KHỦNG HOẢNG CHÍNH TRỊ Ở LONDON - MỘT SỰ THAY ĐỔI QUYỀN LỰC CÓ THỂ XẢY RA

Tin từ Handelsblatt cho biết: Thủ tướng Keir Starmer đang nỗ lực bắt đầu lại với những gương mặt cũ. Đảng của ông đang bị đe dọa bởi một cuộc tranh giành quyền lực. Và một người theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu đang là người chiến thắng lớn trong sự bất mãn ngày càng gia tăng ở Anh.

Việc Thủ tướng Anh Keir Starmer buộc phải thực hiện một cuộc cải tổ nội các cấp tiến vào đúng ngày, mà người theo chủ nghĩa dân túy cánh hữu Nigel Farage đã được ca ngợi là người đàn ông quyền lực tương lai của Vương quốc Anh tại hội nghị của Đảng Cải cách Vương quốc Anh, tại Birmingham, là một dấu hiệu hơn là sự trùng hợp ngẫu nhiên.

Starmer và Đảng Lao động của ông mới chỉ nắm quyền được một năm kể từ khi thay thế chính phủ Bảo thủ lúc bấy giờ, vốn đang loay hoay từ khủng hoảng này sang khủng hoảng khác, vào tháng 7 năm 2024 với lời hứa "ổn định thông qua thay đổi". Tuy nhiên, sự thay đổi quyền lực đã không mang lại hòa bình cho Vương quốc Anh.

Ngược lại: Chi phí sinh hoạt cao, tăng trưởng kinh tế yếu kém, tài chính công bấp bênh, và dòng người tị nạn tràn qua eo biển Manche không kiểm soát đã tạo nên một làn sóng phản ứng dữ dội trên đất nước này, khiến nhiều người Anh lại kêu gọi thay đổi, và Farage dường như đã nằm trong danh sách chờ ứng cử vị trí Thủ tướng.

Lãnh đạo mới, nhưng không có chiến lược mới

Sự hoán đổi sang cánh hữu sẽ là một cơn địa chấn chính trị không chỉ đối với Vương quốc Anh. Chính phủ đảng dân chủ xã hội ở Anh cho đến nay được coi là một ngoại lệ của xu hướng dân túy cánh hữu đang lan rộng khắp các nền dân chủ Tây phương lớn, từ Ý và Hoa Kỳ đến Pháp và Đức. Tuy nhiên, quan điểm cho rằng người Anh miễn nhiễm với những cám dỗ của chủ nghĩa dân túy chỉ là mơ tưởng hão huyền hơn là hiện thực. Brexit, trong đó Farage đóng vai trò chủ chốt, đem lại thành công lớn đầu tiên của phe dân túy cánh hữu.

Đối với Thủ tướng Anh Starmer, giờ đây vấn đề chính trị là vấn đề sống còn. Việc ông bị buộc phải hành động do vụ bê bối thuế liên quan đến phó của mình, Angela Rayner, không phải là dấu hiệu của một nhà lãnh đạo mạnh mẽ. Tổng cộng mười một thành viên nội các giờ đây phải thay đổi vị trí. David Lammy trở thành người đàn ông quyền lực mới đứng sau Starmer với tư cách là Phó Thủ tướng.

Yvette Cooper bất hạnh chuyển từ Bộ Nội vụ sang Bộ Ngoại giao. Bà để lại nhiệm vụ bậc bẻo là điều hành cuộc tranh luận chính trịv gay gắt về nhập cư và thực tế cho cựu Bộ trưởng Tư pháp Shabana Mahmood.

Ngoại trừ Rayner, người đã buộc phải từ chức sau sai lầm của mình, Starmer đang dựa vào những tài năng "cũ" trong quá trình tái cơ cấu, được gọi là "Giai đoạn 2". Những gương mặt mới, ý tưởng mới, hay thậm chí là một chiến lược mới đều không xuất hiện trong Nội các được cải tổ.

Điều này cũng áp dụng cho vị trí quan trọng nhất bên cạnh Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính. Rachel Reeves vẫn giữ nguyên vị trí của mình bất chấp những lỗi kỹ thuật và phải giải quyết một cuộc khủng hoảng tài chính gần như không thể giải quyết trước khi ngân sách tiếp theo của bà được trình bày vào cuối tháng 11.

Chính sách tài khóa sẽ quyết định số phận của Starmer

Do đó, Starmer đang từ bỏ một khởi đầu mới trong chính lĩnh vực chính sách sẽ quyết định số phận của chính phủ của ông và của chính ông trên cương vị Thủ tướng. Cho đến nay, Reeves mới chỉ xoay sở cải thiện được các dịch vụ công, tránh tăng thuế quy mô lớn và đồng thời tuân thủ các quy tắc riêng của mình về một nền tài chính công lành mạnh. Việc lãi suất trái phiếu chính phủ Anh dài hạn tăng mạnh vào đầu tuần trước cho thấy các nhà đầu tư đang yêu cầu mức phí bảo hiểm rủi ro cao hơn cho chính sách tài khóa của Anh.

Sau sự ra đi của nhân vật cánh tả Rayner, cũng là phó thủ tướng, Đảng Lao động đang bị đe dọa bởi cuộc tranh giành quyền lực giữa phe ôn hòa và cánh tả, điều này có thể khiến nhiệm vụ của Bộ trưởng Tài chính trở nên khó khăn hơn. Reeves đã phải đảo ngược một số kế hoạch cắt giảm phúc lợi xã hội dưới áp lực từ cánh tả. Và bên cánh tả của Đảng Lao động, cựu lãnh đạo đảng Jeremy Corbyn đang chờ đợi để giành được các nghị sĩ Công đảng bất mãn về với đảng mới của mình.

Người chiến thắng lớn trong cuộc khủng hoảng chính phủ ở London là Nigel Farage, người, với Rayner, đã loại bỏ một đối thủ được cả những người ủng hộ ông kính trọng và hiện đang dự đoán một sự chia rẽ trong Đảng Lao động. Đảng Cải cách Vương quốc Anh của Farage đang dẫn trước khoảng mười điểm phần trăm trong các cuộc thăm dò. Trong khi người Anh dự kiến ​​sẽ bầu ra một chính phủ mới sau bốn năm nữa, các cuộc bầu cử thường chỉ hoàn tất quá trình chuyển giao quyền lực đã diễn ra từ rất lâu trước đó. Nước Anh đang hướng đến thời kỳ hỗn loạn.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 7 tháng 9 năm 2025