KHU VỰC ẤN ĐỘ - THÁI BÌNH DƯƠNG ĐƯỢC GÌ TRONG CHUYẾN ĐI CỦA HEGSETH ?
Trong khi liên minh Đại Tây Dương giữa Hoa Kỳ và Âu Châu đang xuất hiện vết nứt, các nước đối tác ở Á Châu không phải lo lắng về việc Hoa Kỳ rút khỏi khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Ít nhất thì đó là thông điệp mà Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã đưa ra vào tuần trước trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi nhậm chức vào tháng 1. Hegseth đã thực hiện chuyến đi với ấn tượng về vụ việc liên quan đến các tin nhắn trò chuyện không an toàn về cuộc tấn công của lực lượng Huthi ở Yemen. Tuy nhiên, ngoài những lỗ hổng an ninh trong truyền thông, các nước Á châu vẩn còn nhiều lo ngại về vấn đề liệu chủ nghĩa biệt lập của Trump có thể dẫn đến việc Hoa Kỳ từ bỏ Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để Trung Quốc thống trị hay không ?.
Hegseth đã phản bác lại mối lo ngại này trong chuyến đi của mình, đưa ông đến Hawaii, Guam, Philippines và Nhật Bản. Trong cuộc họp báo với Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, ông không chỉ mô tả liên minh quốc phòng với cựu thuộc địa của Mỹ này là "vững chắc như thép" mà còn cam kết Washington sẽ tập trung mạnh mẽ hơn vào khu vực này. Tuy nhiên Hegseth cũng không làm sao lấp đầy được niềm tin vào những lời hứa suông của Hoa Kỳ vì họ có thể trở mặt bất ngờ sau một giấc ngũ.Ukraine, Kanada, Mexico hoặc Âu châu là mộ ví dụ điển hình gần đây nhất.
Hegseth mang đến cam kết hàng triệu đô la
Ông cáo buộc các chính phủ Hoa Kỳ trước đây không làm gì để tăng cường khả năng răn đe, mặc dù nhiều lần tuyên bố sẽ chuyển hướng sang Á châu. Hegseth cho biết tại Manila rằng chính quyền Trump sẽ “thực sự ưu tiên khu vực này trên thế giới và giải quyết vấn đề theo cách chưa từng có”. “Nước Mỹ trước tiên không có nghĩa là nước Mỹ đơn độc”, ông cũng tuyên bố tại Nhật Bản trước sự chứng kiến của bộ trưởng quốc phòng nước này.
Hegseth bảo đảm với các đồng minh ở Manila và Tokyo rằng Hoa Kỳ sẽ "sát cánh" cùng họ. Hegseth không để lại nghi ngờ gì về cho ai, theo ông, mối đe dọa chính: cụ thể là “người Trung Quốc cộng sản”. Trung Quốc đang thách thức quyền kiểm soát các đảo và vùng biển của Nhật Bản và Philippines ở Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Mặt khác, Hegseth đã đưa ra những lời lẽ rõ cũng như chi tiết cụ thể: Ông cho biết tại Manila rằng khoản viện trợ quân sự trị giá 500 triệu đô la đã được hứa cho Philippines sẽ được miễn khỏi lệnh đóng băng viện trợ quốc tế của Hoa Kỳ. Ông cũng tuyên bố khai tiển hỏa tiễn chống hạm của Mỹ tại Philippines trong cuộc tập trận Balikatan, sẽ diễn ra vào tháng 4 và tháng 5/2025.
Ngoài quân đội Mỹ, Philippines và Úc, quân đội Nhật Bản cũng sẽ thường xuyên tham gia cuộc tập trận lần đầu tiên. Hegseth đảm bảo rằng kế hoạch mở rộng quân đội Hoa Kỳ đồn trú tại Nhật Bản, vốn gần đây có một số bất ổn, cũng sẽ tiếp tục được điều động tới đây. Washington sẽ bảo đảm “sự răn đe đáng tin cậy” ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, bao gồm Eo biển Đài Loan.
