TRUMP CÓ THỂ LẠI QUAY XE ! ÔNG ĐANG CÂN NHẮC VIỆC VIỆN TRỢ PHÒNG KHÔNG CHO UKRAINE .

NATO đã tìm thấy tiếng nói chung với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại hội nghị thượng đỉnh ở Den Haag. Nhưng Ukraine, nói riêng, đang còn phải trả giá về mặt chính trị cho điều này.

NATO đang nhẹ nhõm. Trong một thời gian dài, đã có những đồn đoán về việc liệu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump có thể rút khỏi liên minh quốc phòng hay không?. Nỗi lo sợ ngày càng tăng, đặc biệt là ở các thủ đô Âu châu, đảng Cộng hòa sẽ xử dụng hội nghị thượng đỉnh NATO ở Hòa Lan để giáng đòn chí mạng về mặt chính trị với liên minh này. Nhưng mọi việc  đã không xảy ra. Trump có thái độ rất thân thiện vì được được các nguyên thủ quốc gia và chính phủ khác tâng bốc suốt thời gian hội nghị . Có một niềm tin rộng rãi trong NATO rằng tương lai của liên minh quốc phòng đã an toàn hơn kể từ thứ Tư 25/6, ít nhất là trong thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, cái giá phải trả cho điều này là rất cao.

Các quốc gia thành viên NATO trong tương lai sẽ phải chi ra 5% tổng sản phẩm quốc nội của họ cho chi phí quốc phòng của NATO. Trong khi việc tái vũ trang này được tiến hành nhằm mục đích đối phó với mối đe dọa từ Nga, thì đây cũng là một sự nhượng bộ đối với Trump, người đã đứa ra yêu cầu về việc này.

Đó cũng là lý do tại sao tuyên bố cuối cùng của các quốc gia NATO lại ngắn gọn và tại sao chỉ xảy ra có một phiên họp làm việc. Và đó là lý do tại sao cuộc chiến của Nga ở Ukraine không phải là trọng tâm trong lần này, không như đã từng xảy ra tại các hội nghị thượng đỉnh trong quá khứ. Do đó, Tổng thống Ukraine Wolodymyr Selenskyj đã trở thành người ngoài cuộc. Ukraine đã nỗ lực rất nhiều tại hội nghị thượng đỉnh  lần này, để tiến gần hơn với tổng thống Hoa Kỳ. Cuối cùng, trong một khoảnh khắc xúc động, Trump đã nhượng bộ, nhưng không nói rõ.

Sự thất bại của Selenskyj

Hoa Kỳ thực sự muốn hoàn toàn tránh né vấn đề này. Trump đã ủng hộ lệnh ngừng bắn ngay từ đầu nhiệm kỳ thứ hai của mình. Về mặt chính trị, ông không ủng hộ Ukraine, làm nhục Selenskyj trong chuyến thăm White House và đã nhiều lần nói chuyện qua điện thoại với người đứng đầu Điện Kremlin Wladimir Putin. Theo quan điểm của Trump, cuộc chiến ở Ukraine không chỉ tốn kém mà còn không phải là vấn đề mà ông có thể xử dụng để giành điểm ở Hoa Kỳ. Do đó, nhiều chuyên gia an ninh tin rằng Trump đang ngày càng mất hứng thú với cuộc chiến.

Điều này cũng thể hiện rõ tại hội nghị thượng đỉnh NATO. Tuyên bố cuối cùng về Ukraine chỉ nêu một cách mơ hồ: "Các đồng minh tái khẳng định cam kết lâu dài, riêng rẽ của họ trong việc hỗ trợ Ukraine, quốc gia có an ninh đóng góp vào an ninh của Âu Châu ". Theo quan điểm của Ukraine, đây là một bước thụt lùi đáng kể. Tại hội nghị thượng đỉnh NATO trước đó, Kiew đã được cam kết hỗ trợ 40 tỷ Euro và quốc gia này được cho là đang trên "con đường không thể đảo ngược" để trở thành thành viên NATO.

Bộ trưởng Ngoại giao Đức Johann Wadephul (CDU), cùng những người khác, đã cho biết vào thứ Tư 25/6 là các nghị quyết trước đây của Ukraine không bị vô hiệu hóa bởi tuyên bố cuối cùng của NATO này. Tuy nhiên, sự đoàn kết với quốc gia bị Nga tấn công luôn dựa trên tính biểu tượng. Và Trump dường như thích được coi là một người trung gian trung lập và vì thế cho đến nay đã chặn các lệnh trừng phạt tiếp theo đối với nền kinh tế của Putin,  để có thể tiếp tục kinh doanh với Nga trong tương lai. Trump đã không giấu giếm điều này trong những tháng gần đây.

