LO TẬP TRUNG NGOẠI GIAO VỚI TẬP XÌ DẦU  TRUMP TỪ CHỐI CHUYẾN VIẾNG THĂM CỦA ĐÀI LOAN

Chính phủ Hoa Kỳ đã hủy bỏ cuộc gặp dự kiến với Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan Wellington Koo trong thời gian ngắn, dường như vì lo ngại rằng điều này có thể gây nguy hiểm cho việc xích lại gần hơn với Trung Quốc trong khuôn khổ các cuộc đàm phán thương mại mới. Tờ Financial Times và Washington Post đã loan tin, được trích dẫn lời một số nguồn tin thân cận.

Ông Koo dự định đến Washington vào tháng 6 để hội đàm với quan chức cao cấp của Pentagon, Elbridge Colby. Tuy nhiên, Hoa Kỳ đã bất ngờ hủy bỏ cuộc gặp này. Về mặt chính thức, tình hình ở Trung Đông, đặc biệt là các cuộc không kích của Mỹ nhằm vào các mục tiêu ở Iran, khiến thời điểm này trở nên bất lợi. 

Tuy nhiên, theo Financial Times (FT), những cân nhắc nhằm tránh làm căng thẳng thêm mối quan hệ mong manh với Bắc Kinh cũng đóng một vai trò.

Theo báo cáo, các quan chức chính phủ ở Washington lo ngại rằng chuyến thăm chính thức của ông Koo có thể làm gián đoạn các cuộc đàm phán đang diễn ra với Trung Quốc và gây nguy hiểm cho hội nghị thượng đỉnh dự kiến diễn ra vào mùa thu giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Một số nhà quan sát suy đoán rằng ông Trump có thể đã phần nào chịu cúi đầu trước áp lực từ Bắc Kinh sau cuộc điện đàm với ông Tập.

Một quan chức Mỹ nói với FT rằng các cuộc thảo luận hiện đang được tiến hành để sắp xếp lại cuộc họp, mặc dù ở cấp độ ngoại giao thấp hơn. Điều này làm gia tăng lo ngại ở Đài Bắc rằng Washington không còn có ý định hỗ trợ Đài Loan như trước về các vấn đề tế nhị. Một cuộc gặp chính thức giữa Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan và Vùng Thủ đô Washington trong mọi trường hợp sẽ là một hành vi vi phạm điều cấm kỵ về ngoại giao là chưa từng có cuộc gặp nào như vậy kể từ khi FT rút lại sự công nhận chính thức đối với Đài Loan vào năm 1979.

Việc hủy bỏ diễn ra vào thời điểm phức tạp về mặt về mặt chính trị đối với Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức. FT cũng cho biết, Tòa Bạch Ốc gần đây đã từ chối cho ông Lại Thanh Đức quá cảnh qua New York trên đường đến Trung Mỹ – dường như là sau sự can thiệp của đại sứ quán Trung Quốc. 

Trong khi đó, tại Đài Loan, một chiến dịch triệu hồi do các nhà hoạt động khởi xướng chống lại một số nghị sĩ Quốc dân đảng đối lập đã thất bại. Các nhà phân tích tin rằng điều này làm suy yếu ông Lại Thanh Đức trong nước.

"Quyết định của Hoa Kỳ sẽ càng làm suy yếu vị thế của họ trong nước", Amanda Hsiao của công ty cố vấn Eurasia Group nói với FT.

Những lo ngại ngày càng gia tăng ở Washington và Đài Bắc rằng chính phủ Hoa Kỳ đang gửi đi một tín hiệu sai lầm tới Bắc Kinh bằng cách hủy bỏ chuyến thăm. "Điều này rất nguy hiểm", chuyên gia về Trung Quốc Evan Medeiros của Đại học Georgetown cảnh báo. Nó làm suy yếu khả năng răn đe Trung Quốc và gây bất ổn cho các nhà hoạch định chính sách Đài Loan.

Mặc dù Đài Loan hiện đang tái khẳng định sự sẵn sàng quốc phòng của mình - bao gồm cả thông qua thỏa thuận vũ khí trị giá 20 tỷ đô la với Mỹ, dự kiến sẽ được thực hiện vào năm 2026, nhưng các nhà quan sát cũng nhận thấy rủi ro nếu Washington tiếp tục nhượng bộ chính trị vì lợi ích của Trung Quốc. Đài Loan cũng đang cố gắng đạt được một thỏa thuận thuế quan song phương với Mỹ. Nếu không đạt được thỏa thuận, mức thuế 32% đối với một số mặt hàng nhất định sẽ bị đe dọa vào ngày 1 tháng 8.

Đồng thời, các quan chức cao cấp của Trump đang nỗ lực thiết lập lại quan hệ với Trung Quốc. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer đã có các cuộc hội đàm với những người đồng cấp Trung Quốc tại Stockholm trong tuần này, cả hai bên đều mô tả các cuộc đàm phán là "mang tính xây dựng".

Theo FT, các cựu quan chức chính phủ Hoa Kỳ coi diễn biến này là một sự thay đổi so với các chiến lược trước đây. "Đài Loan không còn những người ủng hộ trong chính phủ như trong nhiệm kỳ đầu của Trump", cựu chuyên gia phân tích CIA Dennis Wilder nói với tờ báo Anh. Dưới thời các cố vấn cũ của Trump, chẳng hạn như Mike Pompeo và Matt Pottinger, sự ủng hộ dành cho Đài Loan rõ ràng hơn nhiều, thậm chí còn đòi hỏi sự công nhận theo luật pháp quốc tế.

White House và Pentagon từ chối bình luận về việc hủy bỏ hiện tại. Phái đoàn không chính thức của Đài Loan tại Washington tuyên bố rằng họ thường không bình luận về các cuộc trao đổi quân sự.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 31 Juli 2025