HOA KỲ ĐỀ NGHỊ VỚI IEAN CUNG CẤP 30 TỶ ĐÔ LA CHO CÁC CƠ SỞ HẠT NHÂN DÂN SỰ

Hoa Kỳ-Iran: Các cuộc đàm phán bí mật đưa ra các ưu đãi cho một chương trình hạt nhân không làm giàu Uranium. Nhưng các cơ sở hạt nhân của Iran có thực sự bị phá hủy không?

Theo một báo cáo, chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang thảo luận về việc giúp Iran phát triển một chương trình hạt nhân dân sự để sản xuất năng lượng. Đổi lại, Iran sẽ từ bỏ vĩnh viễn việc làm giàu Uranium, có thể được xử dụng để chế tạo vũ khí hạt nhân.

Đầu tư lên tới 30 tỷ đô la vào các cơ sở hạt nhân của Iran

Theo một số nguồn tin quen thuộc với các cuộc đàm phán tiết lộ với CNN, Hoa Kỳ đã đề nghị Iran từ 20 đến 30 tỷ đô la cho các cơ sở hạt nhân mới. Tuy nhiên, số tiền này sẽ không đến trực tiếp từ Hoa Kỳ mà từ các đối tác Ả Rập ở vùng Vịnh. ​​Các ưu đãi khác bao gồm khả năng dỡ bỏ lệnh trừng phạt và giải tỏa 6 tỷ đô la trong các quỹ bị đóng băng của Iran.

Tuy nhiên, điều kiện là Iran sẽ được phép phát triển một chương trình hạt nhân dân sự để sản xuất điện, nhưng sẽ không được phép làm giàu Uranium cho mục đích chế tạo nom hạt nhân. Thay vào đó, Iran sẽ phải nhập khẩu Uranium đã làm giàu. Yêu cầu này đã được thảo luận trong các vòng đàm phán trước đó.

Các cuộc đàm phán giữa Hoa Kỳ và Iran vẫn tiếp tục ngay cả sau các cuộc tấn công quân sự lớn của cả hai bên trong hai tuần qua. Chính quyền Trump hy vọng rằng Iran sẽ sẵn sàng hơn trong việc chấp thuận các điều kiện của Hoa Kỳ sau các cuộc tấn công.

Trước các cuộc tấn công, Hoa Kỳ và Iran đã tổ chức năm vòng đàm phán để tìm ra giải pháp cho một thỏa thuận hạt nhân mới. Ngay trước khi Hoa Kỳ tấn công ba cơ sở hạt nhân của Iran vào cuối tuần trước, Hoa Kỳ đã liên lạc với Iran thông qua các trung gian. Thông điệp của họ: Các cuộc tấn công sẽ bị hạn chế, nhưng các điều kiện của Hoa Kỳ rất rõ là Iran không được nlàm giàu Uranium.

Những nghi ngờ về mức độ phá hủy các cơ sở hạt nhân của Iran

Nhưng các cơ sở hạt nhân của Iran có thực sự bị hư hại nghiêm trọng như Tổng thống Hoa Kỳ Trump tuyên bố không? Theo CNN, các thượng nghị sĩ từ cả hai đảng đã không đồng ý về vấn đề này sau một cuộc họp báo mật.

Đánh giá ban đầu của Cơ quan Tình báo Quốc phòng Hoa Kỳ (DIA) cho thấy các cuộc tấn công chỉ khiến chương trình hạt nhân của Iran bị chậm lại trong nhiều tháng. Giám đốc CIA John Ratcliffe không đồng ý với (DIA), và đã tuyên bố: "thông tin tình báo đáng tin cậy" cho thấy chương trình đã bị "phá hủy nghiêm trọng" và việc xây dựng lại sẽ mất "nhiều năm".

"Tôi không tin rằng tổng thống đã nói sự thật khi ông ấy nói rằng chương trình đã bị phá hủy", Thượng nghị sĩ Chris Murphy, một đảng viên Dân chủ, cho biết. Lãnh đạo phe thiểu số Chuck Schumer cũng chỉ trích Trump vì không nhận được "phản hồi thích hợp" cho những tuyên bố của ông.

Tuy nhiên, một số đảng viên Cộng hòa đã tán thành tuyên bố của Trump rằng các cơ sở đã bị "phá hủy". Những người khác thì thận trọng hơn. "Tôi nghĩ rằng sự phát triển hạt nhân của Iran đã bị chậm lại nhiều năm", Thượng nghị sĩ Roger Marshall cho biết.

Theo Pentagon, đánh giá cuối cùng về thiệt hại có thể mất nhiều tuần. Cũng không rõ liệu các cuộc tấn công có thực sự khuyến khích Iran phát triển vũ khí hạt nhân hay không?. Quốc hội Teheran đã thông qua việc chấm dứt hợp tác với các thanh tra của Liên hợp quốc , có lẽ là để che giấu tốt hơn chương trình hạt nhân của nước này.

Vũ Thái An, người lính VNCH ngày 28 Juni 2025