ÂU CHÂU PHẢN CÔNG LẠI HÀNH VI TỐNG TIỀN CỦA DONALD TRUMP QUA CHÍNH SÁCH ÁP ĐẶT THUẾ QUAN

Nguồn tin Der Spiegel: Các quy định kỹ thuật số nghiêm ngặt của EU là cái gai trong mắt Mỹ. Tranh chấp đang leo thang, Âu Châu muốn phản công lại những nỗ lực tống tiền của Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick.

Khi Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Howard Lutnick đến Brüssels tuần này, ông đã đưa ra một đề nghị trắng trợn với Âu châu.

"Nếu EU có thể tìm ra một giải pháp để cân bằng cho chính sách kỹ thuật số của mình, thì chúng tôi sẽ hợp tác với họ để giải quyết vấn đề thép và nhôm và tìm ra giải pháp", vị quan chức Mỹ này nói.

Lutnick, một người bạn lâu năm của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, được coi là một doanh nhân tàn nhẫn. Câu chuyện về việc ông suýt chết trong một trong những tòa tháp của Trung tâm Thương mại Thế giới vào ngày 11 tháng 9 năm 2001 vẫn còn được nhắc đến cho đến ngày nay. Ngay từ ngày 15 tháng 9, ông đã ngay lập tức loại bỏ tất cả các nhân viên đã khuất của mình khỏi bảng lương, một động thái đã gây ra sự phản đối từ gia đình họ.

Thông điệp của ông tại Brüssels cũng có thể được hiểu là tàn nhẫn tương tự: Hoặc là Âu châu phải thay đổi luật kỹ thuật số, hoặc Hoa Kỳ sẽ tiếp tục áp thuế 50% đối với thép và nhôm Âu châu. Phó Chủ tịch EU Teresa Ribera đã nói khá thẳng thắn về  việc "tống tiền" này và loại trừ bất kỳ thay đổi nào đối với chính sách kỹ thuật số của Âu châu.

Tranh cãi xung quanh Hội nghị Thượng đỉnh Kỹ thuật số

Bối cảnh cho lời đe dọa của Lutnick là hai đạo luật đã được EU thông qua: Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (DMA) và Đạo luật Dịch vụ Kỹ thuật số (DSA). DMA nhằm mục đích điều hành các nền tảng kỹ thuật số lớn và bảo đảm cạnh tranh công bằng. Trong số những vấn đề khác, nó đề cập đến thực tế là các tập đoàn như Apple đã bảo đảm độc quyền trong một số lĩnh vực nhất định , ví dụ như với App Store của họ.

Đổi lại, Cơ quan An ninh Kỹ thuật số (DSA) có mục đích tăng cường an ninh và quyền của người dùng. Ví dụ, nó chống lại sự lan truyền của tin giả. Điều này có thể ảnh hưởng đáng kể đến dịch vụ microblog X chẳng hạn. Công ty thuộc sở hữu của tỷ phú Elon Musk đang phải đối mặt với nguy cơ bị phạt.

Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance trước đây đã chỉ trích các quy định của EU. Ông cho rằng Hoa Kỳ có thể xem xét lại sự hỗ trợ của mình cho NATO nếu Âu châu kiểm soát chặt nền tảng của Elon Musk. Giờ đây, Bộ trưởng Thương mại Lutnick đã công khai về liên hệ tranh chấp thuế quan với chính sách kỹ thuật số của EU. Điều này đánh dấu một cấp độ căng thẳng mới.

Tính tê nhị của của xung đột xung quanh các tập đoàn kỹ thuật số Hoa Kỳ cũng đã thể hiện rõ ràng tại Berlin vào tuần trước. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Friedrich Merz là những khách mời nổi bật tại "Hội nghị thượng đỉnh về Chủ quyền Kỹ thuật số Âu Châu" Pháp-Đức. Thuật ngữ này ám chỉ sự độc lập khỏi Hoa Kỳ. Người Âu châu cảm thấy khó chịu vì bị đe dọa bởi sự thống trị của các công ty Hoa Kỳ trên thị trường Âu châu.

Hoa Kỳ coi thông báo về sự kiện này là một lời tuyên chiến. Đại sứ Hoa Kỳ tại Berlin đã liên hệ với các nhà chức trách Đức và Âu châu trước đó, yêu cầu làm rõ chủ đề "chủ quyền" đã chọn và bày tỏ quan ngại về cách giải quyết mang tính đối đầu, như Politico đã đưa tin lần đầu. Công hàm ngoại giao cảnh báo về các biện pháp thực thi không cân bằng nhắm vào các công ty Hoa Kỳ.

