GIỚI CHUYÊN GIA CHÍNH TRỊ HOA KỲ CHO RẰNG TRUMP MUỐN TRẢ THÙ ÂU CHÂU. 

Bài viết của Niklas Zimmermann - Ông Bierling, cái gọi là rò rỉ tín hiệu cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách người Au châu được thảo luận đằng sau cánh cửa đóng kín ở Washington. Phó Tổng thống J.D. Vance cho biết ông "ghét" phải "cứu trợ" Âu châu "một lần nữa", trong khi Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth nói về "chủ nghĩa ký sinh". 

Chính quyền Hoa Kỳ hiện tại không còn giữ bí mật về những tuyên bố của mình nữa. Vance đã từng xử dụng những từ ngữ tệ nhất trong buổi nói chuyện tại Hội nghị An ninh Munich. Chúng ta cũng đã từng nghe Trump nói điều này một thời gian rồi. Về mặt này, không có gì ngạc nhiên khi đây là những điều được nói ra sau cánh cửa đóng kín.

Sự hạ mình này đối với Âu châu có phải là một hiện tượng mới hay có lẽ là điểm chung trong chính sách đối ngoại của Mỹ?

Tôi không nhất thiết nói rằng có một điểm chung. Nhưng kể từ cuộc chiến tranh Iraq năm 2002 và 2003, các chính phủ Cộng hòa nói riêng có xu hướng coi người Âu châu là những kẻ yếu đuối và tấn công họ gay gắt hơn so với đảng Dân chủ vì là những kẻ hưởng lợi trong liên minh an ninh. Vance và Hegseth dùng rất nhiều những lời lẽ gay gắt để chỉ trích và lên án. 

Nếu người Mỹ đã không hài lòng với người Âu châu trong một thời gian dài, tại sao các chính phủ trước đây chưa bao giờ đặt câu hỏi về sự hỗ trợ của NATO?

Sự hỗ trợ của NATO mang lại lợi ích cho cả hai bên. Và đó là điều Trump không hiểu. Tất nhiên, người Âu châu được hưởng lợi từ chiếc ô dù hạt nhân của Mỹ và từ thực tế là họ có thể cắt giảm chi tiêu quốc phòng vì họ tin rằng người Mỹ sẽ có mặt trong trường hợp khẩn cấp. Đồng thời, người Mỹ cũng có lợi thế. Họ lãnh đạo liên minh lớn nhất hành tinh với 31 đồng minh. Châu Âu là khu vực địa chính trị quan trọng không chỉ trong việc kiềm chế Nga mà còn nằm trên con đường tiến tới Trung Đông và Phi Châu. Không phải tự nhiên mà bệnh viện quân y lớn nhất thế giới bên ngoài nước Mỹ lại nằm ở Đức. Không phải tự nhiên mà khu vực huấn luyện quân sự lớn nhất bên ngoài Hoa Kỳ lại nằm ở Đức. Nhưng để thấy được điều này đòi hỏi tầm nhìn chiến lược hơn những gì hiện có ở White House.

Bạn nghĩ người Âu châu nên làm gì để người Mỹ hiểu rõ rằng sự hợp tác sẽ mang lại lợi ích cho chính họ?

Tôi nghĩ là đã quá muộn để làm điều đó rồi. Với chủ nghĩa cực đoan của mình, Trump đã sẵn sàng phá hủy các cấu trúc liên minh mà Hoa Kỳ đã xây dựng trong hơn 70 năm qua. Thực tế là không thể cứu vãn được nữa, xét đến mọi nỗ lực hiện nay đang được Anh và một số nước Đông Âu nói riêng thực hiện. Có lẽ điều gì đó có thể được cứu vãn nếu Âu châu thực sự gánh vác nhiều gánh nặng hơn sau cuộc xâm lược Ukraine đầu tiên của Nga vào năm 2014. Obama muốn Âu châu trở thành đối tác liên minh có khả năng phòng thủ và kiên cường, đó là điều Biden muốn, và ở một mức độ nào đó, ngay cả Trump cũng muốn như vậy trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Nhưng Hoa Kỳ đã thất bại hoàn toàn trong vấn đề này, và người Đức đã thất bại nhiều nhất trong chủ nghĩa hòa bình theo kiều cách của họ. Với tôi, việc duy trì sự tham gia của chính quyền Trump hiện tại có vẻ là điều hoàn toàn cần thiết, nhưng mặt khác lại gần như không thể.

Người ta nói rằng ngay cả trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, vẫn có mong muốn hợp tác với người Âu châu. Tại sao tình trạng này không còn xảy ra nữa?

