TRUMP THÌNH LÌNH GIA HẠN THUẾ QUAN MỚI VỚI HÀNG NHẬP CẢNG TỪ EU VÀO HOA KỲ
Donald Trump đã chờ đợi gần như đến phút cuối: Thuế quan đối với hàng nhập cảng từ EU vào Mỹ sẽ không có hiệu lực vào ngày 1 tháng 8. Thuế quan được gia hạn một tuần, và sau đó cuối cùng cũng sẽ có hiệu lực. Việc Trump trì hoãn cho phép các thương nhân, quan chức hải quan và khách hàng có thời gian để thích nghi với các quy định mới, đây là cách chính phủ Mỹ biện minh cho quyết định của mình. Tuy nhiên, tổng thống Mỹ còn cần thêm thời gian để có thể ký kết nhiều thỏa thuận khác với các quốc gia khác có lợi cho Mỹ.
Ủy ban EU và Đức đang nói gì?
Ủy ban EU từ chối công khai chỉ trích việc trì hoãn áp dụng thuế quan của Mỹ. Một phát ngôn viên tại Brüssels từ chối trả lời các câu hỏi về vấn đề này. Ông chỉ trích dẫn một thông điệp từ Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic trên mạng xã hội. Trong đó, Sefcovic chỉ hướng đến tương lai, viết rằng mức thuế trần 15% trong tương lai sẽ đem đến sự ổn định cho các công ty và niềm tin vào nền kinh tế xuyên Đại Tây Dương. Các nhà xuất cảng EU giờ đây sẽ được hưởng lợi từ vị thế cạnh tranh hơn.
Bộ trưởng Kinh tế Liên bang Katherina Reiche (CDU) nhận xét: "Hiện tại, tôi cho rằng nó tạo ra một giai đoạn thích ứng với các hệ thống và yêu cầu mới."
Theo một quan chức chính phủ Hoa Kỳ, mức thuế quan mới của Hoa Kỳ đối với hàng nhập cảng từ nước ngoài sẽ có hiệu lực vào ngày 7 tháng 8. Ông này cũng xác nhận với Hãng thông tấn Đức vào tối thứ Năm 31 tháng 7 (giờ địa phương) và điều này cũng áp dụng cho mức thuế 15% đối với hàng nhập cảng từ EU. Trước đó, Trump đã ký một sắc lệnh. Tại một thời điểm trong văn bản và không được đề cập rõ ràng, có nêu rằng các quy tắc sẽ được áp dụng một tuần sau khi ký.
Cho đến nay, nhiều người nghĩ rằng: Nó sẽ bắt đầu vào ngày 1 tháng 8.
Sau thỏa thuận giữa Trump và Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen vào cuối tuần trước, EU thực sự đã chắc chắn cho rằng mức trần 15% mới đối với hầu hết các mặt hàng nhập cảng sẽ có hiệu lực vào thứ Sáu tuần này. Trong bối cảnh này, người ta cũng kỳ vọng rằng mức thuế đặc biệt hiện tại đối với ô tô và phụ tùng ô tô là 27,5% sẽ được giảm xuống mức này.
Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề trong sắc lệnh hành pháp do Tổng thống Hoa Kỳ ký hôm thứ Năm. Nó chỉ đề cập đến "thuế quan hỗ tương", hiện sẽ có hiệu lực từ ngày 8 tháng 8. Đây là những gì Trump gọi là thuế quan nhằm mục đích bù đắp những mất cân bằng và bất lợi được cho là của Hoa Kỳ trong thương mại quốc tế.
Trong những tuần gần đây, Trump đã nhiều lần công bố ngày 1 tháng 8 thông qua nền tảng Truth Social của mình. Đối với Hoa Kỳ, thời hạn này cũng đóng vai trò là đòn bẩy để ký kết các thỏa thuận thương mại. Đầu tháng 4, Trump đã giơ một tấm bảng lớn tại Vườn Hồng cuả Tòa Bạch Ốc chính phủ Hoa Kỳ tin rằng Hoa Kỳ có thâm hụt thương mại đặc biệt lớn.
Trong bước thứ hai, Trump sau đó đã gửi thư với mức thuế quan mới để tăng áp lực. Các quốc gia đã cố gắng giảm các mức thuế này trong các cuộc đàm phán, bao gồm cả EU. Theo thư, các sản phẩm của EU sẽ phải chịu thuế nhập cảng 30%. Cuối cùng, sau các cuộc đàm phán, mức thuế suất đã được giảm xuống còn 15%.
Một danh sách mới
Tòa Bạch Ốc đã công bố danh sách gần 70 quốc gia và EU, mỗi quốc gia sẽ phải chịu mức thuế quan cụ thể. Ngoài Anh, Thụy Sĩ và Nhật Bản, nhiều đối tác thương mại khác cũng được nêu tên. Một số trích đoạn:
Trong trường hợp đặc biệt của Brazil, Tòa Bạch Ốc đã áp đặt mức thuế 10% dựa trên cáo buộc thâm hụt thương mại. Ngoài ra, Hoa Kỳ đã áp đặt mức thuế 40% đối với nhiều loại sản phẩm để đáp trả việc truy tố hình sự cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro. Điều này có nghĩa là, bắt đầu từ giữa tuần tới, hàng nhập cảng từ Brazil sẽ phải chịu mức thuế 50%.
Thuế 10% đối với các quốc gia khác
Tòa Bạch Ốc cũng thông báo thêm rằng đối với các quốc gia không có tên trong danh sách, mức thuế cố định 10% sẽ được áp dụng. Kanada là một ngoại lệ: Trump đã áp đặt mức thuế cao hơn đáng kể đối với quốc gia láng giềng thông qua sắc lệnh. Hàng nhập cảng của Kanada vào Hoa Kỳ sẽ phải chịu mức thuế 35% thay vì 25%.
Trump biện minh cho động thái này bằng cách tuyên bố rằng Kanada tiếp tục làm quá ít để chống buôn bán ma túy và ma túy đang vượt biên giới vào Hoa Kỳ. Tuy nhiên, ông vẫn bất đồng quan điểm với chính phủ Kanada về một số vấn đề. Trong phản ứng ban đầu, Thủ tướng Kanada Mark Carney bày tỏ sự thất vọng về mức thuế quan mới, nhưng tuyên bố rằng chính phủ Kanada vẫn cam kết với hiệp định thương mại tự do giữa Hoa Kỳ, Kanada và Mexico.
Một câu hỏi quan trọng vẫn còn đó
Hôm thứ Năm 31 tháng 7, các thẩm phán tòa phúc thẩm đã xem xét tính hợp pháp của nhiều mức thuế quan này trong một phiên điều trần. Cuối tháng 5, một tòa phúc thẩm đã tạm thời dỡ bỏ lệnh phong tỏa bắt buộc theo luật định đối với hầu hết các mức thuế quan của Tổng thống Hoa Kỳ, mà một tòa án cấp dưới, Tòa án Thương mại Quốc tế tại New York đã ra lệnh ngay trước đó. Quyết định vẫn chưa được đưa ra. Và ngay cả khi đó, tranh chấp pháp lý vẫn tiếp tục và cuối cùng sẽ được đưa ra Tòa án Tối cao Hoa Kỳ.
Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 2 August 2025