Đặc biệt là ở Đài Loan, nơi nằm giữa Nhật Bản và Philippines, mọi người đều thở phào nhẹ nhõm trước lời nói của Hegseth, điều này ít nhất cũng cho thấy sự tiếp tục của Trump với chính sách dưới thời Joe Biden. Họ cho biết rằng Washington vẫn tiếp tục tập trung trọng tâm địa chiến lược của mình vào Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tại Đài Bắc, Bộ trưởng Ngoại giao Lâm Chia-lung hoan nghênh “sự ủng hộ kiên quyết của Hoa Kỳ và Nhật Bản đối với hòa bình và ổn định ở Eo biển Đài Loan và mối lo ngại của họ về thách thức của Trung Quốc đối với trật tự thế giới”.
Đúng như dự đoán, tờ Washington Post đã trích dẫn một bản ghi nhớ của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ do Hegseth ký, theo đó Trung Quốc là "mối đe dọa chính đang diễn ra" của Pentagon. Bản ghi nhớ tiếp tục: "Ngăn chặn Trung Quốc tiếp quản Đài Loan trong khi bảo vệ đất nước Hoa Kỳ là kịch bản ưu tiên của Bộ".
Nam Hàn đã loại Hegseth vì không tin tường lới hứa hẹn của Hoa Ký
Những tin nhắn này đã đến Bắc Kinh. Vào thứ Ba 1/4, Quân đội TQ đã bắt đầu cuộc tập trận quanh Đài Loan, với sự tham gia của nhiều tàu chiến hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức nhậm chức vào tháng 5/2024. Theo Bộ Tư lệnh miền Đông của Lực lượng vũ trang Trung Quốc, ngoài Hải quân và Không quân, lực lượng hỏa tiễn cũng tham gia cuộc tập trận.
Sau khi Donald Trump nhậm chức, Trung Quốc đã tương đối kiềm chế các hành động quân sự ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương để không gây nguy hiểm cho các cuộc đàm phán thương mại với Hoa Kỳ. Giờ đây, khi Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ đưa ra tuyên bố, Bắc Kinh đang biểu diễn sức mạnh của mình hơn là kiềm chế trước các thông điệp mới của Hoa Kỳ thời Trimp 2.
Tuyên bố của Bộ Tư lệnh miền Đông, ám chỉ trực tiếp đến chuyến đi của Hegseth, cho biết các cuộc diễn tập của Trung Quốc một mặt nhằm mục đích răn đe "các lực lượng ly khai" ở Đài Loan, mặt khác là "biện pháp hợp pháp và cần thiết để bảo vệ chủ quyền của Trung Quốc".
Ở Á châu, bất chấp những tín hiệu tích cực từ các quốc gia theo hướng Tây phương, người ta kỳ vọng rằng người Mỹ cũng sẽ yêu cầu các đồng minh của họ ở đó có nhiều trách nhiệm hơn trong lĩnh vực tăng cuờng chi phí cho quốc phòng. Người ta cũng biết Hegseth là người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, nhưng cũng có nhiều tiếng nói theo chủ nghĩa biệt lập hơn ở Washington.
Và ở Seoul, người ta nhận thấy Hegseth đã bỏ qua Nam Hàn trong chuyến đi tới Á Châu. Nguyên nhân có thể là do cuộc khủng hoảng chính trị trong nước ở Nam Hàn gần đây. Tuy nhiên, điều này không xua tan mối lo ngại hiện tại rằng Hoa Kỳ có thể giảm số lượng quân tại Nam Hàn trong tương lai gần. Vì vậy, chuyến đi của Hegseth đã mang lại sự nhẹ nhõm cho Nhật và Phi Luật Tân trong một tương lai gần, nhưng vẫn còn đó một số điều không có gì gọi chắc chắn trong chểến lược chuyên trục về Ấn Độ - Thái Bình Dương của Hoa Kỳ.
Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 2 April 2025
