ĐIỀU GÌ XẢY RA TẠI HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH G20:  NẾU NHƯ KHÔNG CÓ TRUMP, TẬP VÀ PUTIN?

Theo DPA: G20 chưa bao giờ thiếu đại diện đến thế: Với việc Trump, Tập Cận Bình và Putin đều rút lui, ba nguyên thủ quốc gia quan trọng nhất đã hủy bỏ sự tham dự của mình. Hoa Kỳ dự định sẽ rút hoàn toàn khỏi các cuộc thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh. Vậy thì việc gì sẽ xảy ra?

Johannesburg/Berlin/Singapore – Hội nghị Thượng đỉnh G20 tại Johannesburg, Nam Phi, dự kiến ​​sẽ diễn ra mà không có sự tham gia của quốc gia thành viên mạnh nhất về kinh tế và quân sự này. Hoa Kỳ, dưới thời Tổng thống Donald Trump, sẽ không tham gia vào các cuộc thảo luận quan trọng của các nền kinh tế công nghiệp hóa và mới nổi hàng đầu vào thứ Bảy và Chủ nhật, như một quan chức chính phủ Hoa Kỳ tại Washington đã xác nhận với Hãng thông tấn Đức (dpa). Đây là điều chưa từng có trong lịch sử các hội nghị thượng đỉnh G20, bắt đầu từ năm 2008 với cuộc họp đầu tiên tại Washington.

Tuy nhiên, theo các báo cáo, một đại diện của Hoa Kỳ dự kiến ​​sẽ tham dự lễ chuyển giao quyền chủ tịch luân phiên hàng năm của G20 từ Nam Phi sang Hoa Kỳ. Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa phát biểu tại một cuộc họp báo ở Johannesburg rằng các cuộc đàm phán về sự tham gia của Hoa Kỳ vẫn đang diễn ra. "Chúng tôi đã nhận được thông báo từ Hoa Kỳ, và chúng tôi vẫn đang thảo luận với họ." Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ đã "thay đổi ý định về việc tham gia hội nghị thượng đỉnh dưới một hình thức nào đó."

Tuy nhiên, chắc chắn cả Trump và Phó Tổng thống JD Vance đều sẽ không đến Nam Phi. Một phát ngôn viên White House đã bác bỏ thông tin từ truyền thông Nam Phi cho rằng Hoa Kỳ sẽ từ bỏ việc tẩy chay hội nghị thượng đỉnh và tham gia các cuộc thảo luận, cho rằng đó là "tin giả".

Trump đã đe dọa tẩy chay hội nghị thượng đỉnh vài tuần trước. Phái đoàn Đức cũng đã cho rằng Hoa Kỳ sẽ không có đại diện tại Johannesburg. Phó Thủ tướng Lars Klingbeil đã công khai bày tỏ sự tiếc nuối về quyết định này trong chuyến thăm Singapore.

Ngoài Trump, Tập Cận Bình và Putin cũng sẽ vắng mặt. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Wladimir Putin, hai quan chức cao cấp khác, đã tuyên bố ý định không tham dự hội nghị. Ít nhất họ cũng cử đại diện. Ông Tập Cận Bình sẽ được đại diện bởi Thủ tướng Lý Cường, người đứng thứ hai của đất nước.

Ông Putin đang hạ thấp đáng kể sự hiện diện của Nga, cử cấp phó Maxim Oreshkin làm đại diện. Trong những năm trước, Ngoại trưởng Sergey Lavrov ít nhất cũng đã tham dự.

Hơn nữa, theo các nguồn tin từ chính phủ Đức, Á Căn Đình, Ả Rập Saudi và Mexico cũng sẽ không có đại diện ở cấp cao nhất. Trong số 19 nguyên thủ quốc gia và chính phủ là thành viên của G20, chỉ có 13 người sẽ tham dự.

