MỘT LỰC LƯỢNG VÕ TRANG BẢO ĐẢM CHO TQ KHAI THÁC NGUỒN ĐẤT HIẾM TRÊN LÃNH THỔ MYANMAR

Trung Quốc dường như đang mở rộng hơn nữa vị thế dẫn đầu của mình trên thị trường đất hiếm thế giới. Theo Reuters, các công ty Trung Quốc đang khai thác các mỏ mới tại tỉnh Shan của Myanmar dưới sự bảo vệ của Quân đội Nhà nước Wa Thống nhất (UWSA). Lực lượng dân quân này không chỉ bảo vệ đất hiếm mà còn được cho là tham gia vào hoạt động buôn bán ma túy. Lực lượng này duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc và đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ lợi ích chiến lược của Bắc Kinh bằng cách tạo ra môi trường ổn định để khai thác nguyên liệu thô tại một khu vực không an toàn.

Ít nhất 100 công nhân làm việc ngày đêm

Đất hiếm có tầm quan trọng to lớn đối với Trung Quốc vì chúng cần thiết cho việc sản xuất tua bin gió, ô tô điện và các kỹ nghệ quan trọng khác. Trung Quốc nhận được gần một nửa nguyên liệu thô từ Myanmar và do đó phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động nhập khẩu. Gần đây, an ninh đã bị đe dọa bởi các cuộc xung đột ở miền bắc Myanmar, nhưng các hoạt động khai thác mới ở bang Shan.

Theo Reuters, hình ảnh vệ tinh từ Planet Labs và Maxar Technologies cho thấy có ít nhất 100 công nhân đang làm việc ngày đêm trên đồi Shan để khai thác các khoáng sản có giá trị và vận chuyển chúng đến Trung Quốc. Xe tải vận chuyển vật liệu đến các cửa biên giới cách đó khoảng 200 km.

Trung Quốc từ lâu đã có kế hoạch kiểm soát chặt chẽ hơn đối với sản xuất trong nước

Theo tờ New York Times, sau lệnh cấm vận năm 2010 đối với Nhật Bản, Trung Quốc đã thực hiện các biện pháp nghiêm ngặt để bảo đảm kiểm soát sản xuất trong nước và xuất cảng đất hiếm. Bắc Kinh đang thực hiện các cải cách sâu rộng để xóa bỏ tham nhũng và ngăn chặn buôn lậu. Việc hợp nhất ngành kỹ nghệ khai thác này dưới sự kiểm soát của nhà nước đã giúp Trung Quốc giảm thêm sự phụ thuộc vào thị trường nước ngoài.

UWSA  bảo đảm ảnh hưởng trên thị trường thế giới

Theo các nhà phân tích Hoa Kỳ, UWSA rất quan trọng đối với Trung Quốc để bảo đảm ảnh hưởng của mình dọc theo biên giới với Myanmar. Theo Reuters, Ye Myo Hein của Viện Hòa bình Đông Nam Á cho biết UWSA duy trì lực lượng lên tới 35.000 chiến binh và mua vũ khí tối tân từ Trung Quốc. Những chiến binh này cũng kiểm soát khu vực mỏ, ngăn chặn việc di chuyển tự do nếu không có giấy phép đặc biệt.

Vị thế chiến lược của Trung Quốc có thể tạo ra sự phụ thuộc sâu rộng bằng cách kiểm soát chuỗi cung ứng quốc tế. Theo tờ New York Times, Tập Cận Bình đã nhấn mạnh trong bài phát biểu năm 2020: "Chúng ta phải phát huy thế mạnh của mình và củng cố vị thế lãnh đạo quốc tế trong các ngành mà chúng ta có lợi thế".

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 13 Juni 2025