LINANON MỘT NĂM NGỪNG BẮN MÀ VẨN KHÔNG CÓ HÒA BÌNH 

Tin tư các nguồn(kro/dpa alb):  Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hisbollah đã có hiệu lực được một năm. Tuy nhiên, kẻ thù vẫn còn xa vời với hòa bình: căng thẳng, các cuộc tấn công và sự ngờ vực ngày càng gia tăng.

Bất cứ ai đến thăm Aita al-Shaab ở miền nam Libanon đều thấy một điều trên hết: sự tàn phá ngút tầm mắt. Hầu như không còn một ngôi nhà nào còn đứng vững; ngôi làng, nằm cách biên giới Israel chỉ 3 km, nằm trong đống đổ nát. Balkon lủng lẳng trên những mặt tiền đổ nát, những thanh dầm thép nhô ra từ đống đổ nát, và những ngôi nhà bị phá hủy một nửa hé lộ không gian sống trước đây.

90% ngôi làng đã bị phá hủy trong cuộc chiến giữa Hisbollah do Iran hậu thuẫn và Israel năm ngoái, theo lời Thị trưởng Ahmad Srour. Trong số khoảng 15.000 cư dân, chỉ một số ít đã trở về ngôi làng, nơi được coi là mặt trận quan trọng của Hisbollah chống lại Israel. Việc tái thiết hầu như không còn nằm trong tâm trí của bất kỳ ai lúc này. Một lần nữa, tình hình đang leo thang từng ngày.

Hơn 100 thường dân thiệt mạng kể từ khi ngừng bắn

Lệnh ngừng bắn có hiệu lực từ ngày 27 tháng 11 năm 2024. Tuy nhiên, hòa bình vẫn còn rất xa vời. Israel cáo buộc Hisbollah một lần nữa mở rộng kho vũ khí để tiến hành các cuộc tấn công, và lực lượng không quân Israel vẫn tiếp tục thực hiện các cuộc không kích hàng ngày. Chỉ mới Chủ nhật tuần trước, các cuộc tấn công đã nhắm vào vùng ngoại ô thủ đô Beirut của Libanon. Theo Hisbollah, các cuộc tấn công này nhằm vào các cơ sở sản xuất, kho vũ khí, các thành viên Hisbollah và các mục tiêu khác của lực lượng dân quân.

Mặt khác, Hisbollah coi các cuộc tấn công liên tục là một trở ngại. Họ yêu cầu quân đội Israel rút toàn bộ quân còn lại khỏi miền nam Libanon.

Bộ Y tế tại Beirut gần đây đã báo cáo khoảng 300 người chết kể từ khi lệnh ngừng bắn bắt đầu. Theo Liên Hợp Quốc, con số này bao gồm hơn 100 thường dân. Hisbollah không công bố số liệu thương vong trong hàng ngũ của mình. Tuy nhiên, họ chưa thực hiện bất kỳ cuộc tấn công nào chống lại quốc gia láng giềng. Hiện tại, Hisbollah được coi là đã suy yếu đáng kể.

Mặt khác, theo phái bộ giám sát của Liên Hợp Quốc UNIFIL tại khu vực biên giới Libanon với Israel, hơn 7.500 vụ vi phạm trên không và 2.500 vụ vi phạm trên bộ đã được ghi nhận kể từ khi lệnh ngừng bắn bắt đầu. Hơn 360 kho vũ khí bị bỏ hoang đã được bàn giao cho quân đội Libanon.

Máy bay không người lái, các vụ nổ và những vườn ô liu bị phá hủy

"Hôm nay máy bay không người lái không đến vì chúng thấy chúng tôi có khách đến thăm, một hãng thông tấn nước ngoài", Hala Kassem, người điều hành tiệm bánh duy nhất còn sót lại ở Aita al-Shaab, cho biết. "Hôm nay chúng không muốn cho thấy cách chúng thường khủng bố chúng tôi." Máy bay không người lái của Israel khét tiếng với những tiếng vo ve kéo dài hàng giờ đồng hồ, gây khó chịu trên không phận Libanon, dù là ở khu vực biên giới, trên các thành phố lớn hay trên thủ đô Beirut. "Thỉnh thoảng chúng tôi mời chúng vào uống trà", Kassem nói đùa.

