ĐAN MẠCH DỰA VÀO HỆ THỐNG PHÒNG KHÔNG CỦA PHÁP VÀ ĐỨC                                               THAY VÌ PATRIOT CỦA MỸ

Người Pháp đang ăn mừng: Đan Mạch là thành viên của NATO đầu tiên mua hệ thống phòng không SAMP/T. Hợp đồng vũ khí lớn nhất của quốc gia nhỏ bé này đang gây chú ý đặc biệt cho giới quan sát về quân sự.

Kopenhagen, "Nếu Nga phóng 500 đến 800 máy bay không người lái mỗi ngày, thì việc sử dụng những hỏa tiễn dùng để chống lại chúng đơn giản là không đủ để đối phó với việc khủng bố bằng máy bay không người lái của Wladimir Putin. Diễn biến cuộc chiến ở Ukraine cho thấy chỉ riêng hỏa tiễn phòng không không còn là giải pháp hữu hiệu nữa, tuy nhiên, Đan Mạch đang thực hiện bước đầu tiên hướng tới việc đóng cửa bầu trời NATO, đồng thời thể hiện lập trường cứng rắn chống lại sự thống trị của vũ khí Mỹ, một gáo nước lạnh đang hướng về phía Trump của môt thành viên NATO.

Từ chối Hoa Kỳ? "Quyết định được đưa ra sau khi Donald Trump đe dọa sáp nhập Grönland"

"Quyết định được đưa ra sau khi Donald Trump đe dọa sáp nhập Grönland", tạp chí Politico viết về việc mua hệ thống phòng không SAMP/T của Pháp-Ý thay vì hệ thống phòng không Patriot vốn được NATO sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, truyền thông Đan Mạch lại diễn giải điều này theo cách khác: Thời gian giao hàng, hiệu quả chi phí và các cân nhắc về vận hành đã khiến Đan Mạch lựa chọn một hệ thống của Âu châu, theo tờ báo Berlingske của Đan Mạch. Theo giới quan sát chính trị quân sự, Đan Mạch dường như cũng đang gặp khó khăn trong việc mua sắm. Theo các tác giả Mads Hørkilde và Andreas Lindqvist của Berlingske, đối tác nhỏ bé của NATO này đang đầu tư 58 tỷ Kroner (khoảng 6 tỷ Euro) "vào thương vụ mua vũ khí lớn nhất trong lịch sử Đan Mạch", những người, trước thực tế này, đã ngay lập tức chỉ trích quyết định mua 8 hệ thống hỏa tiễn tầm trung và tầm xa trên bộ.

"Một hệ thống vẫn chưa được phát triển đầy đủ. Một hệ thống đã bị một số đồng minh của chúng tôi từ chối. Và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, một hệ thống rõ ràng vượt quá kỳ vọng của Bộ trưởng Quốc phòng Troels Lund Poulsen", Hørkilde và Lindqvist cho biết. Cho đến nay, Pháp vẫn chưa thể chống lại sự phổ biến của Patriot; các đối tác NATO khác nhau chủ yếu biện minh cho việc mua hệ thống phòng không Patriot bằng khả năng tương tác của nó trong liên minh quốc phòng. Và vũ khí này đã đáp ứng được những kỳ vọng đặt ra ở Ukraine, không giống như đối thủ đến từ Pháp. Hỏa tiễn phòng không SAMP/T phóng từ mặt đất (Sol-Air Moyenne-Portée/Terrestre – Địa không tầm trung/Địa địa) do Pháp-Ý hợp tác sản xuất đã gây tranh cãi ở Ukraine.

Người Đan Mạch nghe theo lời khuyên của Trump: NATO nên tự chịu trách nhiệm nhiều hơn cho an ninh của chính mình trong tương lai.

