ỦY BAN EU CÓ NHỮNG ĐÁNH GÍA RẤT KÉM VỀ UNGARN VÀ SLOWAKEI

Năm nay, Ủy ban EU một lần nữa chỉ trích tình trạng thâm hụt lớn về pháp quyền ở Ungarn và Slowakei. Trong báo cáo pháp quyền thường niên do Ủy viên Tư pháp Michael McGrath trình bày vào thứ Ba 8/7, cả hai quốc gia đều có kết quả kém nhất. Ủy ban đưa ra 8 khuyến cáo về các cải cách cần thiết cho Ungarn và bảy khuyến nghị cho Slowakei.

Ủy ban kết luận rằng các khuyến cáo cải cách của năm trước hầu như không được thực hiện, đặc biệt là Ungarn, trong khi những thiếu sót mới đã xuất hiện. Tuy nhiên, Ủy ban ghi nhận sự tiến bộ ở một số quốc gia, bao gồm Ba Lan, Malta và Hy Lạp. Nhìn chung, 18% trong số tất cả các khuyến nghị đã được thực hiện đầy đủ, 39% được thực hiện một phần và 14% chỉ được thực hiện một phần.

Trong những trường hợp này, chính quyền Budapest không có triển vọng tiến gần các khoản tiền bị chặn trong tương lai gần. Tổng số tiền này là khoảng 21 tỷ Euro, bao gồm 12 tỷ Euro tiền tài trợ gắn kết từ ngân sách EU thông thường và 9 tỷ Euro từ Quỹ phục hồi Corona. Trong trường hợp sau, Budapest đã mất một tỷ Euro vào đầu năm và số tiền còn lại sẽ bị tịch thu theo luật hiện hành nếu không thể tiếp gần được khoản tiền này vào cuối năm 2026. Ủy ban EU vẫn chưa áp dụng bất kỳ lệnh đóng băng nào đối với Slowakei.

Thông báo kèm theo báo cáo của từng quốc gia cho biết rằng các cải cách pháp quyền sẽ gắn chặt hơn nữa với việc giải ngân tiền trong tương lai. Khung tài chính tiếp theo cho giai đoạn 2028 đến 2034, mà Ủy ban có kế hoạch đề nghị trong một tuần, sẽ thiết lập một "mối liên kết chặt chẽ hơn". "Đặc biệt, các kế hoạch hợp tác quốc gia và khu vực trong tương lai dự kiến ​​sẽ đóng góp hiệu quả vào việc hỗ trợ cải cách", tuyên bố nêu rõ. Theo ví dụ của Quỹ Corona, Ủy ban có ý định ký kết các thỏa thuận cải cách với từng quốc gia, các thỏa thuận này phải được xem xét và thực hiện trong quá trình giải ngân.

Fico đã bãi bỏ văn phòng công tố viên tham nhũng.

Đặc biệt, Ủy ban chỉ trích Ungarn vì không giữ được các cam kết chống tham nhũng và tiếp tục thiếu hụt đáng kể trong việc tài trợ cho các đảng phái chính trị và các chiến dịch bầu cử, điều này gây bất lợi cho phe đối lập. Quá trình lập pháp là lý do gây lo ngại và chính phủ đang xử dụng các quyền hạn khẩn cấp theo cách làm suy yếu sự chắc chắn về mặt pháp lý trong môi trường nội bộ.

Chủ nghĩa đa nguyên của phương tiện truyền thông đang bị đe dọa và các nhà báo đang "đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng với công việc của họ", cũng vì họ hiện đang bị theo dõi như các tác nhân nước ngoài. Môi trường tham gia công dân tiếp tục xấu đi. Tiến triển chỉ đạt được với việc tự động phân bổ các vụ án cho Tòa án Tối cao, nhưng không phải cho các tòa án cấp dưới; điều này nhằm mục đích ngăn chặn ảnh hưởng chính trị.

Đối với Slowakei, báo cáo thừa nhận rằng họ đang tham gia vào một cuộc đối thoại có chiều sâu với Ủy ban EU về các vấn đề gây tranh cãi và đã thực hiện các sửa đổi đối với cải cách luật hình sự. Tuy nhiên, việc bãi bỏ Văn phòng Công tố viên Chống tham nhũng dưới thời Thủ tướng Robert Fico đã dẫn đến sự suy giảm đáng kể các cuộc điều tra. Hơn nữa, Tổng chưởng lý có quyền tuyên bố các cuộc điều tra là không hợp lệ. Vẫn còn lo ngại về tính độc lập của các thẩm phán và phương tiện truyền thông công cộng. Sự an toàn và môi trường làm việc cho các nhà báo đã xấu đi nhìn chung. Xã hội dân sự đang chịu áp lực ngày càng tăng.

Báo cáo về Nguyên tắc pháp quyền đánh giá tính độc lập của ngành tư pháp, cuộc chiến chống tham nhũng, sự đa dạng của phương tiện truyền thông và sự phân chia quyền lực ở mọi quốc gia thành viên EU và bốn quốc gia ứng cử viên. Năm nay, lần đầu tiên, báo cáo này xem xét cách các yếu tố này tác động đến thị trường nội bộ. Điều này bao gồm mua sắm công và việc xem xét mua sắm công, tính độc lập của các cơ quan chống độc quyền và các thủ tục giải quyết tranh chấp.

Các báo cáo quốc gia được các bộ trưởng phụ trách các vấn đề Âu châu của các quốc gia thành viên thảo luận trong các cuộc họp nội bộ và được Ủy ban xử dụng để xem xét các biện pháp cưỡng chế. Trong một trường hợp cho đến nay, Ungarn, các quỹ đã bị đóng băng do những rủi ro đã được chứng minh đối với ngân sách EU.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 9 Juli 2025