NGA GIAO SUKHOI SU-35SE ĐẦU TIÊN CHO IRAN ĐỂ ĐỔI LẤY HỎA TIỄN VÀ MÁY BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI.

Thương vụ trao đổi giữa Nga và Iran: Iran đang nhận Su-35SE từ Nga. Bây giờ người Nga đã giao những siêu phẩm chạy cánh đầu tiên cho Teheran. 

Lực lượng Không quân Cộng hòa Hồi giáo Iran (IRIAF) đã nhận được hai chiếc Sukhoi Su-35SE đầu tiên trong một buổi lễ riêng tại Nhà máy sản xuất chiến đấu cơ SU  Komsomolsk-on-Amur (KnAAPO) vào ngày 18 tháng 11 năm 2024. Các máy bay chiến đấu đa chức năng được tháo rời và sau đó bay đến phi trường Mehrabad ở Teheran, thủ đô của Iran, trên chiếc Antonov An-124-100 của Lực lượng Hàng không không gian Nga. 

Từ đó, chiến đấu cơ này sẽ được đưa tới Căn cứ không quân chiến thuật số 3 gần thành phố Hamadan để lắp ráp. Ban đầu, IRIAF chỉ muốn xử dụng Sukhois để thay thế Grumman F-14A Tomcat ở Isfahan, nhưng đơn đặt hàng Su-35SE đã tăng từ 25 lên 50 chiếc. Điều này cũng sẽ cho phép Không quân cho nghỉ hưu một số máy bay F-4E Phantom II cũ kỹ, hiện đang được phục vụ trong Phi đội Chiến đấu Chiến thuật số 31 ở Hamadan..

Thỏa thuận giữa Nga và Iran, dẫn đến việc bàn giao chiếc Su-35SE đầu tiên, có lịch sử lâu dài. Trở lại năm 2007, Bộ Quốc phòng và quân đội Iran đã thảo luận về việc mua ít nhất 48 chiếc Su-30MK từ Nga, với lựa chọn mua thêm 102 máy bay nếu việc sản xuất dưới giấy phép được cho phép ở Iran. Tuy nhiên, sau lệnh cấm vận vũ khí của Liên hợp quốc đối với Iran do chương trình hạt nhân gây tranh cãi, Nga đã từ chối bán Su-30MK cho Iran. Chính phủ Nga cũng từ chối tối tân hóa phi đội gồm 28 chiếc oanh tạc chiến đấu Su-24MK và 25 chiếc MiG-29B/UB, mặc dù điều này đã được thỏa thuận trong hợp đồng ký năm 2007.

Sau thỏa thuận hạt nhân quốc tế với Iran vào tháng 7/2015, Teheran muốn mua sắm và sản xuất Su-30SM theo giấy phép của Nga, nhưng điều này cũng bị Nga từ chối. Điều này có nghĩa là mọi hợp đồng kinh doanh đều bị tạm dừng cho đến khi có thông báo mới.

Nga giao Sukhoi Su-35SE - Đổi lấy máy bay không người lái và hỏa tiễn

Tuy nhiên, vào ngày 24 tháng 2 năm 2022, lực lượng Nga đã tấn công Ukraine. Trong vòng một năm kể từ ngày đó, các lữ đoàn hỏa tiễn của quân đội Nga đã bắn hàng trăm  hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn dẫn đường chính xác loại 9M723K1 vào nước láng giềng bằng hệ thống  hỏa tiễn Iskander-M. Số lượng  hỏa tiễn được bắn đã vượt quá khối lượng sản xuất đang diễn ra, dẫn đến số lần phóng giảm xuống chỉ còn 42 trong khoảng thời gian từ ngày 1 tháng 4 đến ngày 21 tháng 10 năm 2023.

Tính đến tháng 9 năm 2022, Bộ Quốc phòng Nga, vốn đã nhận từ Iran một số lượng lớn máy bay không người lái cảm tử Shahed-131 và 136 cho lực lượng vũ trang Nga, đã yêu cầu mua hỏa tiễn đạn đạo tầm ngắn Fateh-110 do Iran sản xuất. Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo đã sử dụng loại  hỏa tiễn này ở Iraq. Đổi lại, Iran bày tỏ sự quan tâm đến việc mua 25 chiếc Su-35SE, ban đầu dự định dành cho Không quân Ai Cập.

Lo ngại các lệnh trừng phạt tiếp theo đối với lệnh từ Nga, Lãnh đạo tối cao Iran Ali Khamenei ban đầu phản đối việc bán  hỏa tiễn Fateh trong nhiều tháng cho đến khi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc vào ngày 18 tháng 10 năm 2023 áp đặt mọi hạn chế đối với các hoạt động liên quan đến hỏa tiễn đạn đạo cũng như việc chuyển giao và từ Iran được dỡ bỏ. Vài ngày trước khi những hạn chế này được dỡ bỏ, Bộ trưởng Quốc phòng Nga khi đó là Sergei Shoigu đã tới Teehran để đàm phán việc mua  hỏa tiễn đạn đạo - và đàm phán lại thỏa thuận cung cấp Su-35SE cho Teheran.  

Tuy nhiên để Iran có dầy đũ những phi đội chiến đấu, để có thể đối phó với Israel vẩn còn rất xa với hoàn cảnh hiên nay của Nga.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 30 November 2024