HỎA TIỄN LIÊN LỤC ĐỊA CỦA NGA PHÁT NỔ TRONG LÚC THỬ NGHIỆM

Hình ảnh cho thấy ngọn lửa bùng lên tại một căn cứ hỏa tiễn gần biên giới Kazakhstan. Các chuyên gia nghi ngờ đây là một vụ phóng thất bại của hỏa tiễn Sarmat, vốn được dự định thay thế công nghệ lỗi thời từ lâu của Nga.

Theo một số báo cáo, chương trình hỏa tiễn của Nga lại gặp phải một trở ngại khác. Hôm thứ Sáu 28 tháng 11, một hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa đã phát nổ ngay sau khi phóng từ phi trường không gian ở Jasny ở vùng Orenburg, gần biên giới với Kazakhstan, theo một số Blog quân sự và bài đăng trên mạng xã hội.

Một Video được đăng tải trên nền tảng Telegram cho thấy một hỏa tiễn cất cánh từ thảo nguyên, nghiêng sang một bên sau vài giây, bốc cháy, trên giàn phóng, một đầu đạn bốc khói và cuối cùng rơi xuống đất thành một quả cầu lửa lớn gần địa điểm phóng. Sự việc này vẫn chưa được chính thức xác nhận.

Một số chuyên gia nghi ngờ loại hỏa tiễn này là mẫu RS-28 Sarmat. Hỏa tiễn đạn đạo ba tầng này được cho là nặng hơn 200 tấn, cao hơn 35 mét và có khả năng mang theo hơn 10 đầu đạn. Với tầm bắn được báo cáo lên tới 18.000 km, hệ thống này có thể vươn tới hầu hết mọi điểm trên Trái Đất.

NATO đã đặt cho hệ thống này mật danh SS-X-30 Satan 2. Tổng thống Nga Wladimir Putin đã ca ngợi Sarmat là "loại hỏa tiễn thực sự độc đáo" có khả năng đánh bại bất kỳ hệ thống phòng thủ hỏa tiễn tối tân nào.

Tuy nhiên, cho đến nay, chỉ có một chuyến bay thử nghiệm tầm xa thành công vào tháng 4 năm 2022. Một số nỗ lực khác đã thất bại, mặc dù quân đội Nga đã tuyên bố vũ khí này sẵn sàng để hoạt động hàng loạt. Một sự kiện đặc biệt tàn khốc là vụ nổ vào tháng 9 năm 2024 tại phi trường không gian Plesetsk ở miền bắc nước Nga. Vụ nổ này dường như cũng đã phá hủy hoàn toàn Silo ngầm là giàn phóng hỏa tiễn, được cho là sẽ dùng để phóng Sarmat.

Nhà nghiên cứu vũ khí người Pháp Étienne Marcuz thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược (Fondation pour la Recherche Stratégique) đã viết về "lời nguyền Sarmat" trên nền tảng X. Dựa trên những hình ảnh, ông không thể loại trừ khả năng vật thể được đề cập là hỏa tiễn siêu thanh Avangard, trước đó đã được phóng từ một Silo ở Jasny. Tuy nhiên, lần này quân đội Nga đã xử dụng một Silo khác.  Và Silo này đã được cải tiến gấp rút vào đầu năm nay, cho thấy Jasny đang đóng vai trò là bãi phóng thay thế cho căn cứ Sarmat đã bị phá hủy ở Plesetsk. Marcuz lập luận rằng việc xây dựng Silo thử nghiệm cho hỏa tiễn siêu thanh Avangard là điều không thể nếu đã có một Silo như vậy.

Chuyên gia viết rằng điểm đến dự kiến ​​của chuyến phóng thử nghiệm có thể là bãi thử hỏa tiễn Kura trên Bán đảo Kamchatka ở miền Viễn Đông Nga. Các nhà chức trách đã ban hành cảnh báo hàng không về tuyến đường đến Kura trước khi thử nghiệm.

Marcuz giải thích rằng quân đội Nga cần nhanh chóng hoàn thiệnhỏaa tiễn Sarmat. Việc này đã chậm tiến độ nhiều năm. Hỏa tiễn Sarmat được dự định thay thế những hỏa tiễn hiện đang mang một phần đáng kể về đầu đạn chiến lược của Nga, nhưng tuổi thọ dự kiến ​​của chúng đã vượt quá vào năm 2016. Tệ hơn nữa, Ukraine đã duy trì các hỏa tiễn này cho đến năm 2014. Hiện vẫn chưa rõ cách thức giải quyết vấn đề này.

Vấn đề về nhiên liệu?

Trong làn khói màu cam bốc lên trong vụ phóng, Marcuz nhìn thấy bằng chứng cho thấy hỏa tiễn được cung cấp năng lượng bằng nhiên liệu lỏng cực độc UDMH (Dimethylhydrazine), giống như vụ nổ Sarmat năm ngoái, mà theo một nghiên cứu của Nga, đã gây ra thiệt hại đáng kể cho môi trường. Nhiên liệu có thể là nguyên nhân khiến quân đội Nga gặp khó khăn trong việc kiểm soát loại vũ khí mới này.

Nhà phân tích Pavel Podvig thuộc Viện Nghiên cứu Giải trừ Quân bị của Liên Hợp Quốc tại Genève cũng đã viết trên Blog "Lực lượng Nga" của mình rằng vụ tai nạn "rất có thể" là một vụ phóng thử nghiệm Sarmat. Có vẻ như đây là một bước lùi nữa của chương trình, và Nga sẽ không thể xử dụng vũ khí này trong năm nay, như Putin đã tuyên bố vào đầu tháng 11.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 30 November 2025