TRUMP TRỞ THÀNH KẺ THUA CUỘC VÌ THUẾ QUAN 

Bài viết của tác giả Patrick Welter đăng trên Frankfurter Allgemeine Zeitung ngày 1 August 2025: Những bình luận về Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thay đổi nhanh hơn cả mức thuế nhập cảng mà ông đã đe dọa và áp đặt. Ban đầu, Trump bị coi là một chính trị gia thương mại ngông cuồng, theo đuổi những lý thuyết thô thiển với các cố vấn của mình. Sau đó, Trump bị chế giễu là một Taco, một vị tổng thống không bao giờ thực hiện lời đe dọa của mình. Taco là viết tắt của "Trump luôn nhát gan", tạm dịch là: Trump luôn nhượng bộ. Giờ đây, dư luận đang rộ lên rằng Trump đang thắng thế trong cuộc chiến thương mại do chính ông khởi xướng.

Điều này dường như đúng khi ông đang thực thi các mức thuế mà ông rất ưa thích. Mức thuế tối thiểu chung là 10% đã có hiệu lực kể từ tháng 4, cùng với mức thuế đặc biệt là 50% đối với nhôm và thép và 25% đối với ô tô. Thuế nhập cảng đối với dược phẩm và Chip máy tính đang được xem xét.

Chính phủ Hoa Kỳ đã ấn định ngày 7 tháng 8 là hạn chót, mức thuế nhập khẩu lên tới 50% sẽ có hiệu lực đối với một số quốc gia được chọn, dựa trên các thông báo thuế quan mới nhất. Mức thuế quan chung dường như đang ổn định ở mức cao hơn trung bình khoảng 20%.

Trump ăn mừng doanh thu thuế quan như một chiến thắng lớn

Cho đến nay, chưa có quốc gia nào có thể đàm phán những nhượng bộ lớn và toàn diện với Trump: Không phải Trung Quốc và Kanada, với chính sách cứng rắn về thuế quan trả đũa và leo thang. Không phải Vương quốc Anh, Việt Nam, Philippines hay Indonesia, với thiện chí đàm phán nhanh chóng và đạt được những kết quả cơ bản. Ngay cả Nhật Bản, một đồng minh quan trọng về kinh tế và thân cận của Mỹ, cũng không. Trump đang áp đặt thuế quan lên tất cả các nước này. Mỹ đang gây gánh nặng cho các đối tác thương mại của mình với mức thuế quan cao hơn đáng kể so với trước nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump.

Liên minh Âu Châu cũng đã đầu hàng Trump trong thỏa thuận khung mới được thống nhất. Thuế nhập cảng chung là 15%, thép và nhôm vẫn ở mức 50%, và chỉ một số ít ngành chuyên biệt như máy bay và máy móc sản xuất chất bán dẫn được miễn thuế, Trump đã đạt được điều mình muốn, và EU đang hưởng ứng.

Một biểu tượng cho thành công của Trump là sự gia tăng mạnh mẽ doanh thu thuế quan của Mỹ. Trong năm tháng đầu năm nay, Hoa Kỳ đã thu được 87 tỷ đô la tiền thuế quan, gấp 2,4 lần so với cùng thời gián với năm ngoái. Đây chỉ là một đóng góp nhỏ vào việc bù đắp lỗ hổng ngân sách mà tổng thống đang tạo ra với luật ngân sách của mình. Tuy nhiên, Trump đã ăn mừng một chiến thắng chưa thực sự to lớn.

Đối với Hoa Kỳ, đây vẫn là một mất mát. Tuyên bố thành công của Trump là một ví dụ điển hình cho một sai lầm đã bị nhà kinh tế học người Pháp Frédéric Bastiat vạch trần vào năm 1850 với câu nói "Những gì nhìn thấy và những gì không nhìn thấy". Những gì nhìn thấy được là 87 tỷ đô la mà các công ty nước ngoài đang trả tại biên giới. Trump vui mừng nói rằng các nước ngoài đang trả tiền cho quyền bán hàng hóa tại nước Mỹ tươi đẹp.

Thuế quan của Trump chỉ là một loại thuế đánh vào người tiêu dùng.

Điều không nhìn thấy được là thuế quan do người tiêu dùng Mỹ trả. Rất ít nhà xuất cảng nước ngoài tạo ra biên lợi nhuận cao đến mức họ có thể dễ dàng hấp thụ được khoản phụ thu thuế quan. Vì vậy, họ tăng giá hàng hóa nhập cảng từ Mỹ, và người tiêu dùng Mỹ phải trả thuế quan của Trump. Thuế quan hoạt động như một loại thuế đánh vào tiêu dùng. Sẽ mất thêm vài tháng nữa để mức tăng giá này thực sự tác động đến người tiêu dùng Mỹ. Về mặt này, Trump chỉ thắng một trận trong cuộc xung đột thuế quan, chứ không phải cả cuộc chiến. Sự bất mãn của người tiêu dùng vẫn còn là ẩn số.

Hơn nữa, điều không thể nhìn thấy là người tiêu dùng sẽ mất đi 87 tỷ đô la để chi tiêu cho các mặt hàng khác, chủ yếu là hàng Mỹ. Các công ty Mỹ đang mất khách hàng vì Trump áp thuế tại biên giới. Điều không thể nhìn thấy, không kém phần quan trọng, là các công ty Mỹ phải tìm kiếm các nhà cung cấp sản phẩm trung gian mới khi các sản phẩm nước ngoài chịu thuế trở nên quá đắt đỏ. Sự thay đổi trong sản xuất như vậy không diễn ra trong một sớm một chiều; nó đầy rẫy sự chậm trễ, xung đột và thất vọng - tóm lại, nó rất tốn kém. Thuế quan đang khiến người Mỹ thiệt hại nhiều hơn rất nhiều so với con số 87 tỷ đô la mà tổng thống tuyên bố là thặng dư từ nước ngoài.

Nói một cách thẳng thắn, lập luận của họ là: "Những gì không giết chết bạn sẽ làm bạn mạnh mẽ hơn". Cũng giống như việc đồng Mark Đức tăng giá từng thúc đẩy tăng năng suất trong xuất  cảng của Đức, thuế nhập  cảng của Hoa Kỳ có thể thúc đẩy năng suất cho các công ty ở Âu châu. Lý tưởng nhất, cơn bão thuế quan thậm chí có thể thúc đẩy các nhà hoạch định chính sách sẵn sàng cải cách theo hướng linh hoạt hơn. Theo một nghĩa nào đó, Trump sẽ trở thành một đồng minh mạnh mẽ của tất cả những người từ lâu đã yêu cầu tăng năng suất và bãi bỏ quy định từ Âu châu.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 2 August 2025