Trong khi Selenskyj là khách mời trong số các nguyên thủ quốc gia và chính phủ tại các hội nghị thượng đỉnh NATO trước đây, thì tại Den Haag lần này, ông, phần lớn bị giới hạn ở bên lề hội nghị. Ít nhất, ông được phép tham dự bữa tối, gặp gỡ các bộ trưởng ngoại giao NATO và nói chuyện riêng với Trump trong 50 phút. Đây là những cuộc đàm phán quan trọng đối với Kiew, nhưng ở đây, tất cả những điều này cũng ít hơn so với các hội nghị thượng đỉnh trước đây. Selenskyj đã từng là trung tâm của NATO với tư cách là một thành viên không chính thức. Bây giờ, ông chỉ đơn thuần là người bên lề trong lần này.

Phóng viên tác động đến Trump

Tổng thống Ukraine đã bỏ rất nhiều công sức vào việc này. Theo các nguồn tin ngoại giao, ông được cho là đã thúc đẩy cuộc gặp với Trump ở hậu trường. Selenskyj cũng gây xôn xao vì trang phục của mình: Ông mặc Veston. Vào tháng 2, trong vụ bê bối ở White House, các quan chức Hoa Kỳ đã cáo buộc ông không tôn trọng Hoa Kỳ. Tổng thống Ukraine đã mặc trang phục theo phong cách quân đội kể từ khi bắt đầu chiến tranh, như một dấu hiệu đoàn kết với quân đội Ukraine. Các chuyên gia coi việc ông đưa ra ngoại lệ tại Den Haag là một đòn tấn công gây thiện cảm với Trump.

Tổng thống Hoa Kỳ ban đầu không tỏ ra phẫn nộ, hay bực bội vào thứ Tư 25/6. Trong cuộc họp báo cuối cùng của mình, ông chủ yếu nói về cuộc tấn công của Hoa Kỳ vào Iran và chỉ trích các bộ phận của báo chí Hoa Kỳ không đánh giá cao thành công này của quân đội Hoa Kỳ dưới sự lãnh đạo của ông. Ông ca ngợi các đối tác NATO vì họ đã sẵn sàng tăng chi tiêu quân sự , nhưng không nói về cuộc chiến của Putin. 

Điều đó đã thay đổi khi một cô phóng viên của ban tiếng nói Ukraine của BBC hỏi tổng thống Hoa Kỳ liệu Hoa Kỳ có cung cấp thêm hệ thống phòng không Patriot cho Ukraine hay không ?. Nga đã ném bom đất nước của bà một cách ồ ạt, bà phóng viên này đã nói. Câu hỏi này ám chỉ đến một vấn đề nghiêm trọng đối với Ukraine. Việc mất đi sự hỗ trợ của Hoa Kỳ hiện đang ảnh hưởng đến nước này, đặc biệt là trong phòng không, vì Âu châu  không thể cung cấp đủ hỏa tiễn địa không cho các hệ thống Patriot của Mỹ. Điều này đã cho phép Putin tăng cường các cuộc không kích và không kích bằng máy bay không người lái trong những tuần gần đây, bao gồm cả các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự ở Ukraine.

Ukraine cần các hệ thống phòng không

Trump hỏi lại cô phóng viên người Ukraine này, cô hiện đang sống ở Ukraine và chồng cô có phải là một người lính không?. Khi đó, cô trả lời là có, ông tỏ ra rất xúc động. "Đó là một câu hỏi khó", Tổng thống Hoa Kỳ nói. "Xin hãy gửi lời hỏi thăm của tôi đến chồng cô". Đột nhiên, tình hình trở nên xúc động và nước mắt của nhà báo trào ra.

Trump cho biết tại cuộc họp báo rằng ông sẽ thảo luận lại về lệnh ngừng bắn với Putin, tuyên bố rằng chiến tranh phải chấm dứt. Ông cho biết cuộc trò chuyện với Selenskyj diễn ra tốt đẹp và Ukraine đã sẵn sàng cho điều đó. Ông cũng sẽ cân nhắc cung cấp thêm các hệ thống Patriot. Tuy nhiên, sẽ rất khó để có được những hệ thống này và người Mỹ cần chúng cho chính họ hoặc cho Israel. Nhưng ít ra, Trump đã xoay chiều về với Ukraine, ngay trong giờ phút này.

Do đó, Ukraine đã nhận được ít viện trợ cụ thể được hứa hẹn tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Den Haag, nhưng vẫn nhiều hơn nhiều so với dự kiến ​​của nhiều chuyên gia. Vấn đề phòng không sẽ rất quan trọng trong những tuần tới. Quân đội Ukraine sẽ chỉ có thể giữ vững mặt trận nếu có thể tự bảo vệ mình khỏi các cuộc tấn công trên không. Đây chắc chắn không phải là vấn đề tiền bạc; điều này có thể đến từ người Âu châu. Nhưng đặc biệt là trong các lĩnh vực phòng không và vệ tinh trinh sát, họ sẽ thấy khó có thể bù đắp cho những đóng góp của Hoa Kỳ. Những tuần tới sẽ cho thấy liệu Trump có muốn cung cấp nhiều hơn sự hỗ trợ về mặt cảm xúc hay không? Từ đó có thể thay đổi tình hình chính trị và cuộc chiến ở Ukraine

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 27 Juni 2025