NGÀY CÀNG NHIỀU VỆ TINH STARLINK CỦA ELON MUSK GẶP TRỤC TRẶC RƠI TRỞ VỀ TRÁI ĐẤT - GÂY HẬU QUẢ 

Theo nhà vật lý thiên văn Jonathan McDowell thuộc Trung tâm Vật lý Thiên văn Harvard-Smithsonian, mạng Internet vệ tinh Starlink của SpaceX tiếp tục phát triển và ngày càng mang theo những tác dụng phụ không mong muốn. Ông cho biết, hiện tại, mỗi ngày có từ một đến hai vệ tinh Starlink rơi trở lại bầu khí quyển Trái Đất và bốc cháy hoàn toàn. 

McDowell cho biết, trong những năm tới, con số này có thể tăng lên tới 5 vệ tinh mỗi ngày khi các mạng lưới bổ sung như Amazon Kuiper hoặc các hệ thống dự kiến ​​của Trung Quốc được bổ sung. Nhà nghiên cứu đã giải thích điều này với trang thông tin khoa học EarthSky.

Gần 10.000 vệ tinh Starlink trên quỹ đạo

Kể từ khi chương trình được bắt đầu vào năm 2019, SpaceX đã phóng gần 10.000 vệ tinh Starlink lên quỹ đạo Trái Đất ở quỉ đạo thấp (LEO). Theo thống kê của McDowell, khoảng 8.500 vệ tinh trong số này hiện đang hoạt động; số còn lại được coi là đã ngừng hoạt động hoặc đã bốc cháy.

Vì các vệ tinh quay quanh Trái Đất ở độ cao khoảng 550 km, chúng sẽ mất độ cao theo thời gian do lực cản khí quyển thấp và cuối cùng sẽ rơi trở lại khí quyển. Tại đó, chúng bị đốt cháy hoàn toàn, nhưng rất hiếm khi các mảnh vỡ rơi xuống mặt đất.

Theo McDowell, các trang bị này phải được thay thế trung bình 5 năm một lần. Với kế hoạch mở rộng đội tàu lên khoảng 30.000 vệ tinh, số lần rơi trở lại cũng sẽ tăng lên. Cùng với các dự án từ các nhà cung cấp khác, hơn 50.000 vệ tinh có thể sẽ được đưa vào quỹ đạo thấp trong tương lai.

Bão Mặt Trời và va chạm gây ra rủi ro

Tuổi thọ của vệ tinh phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động của Mặt Trời. Trong các cơn bão mặt trời, tầng khí quyển trên cùng giãn nở, làm tăng lực cản khí quyển và khiến vệ tinh mất độ cao nhanh hơn. Một ví dụ điển hình: Vào tháng 2 năm 2022, khoảng 40 vệ tinh Starlink đã bị mất do một cơn bão địa từ.

Nguy cơ va chạm trong không gian cũng đang gia tăng. Khi hai vệ tinh hoặc mảnh vỡ va chạm, chúng có thể kích hoạt một phản ứng dây chuyền về cái gọi là " hội chứng Kessler ". Điều này tạo ra vô số mảnh vỡ nhỏ có thể gây nguy hiểm cho các vật thể khác và khiến toàn bộ quỹ đạo không thể xử dụng được. McDowell cảnh báo rằng ngay cả một vụ va chạm cũng có thể gây nguy hiểm cho hàng trăm vệ tinh khác.

Hậu quả đối với khí quyển và tầng Ozone 

Bầu khí quyển của Trái Đất cũng có thể bị ảnh hưởng bởi số lượng vệ tinh bốc cháy ngày càng tăng. Quá trình tái nhập khí quyển tạo ra các hạt nhôm oxit tích tụ trong tầng khí quyển cao.

Một nghiên cứu mô hình của Hoa Kỳ ước tính rằng, với các kế hoạch mở rộng hiện tại, có thể có tới 10.000 tấn nhôm Oxit được thải ra hàng năm vào năm 2040. Lượng khí thải này đủ để làm nóng tầng trên cùng của khí quyển lên khoảng 1,5 độ C và có khả năng làm thay đổi các quá trình hóa học trong tầng Ozone.

Tuy nhiên, chúng phụ thuộc rất nhiều vào số lượng, thành phần và kích thước thực tế của các vệ tinh bốc cháy. Một vệ tinh Starlink thông thường nặng khoảng 250 kg, theo ước tính, có thể sản xuất khoảng 30 kg nhôm oxit.

Những thách thức ngày càng gia tăng trong không gian

Hiện tại, không có mối đe dọa trực tiếp nào đối với cuộc sống hàng ngày, nhưng với mỗi vệ tinh mới, nguy cơ mảnh vỡ vũ trụ, va chạm và tác động môi trường lại tăng lên.

Mặc dù đã có các hướng dẫn quốc tế về việc xử lý các vệ tinh đã ngừng hoạt động, nhưng không có quy tắc nào của thế giới ràng buộc về việc tháo dỡ các chòm sao vệ tinh lớn. Do đó, các chuyên gia đang kêu gọi một phương pháp có tầm vóc quốc tế, phối hợp để giám sát an toàn trên quỹ đạo và những hậu quả tiềm tàng lâu dài đối với bầu khí quyển trái đất.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 9 tháng 10 năm 2025