Israel cáo buộc Hisbollah xử dụng các tòa nhà dân sự cho mục đích riêng và vũ khí của mình. Cho đến ngày nay, lính Israel vẫn đến làng "tùy ý", Hadi Mansour, một cư dân khác, đang ăn sáng tại tiệm bánh, cho biết. Chỉ vài tuần trước, họ đã cho nổ tung một trường học dành cho trẻ em khuyết tật ở ngoại ô thị trấn. "Họ chỉ đến, chặt phá những vườn ô liu, và chẳng ai nói một lời nào", ông nói thêm. Hãng thông tấn nhà nước NNA cũng đưa tin về những hành động tương tự của Israel. Israel đã phủ nhận những báo cáo này.

Giải trừ Vũ khí Chậm chạp

Một phần của thỏa thuận ngừng bắn là việc giải trừ vũ khí của Hisbollah, là một tiến trình chính trị tế nhị đã được theo đuổi không thành công ở Libanon trong nhiều thập niên . Về mặt chính thức, Israel và Libanon vẫn đang trong tình trạng chiến tranh. Tuy nhiên, dưới áp lực của những tháng gần đây, Tổng thống Joseph Aoun đã tỏ ra cởi mở với các cuộc đàm phán mới.

Sự suy yếu của Hisbollah đã mở đường cho việc giải trừ vũ khí ngay từ đầu. Trước đây, tổ chức này đã thành lập một nhà nước trong một nhà nước ở Libanon. Tổ chức này đã tự cho mình là lực lượng kháng chiến thực sự duy nhất chống lại kẻ thù không đội trời chung Israel: Nhiều người ủng hộ tin rằng nếu không có Israel, Libanon sẽ không có khả năng tự vệ trước kẻ thù ở biên giới và tham vọng bành trướng của chúng.

“Quân đội Lebanon không thể bảo vệ chúng tôi”

Quá trình giải trừ vũ khí đang kéo dài, không đạt được tốc độ mà Israel cho là chấp nhận được. Mỗi ngày trôi qua, chính phủ Israel lại gia tăng áp lực.

Đến cuối năm nay, quân đội Libanon, vốn yếu hơn đáng kể và thiếu kinh phí hơn cả lực lượng dân quân, được cho là sẽ giải trừ vũ khí của Hisbollah. Hisbollah chưa bao giờ đồng ý với thời gian gian giải trừ này. Hisbollah được cho là sẽ rút lui về khoảng 30 km về phía bắc biên giới Israel-Libanon.

Thực tế lại vẽ nên một bức tranh khác: Chỉ có 5 binh sĩ đồn trú tại Aita al-Shaab. “Anh nghĩ điều đó có mang lại cảm giác an toàn cho người dân không?”, một cư dân địa phương Mansour hỏi. “Vấn đề không phải là lòng tin. Chính phủ Libanon cho đến nay đã chứng minh rằng họ không thể bảo vệ chúng tôi.” Thị trưởng Srour nhấn mạnh: “Chúng tôi ủng hộ quân đội và chính phủ Libanon, nhưng năng lực của quân đội có hạn.”

Hòa bình với nước láng giềng?

Tại ngôi làng Cơ đốc giáo Remeish lân cận, chỉ cách đó 5 km, không hề có dấu hiệu bị tàn phá. Đường phố sạch sẽ và ngăn nắp hơn bất kỳ nơi nào khác ở Libanon. 

Sự ngờ vực đối với Israel cũng ít rõ rệt hơn. "Không hề có pháo kích ở đây", Cha Najib al-Amil nói. Remeish là một trong những cộng đồng Cơ đốc giáo lớn nhất ở miền nam Libanon và là một trong những ngôi làng không ủng hộ "cuộc kháng chiến". Thay vì hy vọng được quân đội bảo vệ hoặc chấm dứt các cuộc tấn công của Israel, vị linh mục này chủ trương ngoại giao: "Nếu không thể đối đầu với hàng xóm, hãy tạo dựng hòa bình."

Vũ Thái An, người lính VNCH, 26 November 2025