TRỰC THĂNG UH-60 ĐƯỢC TÂN TRANG ĐỂ TRỞ THÀNH PHI CƠ KHÔNG NGƯỜI: CHIẾC BLACK HAWK GIỜ ĐÂY KHÔNG CÒN CẦN TỚI PILOT

Một binh sĩ chưa hề qua đào tạo phi công, nhưng người lính này có thể điều khiển chiếc Black Hawk qua máy tính bảng ở khoảng cách 130 km. Sikorsky đã tân trang chiếc trực thăng tấn công này thành một phi cơ có người lái tùy chọn cho một cuộc tập trận, có thể được điều khiển bởi bất kỳ ai.

Trong nhiều thập niên, Sikorsky UH-60 đã là phương tiện chủ lực của quân đội Hoa Kỳ. Giờ đây, chiếc trực thăng tấn công này sắp được trang bị bộ não kỹ thuật số. Trong một cuộc tập trận ở Michigan vào tháng 8, Sikorsky đã trình diễn cách Black Hawk có thể được biến đổi thành một loại phi cơ thục dụng không người lái , hoàn toàn không cần phi công được đào tạo.

Chỉ cần một giờ huấn luyện là đủ

Sikorsky lần đầu tiên trình diễn kỹ thuật này vào năm 2022. Nhưng lần này có một điểm khác biệt quan trọng so với các lần trình diễn trước: Hệ thống điều khiển không còn do phi công thử nghiệm điều khiển nữa mà do một binh sĩ điều khiển. Một Trung sĩ Nhất thuộc Lực lượng Vệ binh Quốc gia Lục quân đã điều khiển trực thăng thông qua một máy tính bảng cầm tay. Người lính được huấn luyện chưa đầy một giờ. Anh ta đã đưa trực thăng bay 130 km, thả hàng hóa và thực hiện các thao tác khi bay lơ lửng.

Kỹ thuật MATRIX, được xử dụng trong khuôn khổ chương trình nghiên cứu của Cơ quan Dự án Nghiên cứu Quốc phòng (DARPA) hợp tác với Lockheed Martin, giúp điều này trở thành hiện thực. Nó đã biến chiếc UH-60 thành một phi cơ có người lái tùy chọn. Hoặc có phi hành đoàn trên máy bay, hoặc chiếc trực thăng này có thể bay hoàn toàn tự động.

Bay lơ lửng mà không cần sự can thiệp của con người: Trong cuộc tập trận Northern Strike tại Trại Grayling, chiếc trực thăng được tân trang đã chứng minh được khả năng của nó. Trong một tình huống, nó tự duy trì sự ổn định trên không trong khi nhân viên mặt đất gắn một thùng chứa nước nặng 1.315 kg - một nhiệm vụ thường đòi hỏi sự tập trung cao độ từ phi công. Hệ thống ổn định trên máy bay đã giải quyết vị trí bay lơ lửng một cách độc lập.

Việc vận chuyển các bệ phóng hỏa tiễn HIMARS thậm chí còn phức tạp hơn. Sáu lần, Black Hawk đã tự động kết nối với hàng hóa nặng khi đang bay lơ lửng. Sau đó, một binh sĩ đã xử dụng máy tính với màn hình để mô phỏng việc di tản thương vong, chuyển một bệnh nhân giữa trực thăng tự động và trực thăng có người lái trên địa hình gồ ghề.

"Khi sinh mạng con người bị đe dọa, hệ thống bay tự động MATRIX của Sikorsky có thể thay đổi căn bản cách thức lực lượng quân sự thực hiện nhiệm vụ", Rich Benton, Phó Chủ tịch Sikorsky, cho biết.

Buổi trình diễn ngoạn mục nhất diễn ra trên Hồ Huron. Từ một chiếc thuyền của Lực lượng Bảo vệ Bờ biển, một người lính đã điều khiển chiếc UH-60 để tiếp tế. Sau khi dỡ hàng, máy bay bay theo đường bay hình bầu dục trên hồ theo lệnh, trong khi phi hành đoàn trên máy bay thực hiện thả dù ở nhiều độ cao khác nhau.

Ba phương pháp vận chuyển, một hệ thống

Chiếc Black Hawk tự động hiện có thể hoạt động với ba phương pháp vận chuyển hàng hóa khác nhau: chất hàng bên trong, chất hàng bên ngoài  và thả dù chính xác. Kỹ thuật này cho phép các chuyến bay tiếp tế trong vùng khủng hoảng mà không gây nguy hiểm cho phi công hoặc hỗ trợ phi hành đoàn trong các tình huống tác chiến khắc nghiệt.

Những gì được trình diễn ở Michigan có thể chỉ là bước khởi đầu. Buổi trình diễn chứng minh rằng những chiếc trực thăng quân sự đã có từ nhiều thập kỷ trước có thể được trang bị kỹ thuật tự động tối tân. Khả năng bay trước đây đòi hỏi phải đào tạo phi công lâu dài giờ đây có thể được hoạt động thông qua các Software. Thời điểm kỹ thuật này thực sự sẵn sàng để hoạt đọng chính thức vẫn còn phải chờ xem. Sikorsky gần đây đã ra mắt S-70UAS U-Hawk, một phi cơ trực thăng hoàn toàn không người lái.

Hơn 50 năm trước, trực thăng đa dụng Sikorsky UH-60 đã cất cánh trong chuyến bay đầu tiên. Kể từ đó, hơn 5.000 chiếc đã được chế tạo.

Vũ Thái A, người lính VNCH, 1 November 2025