BABIS ĐƯỢC BỔ NHIỆM LÀM THỦ TƯỚNG TIỆP KHẮC TẠI PRAHA 

Sáng thứ Ba 9 tháng 12, khoảnh khắc ấy cuối cùng cũng đã đến. Hơn hai tháng sau cuộc bầu cử quốc hội Tiệp Khắc, Tổng thống Petr Pavel đã tái bổ nhiệm đối thủ cũ của mình, Andrej Babiš, làm Thủ tướng. Vị tỷ phú 71 tuổi này đã lãnh đạo chính phủ Tiệp Khắc trong 4 năm, bắt đầu từ năm 2017, nhưng đã buộc phải chuyển sang phe đối lập sau khi thất bại trong cuộc bầu cử năm 2021. Petr Fiala, người đã giữ chức Thủ tướng kể từ đó, đã chúc mừng Babiš và bảo đảm với ông về một cuộc chuyển giao quyền lực trật tự.

Tuần trước, Babiš đã gỡ bỏ rào cản lớn nhất cho sự trở lại của mình khi, sau nhiều do dự, ông tuyên bố chuyển giao vĩnh viễn tập đoàn Agrofert trị giá hàng tỷ đô la của mình sang một cơ cấu ủy thác để loại bỏ các xung đột lợi ích tiềm ẩn. Agrofert là một trong những đơn vị nhận trợ cấp lớn nhất mà chính phủ . Tổng thống Pavel đã yêu cầu một giải pháp rõ ràng và minh bạch cho vấn đề này.

Biểu tượng của ngành ô tô Filip Turek sẽ không trở thành bộ trưởng.

Tổng thống đã thắng thế trong cuộc xung đột thứ hai vốn cản trở việc bổ nhiệm nội các. Mới đây nhất là vào tối thứ Hai, liên minh ANO, đảng cực hữu SPD và đảng Motorists đã khăng khăng đề cử Filip Turek làm Bộ trưởng Môi trường, mặc dù Pavel đã nhiều lần tuyên bố rằng ông cho rằng ứng cử viên hàng đầu của đảng Motorists là không phù hợp.

Trước đó, một loạt bình luận online mang tính phân biệt chủng tộc và kỳ thị phụ nữ được cho là của Turek đã được đăng tải. Dưới áp lực của tổng thống, Turek đã từ chức Bộ Ngoại giao. Tuy nhiên, vào thứ Ba, tên của Turek không còn trong danh sách nội các mà Babiš trình lên tổng thống, với lý do "lý do sức khỏe".

Với việc rào cản này cũng được gỡ bỏ, tổng thống có thể tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm mà chính phủ mới phải đối mặt. Pavel cho biết Cộng hòa Tiệp Khắc đang ở trong một môi trường đầy thách thức, cả về chính sách an ninh lẫn kinh tế. Chính phủ sẽ phải giải quyết "một số vấn đề không dễ chịu cho người dân".

Liên minh chủ yếu tập trung vào việc kích thích nền kinh tế thông qua thuế suất thấp và bãi bỏ quy định, nhưng Babiš đã vận động tranh cử dựa trên nhiều cam kết chính sách xã hội mà nguồn tài chính vẫn chưa rõ ràng. Về chính sách an ninh, một vấn đề đặc biệt quan trọng đối với Tổng thống Pavel, cựu tướng lĩnh NATO, Babiš đã công bố kế hoạch cắt giảm viện trợ quân sự cho Ukraine; tuy nhiên, vẫn chưa rõ những hành động cụ thể nào sẽ được thực hiện sau đó.

Công kích truyền hình công cộng

Babiš kịch liệt phủ nhận những cáo buộc liên tục về mối quan hệ chặt chẽ với Mosckau. Trong các cuộc đàm phán liên minh, đảng ANO của ông và đảng Motorists đã  bảo đảm lập trường thân Nga của đảng cực hữu SPD không được đưa vào chương trình chung, chẳng hạn như yêu cầu trưng cầu dân ý về tư cách thành viên NATO và EU. Văn bản này rõ ràng loại trừ các cuộc tham vấn công khai về những vấn đề này.

Tuy nhiên, các kế hoạch của liên minh nhằm hạn chế hoạt động của các tổ chức phi chính phủ "chính trị" và tái cấu trúc nguồn tài chính cho truyền hình công cộng đã vấp phải sự chỉ trích. Babiš đã nhiều lần cáo buộc các đài truyền hình đưa tin thiên vị và phiến diện chống lại ông, khiến nhiều nhà phê bình lo ngại rằng chính phủ có ý định hạn chế tính độc lập biên tập của các đài truyền hình công cộng, vốn rất được người dân Tiệp Khắc tin tưởng.

Nhưng ở đây, một quyết định dường như vẫn đang chờ giải quyết. Hôm thứ Hai, phong trào Motorists, một phong trào biểu tình bảo thủ phản đối Thỏa thuận Xanh của EU nhưng tự coi mình về cơ bản là ủng hộ Âu châu  và ít nhất là tự do về kinh tế, đã vấp phải sự phản đối. Ứng cử viên Bộ trưởng Văn hóa của họ, cựu nhạc sĩ nhạc rock Oto Klempíř, đã tuyên bố sau cuộc gặp với Tổng thống Pavel hôm thứ Hai rằng quyết định cuối cùng về phát thanh truyền hình công cộng vẫn chưa được đưa ra. Motorists muốn duy trì hệ thống cấp vốn phí cấp phép hiện tại.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 11 Dezember 2025