họ dựa trên số phiếu bầu của ủy ban bầu cử đã kiểm hơn 99% số phiếu. Chiến thắng của người đàn ông 42 tuổi này, cho thấy những thay đổi trong chính sách đối ngoại và đối nội của những quốc gia láng giềng, nơi đóng vai trò quan trọng trong Liên minh Âu châu và NATO.

Nawrocki là một nhà sử học thiếu kinh nghiệm chính trị. Theo số liệu, ông đã nhận được gần 51% số phiếu bầu trong cuộc bầu cử vòng hai. Đối thủ của ông, thị trưởng Warschauer thân Âu châu, Rafal Trzaskowski, chỉ nhận được hơn 50,3%. Kết quả chính thức cuối cùng từ ủy ban bầu cử không được mong đợi cho đến sáng hôm nay.

Sự trả thù thành công của PiS

Nawrocki chính thức độc lập, nhưng đã ra tranh cử với tư cách là ứng cử viên của đảng bảo thủ cánh hữu PiS, đảng đối lập lớn nhất của Ba Lan. PiS đã lãnh đạo đất nước từ năm 2015 đến năm 2023. Đảng này kiểm soát ngành tư pháp và liên tục xung đột với Brüssel về sự can thiệp này vào sự phân chia quyền lực.

Năm 2023, một liên minh trung tả lên nắm quyền: Cựu Chủ tịch Hội đồng EU Donald Tusk trở lại làm thủ tướng. Tuy nhiên, điều này tiếp tục trở thành một cuộc tranh chấp kéo dài với Tổng thống Andrzej Duda, người cũng đến từ PiS và bị cấm tái tranh cử sau 10 tại vị. Duda đã làm chậm các kế hoạch cải cách của Tusk bằng quyền phủ quyết mạnh mẽ của mình. Thủ tướng Tusk hy vọng sẽ phá vỡ bế tắc này với Trzaskowski có tư tưởng tự do nắm quyền lãnh đạo.

Mối quan hệ với Berlin có thể trở nên khó khăn hơn

Ba Lan là một nước ủng hộ quan trọng của Ukraine, quốc gia đang bị Nga tấn công. Quốc gia này, với dân số gần 38 triệu người, cũng coi mình bị Moskau đe dọa và đang tái vũ trang ồ ạt. Không giống như ở Slovakei, Ungarn hay Rumänien, không có chính trị gia nghiêm chỉnh nào ở Ba Lan đại diện cho lập trường thân Nga. Về vấn đề chính sách đối ngoại quan trọng nhất, sự ủng hộ dành cho Ukraine, Duda và Tusk đã cùng nhau hợp tác. Điều này có thể thay đổi với Nawrocki, người phản đối khả năng Ukraine gia nhập NATO.

Trong khi mối quan hệ giữa Warschauer và Berlin đã dịu đi khi Tusk trở thành người đứng đầu chính phủ, Nawrocki có xu hướng ủng hộ đường lối chống Đức của PiS. Trong chiến dịch tranh cử, ông đã tìm cách gần gũi với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Ông nhắc lại yêu cầu của mình rằng Cộng hòa Liên bang Đức phải bồi thường thiệt hại mà Đức Quốc xã gây ra ở Ba Lan trong Thế chiến II. Nawrocki nhấn mạnh rằng ông không muốn EU ra lệnh bất cứ điều gì cho Ba Lan.

Bầu cử cho thấy sự chia rẽ sâu sắc ở Ba Lan

Vào đêm bầu cử, một dự báo ban đầu dự đoán Trzaskowski sẽ dẫn trước. Nhà khoa học xã hội 53 tuổi này đã tuyên bố mình là người chiến thắng. Tuy nhiên, ông được coi là rất cực tả ngay cả trong phe chính trị của mình và là một kẻ phản bội đối với nhiều cử tri ở các vùng nông thôn chủ yếu theo đạo Công giáo của đất nước.

Ba Lan đã đạt được thành công kinh tế to lớn trong những năm gần đây. Tuy nhiên, kết quả bầu cử nhận được qua đêm cho thấy sự chia rẽ chính trị sâu sắc của đất nước này: Trzaskowski đã giành chiến thắng ở các thành phố lớn như Warschauer, Kraków và Łódź, những nơi đặc biệt được hưởng lợi từ sự tăng trưởng kinh tế. Nawrocki đã dẫn trước ở các thành phố nhỏ hơn và các vùng nông thôn của Ba Lan.

Một lý do khiến Trzaskowski thất bại có thể là phe cánh tả và tự do đã không khai thác được tiềm năng bầu cử của mình. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu là 71,7%, cao hơn 3% so với cuộc bầu cử tổng thống trước đó cách đây 5 năm. Nhưng trong chiến thắng trước PiS trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2023, một kỷ lục 74,4% cử tri đã đi bỏ phiếu.

Các ứng cử viên tổng thống huy động hàng chục nghìn người ủng hộ tại Ba Lan

"Chúng ta sẽ giành chiến thắng và cứu Ba Lan. Chúng ta sẽ không để quyền lực của Donald Tusk được củng cố", Nawrocki cho biết sau khi các dự báo ban đầu được công bố. Trước đây, ông là giám đốc của Viện Tưởng niệm Quốc gia (IPN), một cơ quan tương đương của Ba Lan với Cơ quan Lưu trữ Stasi hiện đã không còn tồn tại ở Đức.

Quá khứ của ông khi còn trẻ là một võ sĩ nghiệp dư và là một người gác cửa trong thời gian học tại một khách sạn sang trọng với những mối quan hệ có thể có ở khu đèn đỏ đã nhiều lần gây xôn xao, và nhận được sự đồng cảm của một số cử tri. Nhưng trong vòng bỏ phiếu đầu tiên cách đây hai tuần, Nawrocki và thậm chí nhiều ứng cử viên cánh hữu hơn đã giành được đa số phiếu. 

Ở Ba Lan, tổng thống có nhiệm kỳ 5 năm. Nguyên thủ quốc gia có nhiều quyền hạn nhiêu hơn Tổng thống Liên bang ở Đức và đại diện cho đất nước không chỉ ở bên ngoài. Tổng thống có ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại, bổ nhiệm người đứng đầu chính phủ và nội các, và là chỉ huy tối cao của quân đội Ba Lan trong trường hợp chiến tranh. Trên hết, ông có thể gây khó khăn cho chính phủ bằng quyền phủ quyết của mình.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 2 Juni 2025