TỔNG THỐNG TAIWAN LAI CHINH-TE CÔNG BỐ HỆ THỐNG PHÒNG THỦ HỎA TIÊN MỚI "LÁ CHẮN ĐÀI LOAN"

Tin từ tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung: Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) đã công bố việc mở rộng nhanh chóng hệ thống phòng không trên toàn quốc vào thứ Sáu 10 tháng 10. "Lá chắn T" này là "một hệ thống phòng không mạnh mẽ với khả năng phòng thủ đa tầng, khả năng nhận diện cao và đánh chặn hiệu quả", ông Lại phát biểu trong bài diễn văn mừng Quốc khánh trước Phủ Tổng thống ở Đài Bắc. Ông coi đây là một trong những mục tiêu chính sách quốc phòng quan trọng nhất của Đài Loan.

Nhằm vào chính phủ Mỹ và trong bối cảnh mối đe dọa từ Trung Quốc, ông Lại tái khẳng định cam kết tăng chi tiêu quốc phòng, "theo định nghĩa của NATO", lên 3% tổng sản phẩm quốc nội vào năm tới và lên 5% vào năm 2030. Chính phủ Mỹ đã nhiều lần thúc giục Đài Loan hành động nhiều hơn nữa để bảo vệ nền quốc phòng của mình.

Ông Lại không cung cấp thêm chi tiết, chẳng hạn như chi phí hoặc tiến độ xây dựng hệ thống phòng không mới. Reuters cho biết rằng "T-Dome" của Đài Loan được mô phỏng theo "Vòm Sắt" của Israel và được chế tạo để chống lại máy bay không người lái, hỏa tiễn và máy bay tấn công của đối phương. Hiện với sự phát triển vũ khí phòng thủ với kỹ thuật cao, Đài Loan sở hữu một loạt vũ khí phòng không tầm xa, được sản xuất trong nước và các hệ thống khác được nhập cảng từ nước ngoài, bao gồm ít nhất chín hệ thống Patriot của Hoa Kỳ.

Tương lai của Đài Loan không thể nằm trong tay Washington hay Bắc Kinh

Việc Quốc dân đảng đối lập (KMT), vốn nắm giữ đa số trong quốc hội cùng với một đảng nhỏ hơn, đã chấp thuận và thông qua ngân sách quân sự mới. Chủ tịch KMT Eric Chu cho biết tương lai của Đài Loan không thể nằm trong tay Washington hay Bắc Kinh. Đất nước phải tự đứng vững trên đôi chân của mình.

Về mặt chính trị, hành vi của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gây ra sự bất ổn ở Đài Loan. Theo một bài báo trên tờ Washington Post, mùa hè này, ông đã từ chối phê duyệt các đợt viện trợ quân sự tiếp theo trị giá 400 triệu đô la. Điều này có thể được thực hiện nhằm mục đích gây bất lợi cho các cuộc đàm phán của Mỹ về một hiệp định thương mại với Trung Quốc, mà theo những người trong cuộc, tình thế hiện đang diễn ra không mấy tốt đẹp cho Taiwan.

Ở mức độ làm việc, bao gồm cả trong lĩnh vực quân sự, hợp tác giữa Đài Loan và Mỹ dự kiến ​​sẽ tiếp tục phần lớn như trước đây. Ví dụ, một đơn vị nghiên cứu của Bộ Quốc phòng Đài Loan đã ký một thỏa thuận với tập đoàn quốc phòng Mỹ Northrop Grumman vào tháng 9 để phát triển một chương trình hổn hợp các hệ thống hỏa tiễn được sản xuất tại Đài Loan và Mỹ. Tổng thống Lai có lẽ đang đề cập đến điều này.

Mức thuế quan hợp lý sẽ được đàm phán

Trong bài phát biểu hôm thứ Sáu 10 tháng 10, ông Lai nói thêm rằng ông cam kết "tăng cường hợp tác kỹ nghệ" với Mỹ. Và Đài Loan cũng đang cố gắng đàm phán với Trump một "mức thuế quan hợp lý" và cố gắng sẽ "giảm thâm hụt thương mại giữa Đài Loan và Mỹ". Chính quyền Trump đã tuyên bố mức thuế quan 20% đối với Đài Loan, mặc dù có quan hệ thương mại chặt chẽ, nhưng mức thuế này cao hơn so với yêu cầu của Washington đối với Nhật Bản và Nam Hàn chẳng hạn. Ngành bán dẫn của Đài Loan, vốn quan trọng đối với cả hai bên, đã được miễn thuế.

Để củng cố nền kinh tế trong nước, ông Lai đã công bố "các thỏa thuận kinh tế và thương mại song phương với nhiều bạn bè và đồng minh hơn nữa". Ông cũng tuyên bố rằng Đài Loan là "một mắt xích quan trọng cho hòa bình và ổn định ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và là một thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế". Ông hy vọng Trung Quốc sẽ "kiềm chế xử dụng vũ lực hoặc cưỡng ép để thay đổi hiện trạng ở eo biển Đài Loan". 

Ông Lại cũng đã nhắc lại những nỗi kinh hoàng của Thế chiến II, điều không được phép lặp lại. Ông mong chờ ngày Trung Quốc hành xử như một cường quốc có trách nhiệm. Ông Lại đã kiềm chế  và không đưa ra bất kỳ tuyên bố nào hướng đến Bắc Kinh.

Sau bài phát biểu của ông Lại, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao tại Bắc Kinh cho biết Trung Quốc "kịch liệt phản đối" việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan. Hôm thứ Năm 9  tháng 10, Bộ Quốc phòng Đài Loan đã công bố một báo cáo nêu rõ Trung Quốc đang gia tăng các hoạt động quân sự xung quanh Đài Loan và xây dựng năng lực tấn công bất ngờ. Ngoài ra, Bắc Kinh đang ngày càng tìm cách làm suy yếu lòng tin vào chính phủ Đài Loan bằng các chiến thuật tác chiến trực tuyến "lai ghép" và đang xử dụng trí tuệ nhân tạo để tìm ra các lỗ hổng trong cơ sở hạ tầng quan trọng, theo báo cáo được công bố hai năm một lần.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 11 tháng 10 năm 2025