TUẦN QUYẾT ĐỊNH CỦA EU VỀ VIỆC CÓ PHẢN CÔNG LẠI HÀNG RÀO QUAN THUẾ CỦA TRUMP

Cảm giác nôn nao bao trùm Brüssel vào ngày sau 23/5 khi xung đột hải quan giữa EU và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bất ngờ leo thang. Vào tối muộn ngày thứ sáu, Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič cuối cùng đã phản hồi thông báo của Trump rằng ông sẽ áp thuế 50% đối với hàng nhập cảng từ EU bắt đầu từ ngày 1 tháng 6. Liên minh Âu châu "quyết tâm đạt được một thỏa thuận có lợi cho cả hai bên", ông nói một cách tỉnh táo sau cuộc họp với Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick và Đại diện Thương mại Jamieson Greer, nhưng cũng kêu gọi "tôn trọng lẫn nhau, không phải đe dọa".

Chiến lược của EU vẫn không thay đổi: giữ bình tĩnh, đưa ra lời đề nghị và phớt lờ các mối đe dọa và tranh cãi từ White House càng nhiều càng tốt. Trump đã đưa ra thêm một lời xúc phạm nữa vào thứ sáu 23/5. “Tôi không tìm kiếm một thỏa thuận,” Trump nói với các phóng viên tại Nhà Trắng. “Chúng tôi có thỏa thuận: 50%.”

EU có thể sẽ có một tuần căng thẳng phía trước nếu Trump tỏ ra nghiêm chỉnh. Và người Mỹ sẽ áp dụng mức thuế 50% vào ngày 1 tháng 6.

Lutnick làm mọi thứ trở nên hỗn loạn

Một số người ở Brüssel vẫn giả vờ là những người lạc quan không thể cứu chữa. “Đó chỉ là một thông báo,” việc Trump kích hoạt mức độ leo thang tiếp theo bị Ủy ban Châu Âu coi nhẹ. “Với Trump, bạn không bao giờ biết liệu ông ấy có hành động sau lời đe dọa hay không”, một nhà ngoại giao cho biết. Một người khác nói rằng chiến lược này rất nổi tiếng: “Đầu tiên là đe dọa, sau đó là thay đổi hoàn toàn”. Những người khác tiết lộ ệề viêc Trump cũng đã nhượng bộ trong cuộc xung đột với Trung Quốc.

Nhưng thỏa thuận này, cho đến nay chỉ là tạm dừng đàm phán, đã diễn ra sau một sự leo thang mạnh mẽ. Ngoài ra, cuộc trò chuyện giữa Šefčovič với Lutnick và Greer cũng không mang lại nhiều hy vọng. Không có nhiều thông tin được tiết lộ vào thứ Bảy. Ủy ban vẫn im lặng.

Sau này người ta nói một cách ngoại giao rằng sự việc này được đặc trưng bởi những lời đe dọa và yêu cầu “có phần cường điệu” đã diễn ra trong những tuần qua. Người ta nói rằng Lutnick một lần nữa đã làm mọi thứ trở nên hỗn loạn, từ thuế quan đến tuyên bố rằng thuế VAT của EU là rào cản thương mại cho đến các hình phạt của EU đối với các công ty kỹ nghệ.

Brüssel đề nghị giảm tất cả thuế quan xuống 0%

Cả hai bên dường như đều chưa đồng ý về các cuộc đàm phán mới. EU chỉ còn hy vọng rằng chiến lược chờ đợi và quan sát của người Âu châu sẽ thành công. Rốt cuộc, Washington và Brüssel cuối cùng đã trao đổi các văn bản đàm phán trong hai tuần qua sau một thời gian dài im lặng. Ủy ban Âu châu gần đây đã liệt kê trên mười một trang kế hoạch về cách thức họ dự định giảm thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với EU, vấn đề mà Trump đã phàn nàn. Và bà cũng nhắc lại lời đề nghị giảm toàn bộ thuế quan xuống mức 0%.

Đột nhiên, một giải pháp cho cuộc xung đột dường như trở nên khả thi. Các nhà ngoại giao cho biết có lẽ không phải ngay lập tức trong thời gian tạm dừng áp thuế quan 90 ngày do Trump công bố, kết thúc vào giữa tháng 7. Nhưng ít nhất thì thời gian tạm dừng sẽ được kéo dài, trong đó Hoa Kỳ sẽ áp dụng "chỉ" mức thuế 10% thay vì mức thuế đặc biệt 20%  do Trump áp dụng vào ngày 2 tháng 4.

Trump và các nhà đàm phán của ông đã dập tắt hy vọng này vào tối thứ sáu vừa qua. Một người am hiểu về các cuộc đàm phán cho biết, rõ ràng là họ mong đợi EU chỉ cần đóng dấu phê chuẩn tài liệu đàm phán đầu tiên do Hoa Kỳ gửi vào giữa tuần trước. Trong đó, người Mỹ đã yêu cầu EU phải từ bỏ các tiêu chuẩn riêng của mình trong thương mại với Hoa Kỳ và thay vào đó áp dụng các tiêu chuẩn của Mỹ. Người ta cho biết các yêu cầu này cũng bao gồm việc bãi bỏ thuế kỹ thuật số và các quy định dành cho các tập đoàn kỹ thuật số.

Trong những ngày tới, EU sẽ phải quyết định liệu họ có thể tiếp tục phớt lờ những lời đe dọa của Trump hay phải hành động để chống lại chúng. Một nhà ngoại giao cho biết không còn nhiều thời gian cho đến ngày 1 tháng 6. EU có lẽ sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc ít nhất phải suy nghĩ về cách phản công.

Sau khi Trump tạm dừng áp thuế, EU đã tạm dừng mọi biện pháp đối phó. Điều này cũng áp dụng cho gói thuế quan trả đũa mà EU đã áp dụng để đáp trả mức thuế 25% đối với thép và nhôm, hiện vẫn không thay đổi. Những biện pháp này ảnh hưởng đến hàng nhập cảng của Mỹ trị giá 21 tỷ Euro, bao gồm xe Mo tô Harley-Davidson mang tính biểu tượng, đậu nành, đồ trang điểm và quần Jean. Mức thuế suất dao động từ 10% đến 25% . EU có thể nhanh chóng áp dụng lại các mức thuế quan này. “Nếu Trump thực sự nghiêm chỉnh và áp dụng mức thuế mới, chúng ta cũng nên làm như vậy”,,ời của  chủ tịch Ủy ban Thương mại tại Nghị viện Âu châu  Bernd L.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 25 Mai 2025