NGÂN HÀNG TRUNG ƯƠNG ÂU CHÂU (EZB) TỪ CHỐI CUNG CẤP THANH KHOẢN KHẨN CẤP CHO KHOẢN VAY BỒI THƯỜNG CHO UKRAINE

Ngân hàng Trung ương Châu Âu (EZB) đã từ chối cung cấp thanh khoản khẩn cấp cho khoản vay bồi thường cho Ukraine. Ngân hàng này cảnh báo rằng việc làm như vậy sẽ vi phạm các hiệp ước thành lập của Liên minh Âu Châu và làm suy yếu tính độc lập vốn được ca ngợi của ngân hàng.

Tin tức này, được Financial Times đưa tin lần đầu tiên, là một bước lùi nữa cho kế hoạch đầy tham vọng xử dụng tài sản bị tịch thu của Nga để hỗ trợ Ukraine. "Đề nghị như vậy không được xem xét, vì nó có thể vi phạm luật hiệp ước của EU, vốn cấm tài trợ bằng tiền tệ", một phát ngôn viên của EZB cho biết trong một tuyên bố.

Khoản vay bồi thường là một trong 3 lựa chọn do Ủy ban Châu Âu đề nghị để đáp ứng nhu cầu tài chính và quân sự của Ukraine trong 2 năm tới. Theo kế hoạch, Ủy ban sẽ chuyển các tài sản không hoạt động của Ngân hàng Trung ương Nga cho Ukraine dưới dạng tín dụng không lãi suất. Kiew sẽ chỉ phải trả khoản vay nếu Moskau sẵn sàng bồi thường thiệt hại chiến tranh, một giải pháp gần như không thể tưởng tượng được.

Phần lớn tài sản, khoảng 185 tỷ Euro, được nắm giữ tại Euroclear, một trung tâm lưu ký chứng khoán trung ương tại Bỉ. Các quốc gia thành viên sẽ phải cung cấp các bảo lãnh ràng buộc để đảm bảo Euroclear có đủ thanh khoản để trả nợ cho Ngân hàng Trung ương Nga trong mọi trường hợp, ví dụ, nếu các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ sớm.

Thư cảnh báo của Bỉ chặn các kế hoạch của EU đối với tài sản của Nga

Để củng cố đề nghị chưa từng có tiền lệ này trong lịch sử gần đây, Ủy ban đã hỏi EZB một cách không chính thức liệu EZB có sẵn sàng cung cấp thanh khoản hay không nếu các bảo lãnh đột ngột được kích hoạt và các quốc gia thành viên không thể huy động đủ nguồn vốn cần thiết.

Ngân hàng Trung ương Âu Châu cho biết bảo lãnh như vậy sẽ tương đương với việc trợ cấp chi tiêu công, điều bị nghiêm cấm theo các quy định của EU, và từ chối cam kết.

Chiều thứ Ba 2 tháng 12, Ủy ban đã xác nhận đã gửi yêu cầu và tuyên bố sẽ tìm kiếm "các giải pháp thay thế" để bảo vệ Euroclear. "Điều quan trọng là EU, các quốc gia thành viên và các tổ chức tư nhân luôn có thể đáp ứng các nghĩa vụ quốc tế của mình", Paula Pinho, người phát ngôn chính của Ủy ban, cho biết.

"Chúng tôi biết đây là một phần hết sức quan trọng của các cuộc thảo luận."

Tin tức này được đưa ra trong bối cảnh Ủy ban đang chuẩn bị công bố các văn bản pháp lý để hiện thực hóa khoản vay bồi thường và cung cấp viện trợ mới cho Kiew bắt đầu từ đầu năm sau. Buổi thuyết trình có thể diễn ra sớm nhất là vào thứ Tư. Các nhà lãnh đạo EU dự kiến ​​sẽ quyết định cách thức hỗ trợ Ukraine tại cuộc họp tiếp theo vào ngày 18 tháng 12.

Pinho cho biết khoản vay bồi thường có thể được "kết hợp" với một trong hai lựa chọn khác do bà Chủ tịch Ursula von der Leyen đề nghị: đóng góp song phương hoặc nợ chung của EU. Cả hai đề nghị đều vấp phải sự phản đối của đại đa số các quốc gia thành viên.

"Ngay từ đầu, chúng tôi đã thể hiện sự tế nhị trong việc tìm kiếm các giải pháp để đạt được mục tiêu thực tế, cụ thể là đáp ứng nhu cầu tài chính của Ukraine cho năm 2026 và 2027", ông Pinho nói với các phóng viên. Tuyên bố của EZB có thể sẽ tiếp thêm sức mạnh cho chính phủ Bỉ, quốc gia nắm giữ tài sản của Nga và đã phản đối khoản vay bồi thường ngay từ đầu.

Tuần trước, Thủ tướng Bỉ Bart De Wever đã gửi một bức thư chỉ trích gay gắt tới bà von der Leyen, lên án đề xuất này là "sai lầm cơ bản" và tiềm ẩn "nhiều nguy cơ". "Tôi sẽ không bao giờ buộc Bỉ phải một mình gánh chịu những rủi ro và nguy hiểm phát sinh từ lựa chọn vay tiền bồi thường", ông De Wever viết.

EU tranh cãi về khoản vay tiền bồi thường: Kallas cảnh báo không nên nhượng bộ Moskau.

Trong thư, Thủ tướng yêu cầu "bảo lãnh ràng buộc về mặt pháp lý, vô điều kiện, không thể hủy ngang, có thể thu hồi, liên danh và nhiều bên" để bảo đảm 185 tỷ Euro tài sản của Nga và tất cả các hậu quả tiềm ẩn, chẳng hạn như chi phí trọng tài, lãi suất, mất cơ hội đầu tư, và thậm chí cả việc "định lượng tác động tài chính đối với tín dụng của Ngân hàng Trung ương Nga".

Ông cũng kêu gọi bao gồm toàn bộ các khoản nắm giữ của Euroclear tại "các quốc gia thân Nga" mà ông tin rằng có thể phải chịu các biện pháp trả đũa. Hiện chưa rõ điều này sẽ có ý nghĩa như thế nào trong thực tế, vì một số kịch bản hoàn toàn mang tính giả thuyết. "Một số người có thể tin rằng đây chỉ là rủi ro lý thuyết", De Wever nói. "Ngược lại, tôi cho rằng mối nguy hiểm này là có thật và có khả năng trở thành hiện thực."

Trong các bài phát biểu trước đây, thủ tướng Bỉ đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xin phê duyệt của Ngân hàng Trung ương Âu Châu trước khi tiến hành.

Chủ tịch ECB Christine Lagarde khẳng định rằng bất kỳ đề nghị nào cũng phải tuân thủ luật pháp quốc tế, bảo vệ sự ổn định tài chính và đảm bảo sự đoàn kết giữa các đồng minh G7.

Các nước G7 ước tính nắm giữ khoảng 300 tỷ đô la (258 tỷ Euro) tài sản Nga đang nằm im. Vương quốc Anh và Kanada đã bày tỏ sự quan tâm đến việc sao chép khoản vay bồi thường, nhưng Hoa Kỳ đã đưa các tài sản này ra bàn thảo như một phần của đề nghị hòa bình gây nhiều tranh cãi mà họ đang thảo luận với Nga và Ukraine.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 3 Dezember 2025