Tại hội nghị thượng đỉnh về chủ quyền trong một máy đo khí đốt cũ ở Berlin-Schöneberg, các nước Âu châu Âu đã tuyên bố rõ ràng rằng họ sẽ không bị đe dọa. Phó Chủ tịch Ủy ban EU Henna Virkkunen thậm chí còn mang tin tức đến Berlin rằng Ủy ban hiện cũng có ý định tập trung vào lĩnh vực điện toán đám mây. Trong bài phát biểu của mình, bà đã công bố các cuộc điều tra thị trường mới nhắm vào các nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây lớn của Hoa Kỳ như Amazon Web Services và Microsoft Azure. Các cuộc điều tra này sẽ xem xét liệu các công ty Hoa Kỳ, thông qua vị thế thống lĩnh thị trường với tư cách là "người gác cổng", có đang cản trở sự cạnh tranh trong lĩnh vực điện toán đám mây Âu châu hay không.

Bộ trưởng Kinh tế Pháp Roland Lescure tỏ ra đặc biệt quyết liệt. Ông nói về "cuộc đấu tranh sinh tồn cho tương lai, cho các giá trị dân chủ của chúng ta". Ông lập luận rằng các công ty châu Âu như Mistral AI và SAP nên được ưu tiên trong các hoạt động mua sắm công trong tương lai của các quốc gia thành viên EU. Ông khẳng định rằng cần có các giải pháp điện toán đám mây có chủ quyền của Âu châu để bảo đảm an ninh dữ liệu tốt hơn.

Lescure cũng nêu rõ quan điểm của mình về luật kỹ thuật số của EU: việc thực thi các quy định của EU phải "hiệu quả hơn": "Chúng ta phải phản ứng nhanh chóng khi DSA hoặc DMA bị thách thức. Công dân của chúng ta phải có thể tin tưởng vào việc thực thi luật pháp của chúng ta."

Sự phụ thuộc vào cả Hành chính Công

Mục tiêu của Âu châu: đẩy các công ty Mỹ trở lại thị trường của họ. Về phần mình, Hoa Kỳ quyết tâm ngăn chặn điều này. Trong bối cảnh này, việc Lutnick cố gắng tống tiền liên quan đến thuế thép là điều dễ hiểu.

Trong chuyến thăm Brüssels, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ cũng đưa ra một lời đề nghị hấp dẫn: nếu EU nới lỏng các quy định kỹ thuật số, họ có thể mong đợi các khoản đầu tư từ các công ty kỹ nghệ Mỹ vào Âu châu . Lutnick đã nói về "1.000 tỷ đô la".

Chính phủ Hoa Kỳ biết rõ cơ hội để Âu châu đạt được chủ quyền kỹ thuật số thực sự trong tương lai gần là rất mong manh. Cho dù đó là các nền tảng lớn, mạng xã hội, điện toán đám mây hay AI: sự phụ thuộc của Đức và Âu châu vào các nhà cung cấp kỹ nghệ lớn của Mỹ là rất lớn. Điều này cũng áp dụng cho các cơ quan hành chính công.

Việc tình hình có được cải thiện hay không sẽ phụ thuộc vào, với những yếu tố khác, các quyết định mua sắm cụ thể. Những quyết định này liên tục mâu thuẫn với mong muốn chính trị về sự độc lập hơn. Quân đội  Đức dựa vào Google Cloud, bang Bayern Đức có kế hoạch ký kết một thỏa thuận khung toàn diện mới với Microsoft, và lực lượng cảnh sát nhà nước Đức đang xử dụng công ty Palantir của Hoa Kỳ.

Sự phụ thuộc của Âu châu vào cơ sở hạ tầng dữ liệu đã trở nên rõ ràng đến đau lòng ngay trong ngày diễn ra hội nghị thượng đỉnh. Đột nhiên, nhiều dịch vụ như ChatGPT, X và PayPal không thể vào được, nguyên nhân gây ra sự việc mất mạng toàn diện là do trục trặc làm gián đoạn tại nhà cung cấp  bảo mật Cloudflare của Hoa Kỳ.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 29 November 2025