Hơn nữa, hỏa tiễn Aster sắp được phóng đi được cho là đã trở nên khan hiếm một cách đáng báo động, như truyền hình  Đức ntv loan tin, được trích từ một bài báo trên tờ Wall Street Journal (WSJ). "Tuy nhiên, nhà sản xuất lại nói về việc 'vượt quá kỳ vọng'. Một loại hệ thống cải tiến sẽ là một 'bước ngoặt'", Robin Grützmacher viết. Tác giả ntv đang đề cập đến tuyên bố của liên minh sản xuất Eurosam, bao gồm MBDA, Thales và Leonardo, chịu trách nhiệm sản xuất vũ khí này. Tờ WSJ cũng đưa tin vào tháng 3 rằng hệ thống được chuyển giao cho Ukraine đang gặp khó khăn trong việc đánh chặn hỏa tiễn đạn đạo, nguyên nhân là do việc trục trặc về Software , theo những "người quen thuộc với vấn đề" nói với tờ báo.

Meta-Defense còn cho biết, theo các chi tiết về kỹ thuật của nhà sản xuất, hệ thống này được cho là có thể bảo đảm tỷ lệ đánh chặn hơn 80%, và như tạp chí này viết, "thậm chí còn cao hơn nữa, đặc biệt là đối với các mục tiêu cơ động và mục tiêu không đạn đạo. Điều này cho phép chế tạo  theo nguyên tắc 'bắn-nhìn-bắn', trong đó chỉ một hỏa tiễn được bắn cho mỗi mục tiêu."

Theo tờ báo Berlingske, người Đan Mạch tuyên bố đã đưa ra quyết định của mình với tư cách là người Âu châu đích thực: Họ đã chọn sản phẩm của Pháp, cân nhắc các yếu tố kinh tế và hoạt động quân sự; sức mạnh kinh tế của Âu châu cũng là một yếu tố. "Theo Per Pugholm, Giám đốc Cơ quan Vật liệu và Mua sắm (FMI) thuộc Bộ Quốc phòng Đan Mạch, tốc độ giao hàng là 'thông số quyết định'", Berlingske viết, trích dẫn hãng thông tấn Ritzau News. Các hệ thống của Israel và Nam Hàn cũng được cho là đã không được quân đội Đan Mạch phê duyệt.

Tuy nhiên, người Đan Mạch ám chỉ rằng cuối cùng Pháp đã được hưởng lợi từ hành vi của Donald Trump: lập trường của Trump đối với NATO nói chung và đối với người Đan Mạch liên quan đến vấn đề Grönland nói riêng. Thỏa thuận với Pháp chắc chắn là kết quả của những lời cảnh báo của Trump rằng NATO nên tự chịu trách nhiệm nhiều hơn cho an ninh của chính mình trong tương lai. 

Theo Berlingske, chỉ các hệ thống tầm xa, dự kiến ​​được chuyển giao bắt đầu từ năm 2028 hoặc 2029, sẽ đến từ Pháp, trong khi các hệ thống tầm trung cho khoảng cách lên đến 50 km dường như sẽ được mua từ một nhà sản xuất Na Uy, Đức hoặc Pháp. Hiện vẫn chưa rõ ai sẽ được trao hợp đồng. Các ứng cử viên là NASAMS do Na Uy sản xuất, IRIS-T của Đức và VL MICA của Pháp.

Điều sẽ là niềm vui cho người Pháp thậm chí có thể là một sự bất lợi cho Liên minh Phòng thủ Bắc Đại Tây Dương. Sự chắp vá của các hệ thống quốc gia khác nhau đang trở nên phức tạp hơn bởi vì Đan Mạch, trái ngược với tất cả các đối tác NATO khác, đang đi theo con đường riêng của mình với hỏa tiễn Aster, một phần của hệ thống SAMP/T, trong khi Ba Lan, chẳng hạn, lại đang dựa vào Patriot. Nga là nước có chi phí tốt nhất trong cùng phân khúc, đó là lý do tại sao Patriot, SAMP/T và các hệ thống tương tự được sản xuất mà không tính đến một cuộc chiến tranh của máy bay không người lái Kamikaze, như Tổng thống Ukraine Wolodymyr Selenskyj đã từng làm rõ trong một bài đăng trên X. Theo kinh nghiệm của ông, chỉ có một phương pháp vừa toàn diện vừa tiết kiệm mới hiệu quả: "phòng không, các nhóm hỏa lực cơ động, máy bay không người lái đánh chặn, máy bay, trực thăng và nhiều cấp độ tác chiến điện tử", ông viết.

