SELENSKYJ TẠI CUỘC HỌP THƯỢNG ĐỈNH NATO Ở DEN HAAG - KHÔNG CÒN LÀ VAI TRÒ TRUNG TÂM

Khi NATO họp tại Washington một năm trước, Ukraine đã đóng vai trò trung tâm. Tuyên bố cuối cùng đã được tranh luận cho đến phút cuối. Cuối cùng, quốc gia này đã được chứng nhận là đang trên "con đường không thể đảo ngược" để trở thành thành viên của liên minh, một thành công ngoại giao đối với Kiew. Các đồng minh cũng hứa sẽ cung cấp ít nhất 40 tỷ Euro viện trợ quân sự bổ sung trong một năm. Wolodymyr Selenskyj đã nhận được nhiều tràng pháo tay. Không phải lỗi của ông khi Tổng thống Hoa Kỳ khi đó là Joe Biden vô tình giới thiệu ông là Wladimir Putin, điều này làm dấy lên nghi ngờ về trạng thái tinh thần của Biden.

Tình hình của Selenskyj tại Den Haag lần này khó khăn hơn đáng kể. Điều này bắt đầu bằng tuyên bố cuối cùng, mà các nguyên thủ quốc gia và chính phủ có kế hoạch thông qua vào thứ Tư tuần này. Dự kiến, tuyên bố này chỉ bao gồm hai câu về Ukraine, không nói gì về triển vọng NATO của quốc gia này. Chính phủ Hoa Kỳ, vốn không chấp thuận điều này, đã ngăn cản Ukraine gia nhập NATO. Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ lập luận rằng các cuộc đàm phán hòa bình với Nga không thể bị ảnh hưởng, các đồng minh khác đã tuân thủ cá điều này. Rốt cuộc, Tuyên bố Washington vẫn có hiệu lực miễn là không có lập trường mới nào về 32 thành viên đã được đồng ý.

Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết hôm thứ Hai 23/6 rằng Tuyên bố Den Haag sẽ bao gồm "các công thức quan trọng" để tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine, điều này sẽ "liên kết chi tiêu quốc phòng với Ukraine cho đến năm 2035" để nước này có thể tiếp tục chiến đấu. Tuy nhiên, sẽ không có cam kết tài chính mới nào, vì Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump cũng không còn muốn thực hiện cam kết đó nữa. 

Người tiền nhiệm của ông, Joe Biden, đã từ chối thực hiện cam kết kéo dài nhiều năm. Biden đã nói rõ rằng ông sẽ không thể ràng buộc người kế nhiệm Trump hoặc Quốc hội Hoa Kỳ mới.

Không có Hội đồng NATO-Ukraine ở cấp nguyên thủ quốc gia và Chính phủ

Ít nhất thì các nước Âu châu ngoại trừ Ungarn và Thổ Nhĩ Kỳ, và Canada đã vào cuộc. Như Rutte đã thông báo trước khi hội nghị thượng đỉnh bắt đầu, các cam kết tài chính của họ cho viện trợ quân sự trong năm nay đã lên tới 35 tỷ Euro. Vào giữa tháng 4, con số này vẫn là 21 tỷ Euro. Hai quốc gia cụ thể chịu trách nhiệm cho sự gia tăng này. Riêng Đức đã chiếm 9 tỷ Euro. Theo NATO, không có cam kết nào của Đức được tính đến vào tháng 4 vì không có ngân sách cũng như chính phủ mới. Hơn nữa, Na Uy hiện đã tăng cam kết của mình cho năm 2025 lên 7 tỷ Êuro.

Vương quốc Anh, với 5 tỷ Euro, cũng như Thụy Điển, Đan Mạch và Hòa Lan, cũng đang đóng góp đáng kể. Rutte bày tỏ sự tin tưởng rằng đến cuối năm, các đồng minh có thể đóng góp số tiền tương đương 50 tỷ Euro như năm ngoái. Ê0% trong số này đến từ Âu Châu Âu và Kanada.

Ít nhất thì đây cũng là tia hy vọng cho Selenskyj, người chỉ cònđóng vai trò hỗ trợ tại hội nghị thượng đỉnh này. Không giống như ở Washington, không có Hội đồng NATO-Ukraine nào ở cấp nguyên thủ quốc gia và chính phủ tại Den Haag. Chỉ có các bộ trưởng ngoại giao họp theo hình thức này vào tối thứ Ba 24/6, một động thái mà người Âu châu đã giành được từ người Mỹ. Để Tổng thống Ukraine có cơ hội tham dự, cặp đôi hoàng gia Hòa Lan đã mời ông đến "bữa tối xã giao" của các nhà lãnh đạo.

Trước đó, Selenskyj đã gặp Rutte và bà Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen. Một cuộc họp với Trump cũng được dự trù vào chiều thứ Tư 25/6, hãng thông tấn AFP đã loan tin, được trích lời một quan chức cao cấp trong văn phòng tổng thống Ukraine. Các nhân viên của cả hai tổng thống đang làm việc về các chi tiết. Đây sẽ là một thành công đối với Selenskyj.

 Khi các quốc gia gặp gỡ các đối tác Trump bỏ đi, để chuẩn bị cho tình hình dội bom Iran, như chúng ta đã biết. Tuy nhiên, một số nhà ngoại giao cảnh báo rằng các cuộc họp giữa Trump và Selenskyj không phải là "một sự cá cược an toàn", sau khi hai người đụng độ trước ống kính máy quay tại Phòng Bầu dục vào đầu tháng 2.

Selenskyj sẽ không có trận đấu trên sân nhà nữa cho đến thứ năm 26/6, khi các nguyên thủ quốc gia và chính phủ EU họp tại Hội đồng Âu châu ở Brüssels. Mục tiêu là vượt qua sự phản kháng của Umgarn và Slowalei đối với lệnh trừng phạt mới áp lên Nga.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 25 Juni 2025