ỨNG CỬ VIÊN ĐẢNG TỰ DO ROB JETTEN SẼ TRỞ THÀNH THỦ TƯỚNG HÒA LAN TIẾP THEO 

Một sự kiện chấn động đang diễn ra tại Hòa Lan: Lần đầu tiên, đảng tự do cánh tả D66 có thể giành được nhiều phiếu bầu nhất và đánh bại Geert Wilders. Một nhân vật chính trị quan trọng khác sắp từ chức.

Người dân Hòa Lan đã bầu ra quốc hội mới vào thứ Tư 29 tháng 10. Theo những dự đoán ban đầu, đất nước đang đối mặt với một sự thay đổi rõ ràng. Đảng tự do cánh tả D66, do Rob Jetten lãnh đạo, đang dẫn đầu với 27 trong số 150 ghế, tiếp theo là đảng PVV của ứng cử viên dân túy cánh hữu Geert Wilders với 25 ghế.

Đảng Tự do-Bảo thủ VVD giành được 23 ghế, liên minh đỏ-xanh của cựu Ủy viên EU Frans Timmermans giành được 20 ghế, và đảng Dân chủ Cơ đốc giáo CDA giành được 19 ghế. Nhiều đảng nhỏ hơn cũng lọt vào quốc hội, bao gồm cả đảng dân túy cánh hữu mới JA21 với 9 ghế.

Nếu Jetten và đảng của ông, D66, thực sự giành được nhiều ghế nhất, đó sẽ là một sự kiện chấn động thực sự. Với kết quả này, cựu Bộ trưởng Khí hậu 38 tuổi không chỉ trở thành Thủ tướng tiếp theo của Hòa Lan mà còn là người trẻ nhất trong lịch sử nắm giữ chức vụ này. Ngay cả khi D66 cuối cùng về đích sau một đảng khác, Jetten vẫn sẽ trở thành Thủ tướng, vì không một đảng lớn nào khác sẵn sàng liên minh với Wilders.

Chỉ vài tuần trước, không ai ngờ Jetten sẽ thắng cử; ông đã bị bỏ xa trong các cuộc thăm dò. Đảng của Wilders vẫn dẫn đầu cho đến cuộc khảo sát cuối cùng.

"Chúng tôi đã thành công", Jetten phát biểu trên sân khấu tại bữa tiệc bầu cử D66 ở Leiden tối hôm đó. Hàng triệu người đã bỏ phiếu để "sang trang mới". Ông muốn "suy nghĩ lớn lao một lần nữa" cho đất nước và tìm kiếm đối thoại với các đảng khác càng sớm càng tốt.

Lãnh đạo đảng tự do cánh tả đã tập trung chiến dịch tranh cử gần đây của mình vào việc làm cho đảng hấp dẫn hơn đối với cử tri trung dung và trung hữu. Jetten thậm chí còn cố tình tạo dáng trước những lá cờ Hòa Lan lớn trong đêm bầu cử. Ông liên tục nhấn mạnh rằng các biểu tượng quốc gia không nên bị giao cho cánh hữu và việc làm này là đã thành công.

Theo các cuộc thăm dò, vấn đề thiếu nhà ở và biến đổi khí hậu đặc biệt quan trọng đối với cử tri D66. Vấn đề vận động tranh cử lớn nhất cả nước, di cư và tị nạn, lại ít được chú trọng hơn trong quyết định bỏ phiếu của họ. Chiến lược của Jetten: Ông giải quyết các vấn đề được cử tri D66 ưa chuộng, chẳng hạn như tăng ngân sách cho giáo dục, và tiếp tục ủng hộ các quy định nghiêm ngặt về bảo vệ khí hậu. Tuy nhiên, về vấn đề di cư, ông lại nghiêng về cánh hữu hơn, kêu gọi luật pháp nghiêm ngặt hơn đối với người xin tị nạn và lao động nhập cư, và do đó rõ ràng đã giành được thêm nhiều phiếu bầu.

Trong những ngày cuối cùng của chiến dịch tranh cử, Jetten đã phát động một cuộc tấn công đặc biệt gay gắt vào Geert Wilders, một chính trị gia theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu, tự nhận mình là một nhà cải cách. Ông là hiện thân của một chính trị gia hiện đại, tiến bộ, người mà theo kết quả, không còn chỉ thu hút nhóm cử tri D66 truyền thống tương đối nhỏ, gồm những cử tri trung tả có học thức. Nhóm nghị sĩ của ông dự kiến ​​sẽ đông gấp ba lần trong quốc hội mới so với trước đây.

Theo số liệu ban đầu, cuộc bầu cử diễn ra kém hơn dự kiến ​​đối với Frans Timmermans và ứng cử viên Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo Henri Bontenbal. Trong nhiều tuần, cả hai đều bám đuổi sát nút trong các cuộc thăm dò. Tuy nhiên, mặc dù Bontenbal ít nhất đã nhân đôi số ghế của đảng mình so với trước đó, nhưng kết quả của liên minh đỏ-xanh lá cây của Timmermans lại tệ hơn so với cuộc bầu cử trước đó vào năm 2023.

Timmermans đã chúc mừng Jetten về chiến thắng trong cuộc bầu cử, "mặc dù ông có thể đã hơi thiên về cánh hữu." Ông bày tỏ sự thất vọng với kết quả và tuyên bố từ chức lãnh đạo đảng của liên minh đỏ-xanh lá cây (GroenLinks-PvdA).

Vũ Thái An, người lính VNCH, 31 Oktober 2025