Đây là những năng lực tác chiến mà không quân đội nào trên thế giới, ngoại trừ hai nước đang có chiến tranh, sở hữu. Theo ông, NATO chỉ có thể đánh bại Nga bằng bí quyết của Ukraine. Tuy nhiên, theo Lydia Wachs thuộc viện nghiên cứu "Stiftung Wissenschaft und Politik" (SWP) của Đức, một "giải pháp chung cho tất cả để phòng thủ trước các loại vũ khí tầm xa đa dạng của Nga" là điều viển vông. Bà cũng kêu gọi một "kiến trúc phòng không hổn hợp", tức là một sự kết nối được phát triển chiến lược giữa các phương tiện phòng thủ khác nhau, tạo ra an ninh trên bộ, trên biển, trên không, cũng như trong không gian mạng và không gian. Một bước tiến tới việc đạt được tiếng nói chung có thể là Sáng kiến ​​Lá chắn Bầu trời Âu Châu (ESSI), một cộng đồng mua sắm Âu châu được liên kết chiến lược cho các hệ thống phòng thủ tầm ngắn, tầm trung và tầm xa.

Tuy nhiên, Pháp không nằm trong liên minh do Đức khởi xướng này, bởi vì Đức đang thúc đẩy liên minh, ví dụ, để bán hỏa tiễn Skyranger 30 do nhà sản xuất Rheinmetall chế tạo cho tầm ngắn và cho tầm trung, chủ yếu là hỏa tiễn của hệ thống phòng không IRIS-T SLM do Diehl sản xuất; Patriot được cho là để phòng thủ tầm xa, và Arrow 3 của Israel cho tầm thật xa. 

Nếu như vậy thì Pháp sẽ trắng tay trong liên minh mua sắm này. "Điều này cho thấy việc vượt qua các lợi ích kỹ nghệ quốc gia khó khăn như thế nào trong khi ngân sách quân sự đang gia tăng trên khắp Âu châu. Đặc biệt, Paris đã bị bất ngờ trước thông báo về Sky Shield và hoãn hội nghị thượng đỉnh Pháp-Đức, cũng để thể hiện sự tức giận của mình", tờ Financial Times (FT) viết vào giữa năm 2023.

Vào thời điểm đó, rõ ràng là chiến tranh Ukraine đã phơi bày một cách tàn nhẫn những thiếu sót của hệ thống phòng không Âu châu, và các chính trị gia khăng khăng đòi quyền được diễn giải cách khắc phục điều này, như các tác giả Leila Abboud, Laura Pitel và Henry Foy của FT đã đề nghị. Một quan chức Pháp phủ nhận rằng sự bất bình về việc lựa chọn hệ thống của Đức, Mỹ và Israel hoàn toàn không "xuất phát từ lo ngại cạnh tranh", như họ đã viết. Như Berlingske trích dẫn từ một cuộc họp báo của Bộ trưởng Quốc phòng Đan Mạch, quyết định mua sắm của Đan Mạch cũng được đưa ra dựa trên những cân nhắc hoàn toàn thực dụng về mặt quân sự, như Bộ trưởng Quốc phòng Troels Lund Poulsen đã tuyên bố: "Đây không phải là sự từ chối Patriot, mà là sự bổ sung cho những gì tốt nhất." (Nguồn từ các cơ quan truyền thông: Viện Nghiên cứu Quốc tế và An ninh Đức, Berlingske, Financial Times, Politico, Wall Street Journal, ntv, Meta-Defense, Ritzau News, X).

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 14 tháng năm 2025