Ban đầu, ông Trump dự định cử Phó Tổng thống Vance trước khi ông nêu khả năng tẩy chay hoàn toàn. Điều này xuất phát từ những cáo buộc của ông Trump đối với chính phủ Nam Phi rằng nông dân da trắng đang bị đàn áp và sát hại, và đất đai của họ đang bị tịch thu. Không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào, ông đã viết hai tuần trước trên nền tảng TruthSocial: "Chừng nào những vi phạm nhân quyền này còn tiếp diễn, sẽ không có đại diện nào của chính phủ Hoa Kỳ tham dự." Ông Trump gọi việc hội nghị thượng đỉnh G20 được tổ chức tại Nam Phi là một sự ô nhục.

Câu hỏi đặt ra là, điều gì thực sự có thể đạt được tại hội nghị thượng đỉnh lần này?

Lấy ví dụ về chiến tranh Ukraine: Hoa Kỳ vẫn được coi là bên trung gian thực sự duy nhất trong cuộc xung đột. Nếu không có Trump, Putin và đồng minh quan trọng nhất của ông là Tập Cận Bình, sẽ không thể đạt được tiến triển nào trong vấn đề này.

Lấy Trung Đông làm một ví dụ khác: Tiến trình hòa bình dựa trên một kế hoạch được đàm phán dưới sự trung gian của Hoa Kỳ. Ở đây cũng vậy, không thể làm gì nếu không có Hoa Kỳ.

Thuế là một ví dụ khác: Trong các cuộc xung đột thương mại toàn cầu do Hoa Kỳ gây ra, việc tìm kiếm giải pháp mà không có kẻ chủ mưu khó có thể mang lại hiệu quả.

Chuyến công du chính thức dài nhất của Thủ tướng Merz

Tuy nhiên, Thủ tướng Friedrich Merz (CDU) vẫn đang bắt đầu chuyến công du dài đến Nam Phi. Đây sẽ là chuyến công du chính thức dài nhất của ông trên cương vị Thủ tướng cho đến nay: bốn đêm, trong đó hai đêm trên máy bay và ba ngày di chuyển. Sau hội nghị thượng đỉnh G20, ông sẽ có chuyến công du đến Angola, nơi đang diễn ra hội nghị thượng đỉnh EU-Châu Phi.

Ông cho biết ông muốn tận dụng chuyến đi, bất chấp việc bị hủy bỏ, chủ yếu để tham gia vào một "cuộc đối thoại sâu sắc hơn" với các quốc gia châu Phi. "Các quốc gia châu Phi đang tìm kiếm sự hợp tác. Và đó là lý do tại sao, bất kể có bao nhiêu chuyến đi bị hủy bỏ, tôi chắc chắn sẽ đến Johannesburg."

Tuy nhiên, chính người châu Phi lại cảm thấy bị ảnh hưởng nặng nề bởi khả năng Mỹ tẩy chay. Liên minh châu Phi (AU) chỉ được kết nạp làm thành viên G20 tại hội nghị thượng đỉnh năm 2023 ở New Delhi. Điều này thực chất biến nhóm này, trước đây bao gồm 19 nền kinh tế công nghiệp hóa và mới nổi hàng đầu, cùng với Liên minh châu Âu, thành G21. Đây cũng là lần đầu tiên hội nghị thượng đỉnh G20 được tổ chức tại lục địa châu Phi.

Hội nghị thượng đỉnh tiếp theo gần như diễn ra tại nhà riêng của Trump

Vẫn chưa rõ liệu có tuyên bố chung nào được đưa ra vào cuối hội nghị hay không. Theo các nhà ngoại giao Đức, Hoa Kỳ đã nhấn mạnh rằng việc rút khỏi sự tham gia nên được hiểu là sự bác bỏ tuyên bố chung. Trong trường hợp đó, cùng lắm chỉ có thể có một tuyên bố chung từ các bên tham gia còn lại. Nhưng ngay cả điều đó cũng không chắc chắn sẽ xảy ra.

Tuy nhiên, điều chắc chắn là Hoa Kỳ sẽ trở lại vào năm sau. Trump sẽ là chủ nhà. Ông ấy sẽ, theo đúng nghĩa đen, biến nhiệm kỳ chủ tịch của mình thành một sân chơi trên sân nhà. Ông đã chọn một trong những khu nghỉ dưỡng golf sang trọng của mình, "Doral" gần Miami ở Florida, làm địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh. 

Vũ Thái An, người lính VNCH, 20 November 2025