Trong nhiệm kỳ đầu tiên tại nhiệm, Trump hầu như không có người ủng hộ và phải dựa vào những người Cộng hòa có uy tín. Ví dụ, hãy xem xét Bộ trưởng Quốc phòng Mattis, Cố vấn An ninh Quốc gia McMaster và Tướng Kelly với tư cách là Tham mưu trưởng. Họ đã đưa Trump vào khuôn khổ trong lĩnh vực chính sách an ninh. Ông không bao giờ tha thứ cho họ vì điều đó. Trump không bao giờ có thể là Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình. Bây giờ chúng ta đang chứng kiến ​​một Trump giàu kinh nghiệm hơn, quyết đoán hơn, tàn nhẫn hơn và độc ác hơn bao giờ hết. Và chúng ta đang chứng kiến ​​một Trump đang đưa những người ngoài cuộc như Hegseth và Điều phối viên tình báo Tulsi Gabbard lên vị trí cao nhất. Họ phụ thuộc vào thiện chí của Trump và thực hiện chính xác những gì ông ấy nghĩ. 

Những điều này bao gồm những tưởng tượng về sự trả thù đối với những người Âu châu đã nhiều lần chỉ trích Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, chế giễu phong cách chính trị của ông và ăn mừng thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 của ông. Bây giờ là thời điểm trả thù của Trump. Vấn đề không phải là chiến lược dài hạn mà là sự trả thù.

Đồng thời, “Nước Mỹ trên hết” không phải là phát minh của Trump. Làm thế nào Franklin D. Roosevelt giành chiến thắng trong Thế chiến II khi Mỹ tham chiến chống lại những người không muốn chiến đấu chống lại Hitler?

Thật vậy, “Nước Mỹ trên hết” đã khiến Charles Lindbergh tức giận vào thời điểm đó. Có một tâm lý biệt lập mạnh mẽ trong Quốc hội và đặc biệt là trong Đảng Cộng hòa, nhưng cũng có trong Đảng Dân chủ. Điều tạo nên sự khác biệt chính là cuộc tấn công của Nhật Bản vào Trân Châu Cảng, phá tan mọi chủ nghĩa biệt lập chỉ trong vài phút. Ngày nay, điều này thật kỳ lạ, chúng ta có tâm trạng ủng hộ Âu châu và ủng hộ Ukraine ở Hoa Kỳ nhiều hơn so với những gì chúng ta thấy lúc đầu. Ngoại trừ một số ít trường hợp, đảng Dân chủ ủng hộ Âu châu. Nhưng nhiều đại diện của Đảng Cộng hòa cũng vậy. Họ chỉ không dám thò đầu ra vì Trump sẽ chặt đầu họ ngay lập tức. Những người theo đường lối xuyên Đại Tây Dương, những người mà tôi cho rằng vẫn chiếm đa số trong Quốc hội, bộ máy hành chính và công chúng, đang phải chịu sự chi phối của những tưởng tượng trả thù của Donald Trump.

Có giai đoạn nào trong Chiến tranh Lạnh khiến những người ở Washington tự hỏi: Chúng ta thực sự quan tâm đến Liên Xô điều gì?

Không, Liên Xô luôn là kẻ thù số một. Đã có nhiều nỗ lực lặp đi lặp lại nhằm khuyến khích người Âu châu đóng góp nhiều hơn vào khả năng phòng thủ. Đã có một cuộc tranh luận lớn về việc chia sẻ gánh nặng. Ngoài ra còn có tranh chấp với người Âu châu. Đó là những gì đã xảy ra vào năm 1956, khi Anh và Pháp đột nhiên hoạt động quân sự ở kênh đào Suez và người Mỹ ít nhiều đã hủy bỏ toàn bộ hoạt động này. Đây là những rạn nứt sâu sắc, nhưng sự hợp tác Âu-Mỹ chưa bao giờ bị nghi ngờ về cơ bản. Tại sao? Bởi vì tất cả các tổng thống trước Trump đều hiểu rằng người Mỹ cũng được hưởng lợi rất nhiều từ nó. 

Ngày nay, Trump muốn kiềm chế Trung Quốc như là đối thủ chính của Hoa Kỳ. Làm sao điều này có thể thành công nếu không có sự hợp tác của người Âu châu , đặc biệt là về mặt kinh tế, vẫn là một điều hoàn toàn bí ẩn. Hiện tại, người Mỹ đang tự cô lập mình khỏi các đồng minh quan trọng nhất và nhường lại thế chủ động cho Trung Quốc và Nga. Đây là sự điên rồ về mặt chiến lược mà chúng ta chưa từng thấy trong chính trường thế giới trong 80 năm qua.

Quay trở lại với tiết lộ quan trọng: Vance và Hegseth chỉ trích người Âu  châu, nhưng vẫn giúp họ bảo đảm nguồn cung cấp bằng cách tấn công quân Huthi. Tại sao?

Tất nhiên, có một số ưu tiên trong chính trị Hoa Kỳ. Tự do hàng hải cũng là một phần của điều này. Một ưu tiên khác hiện nay là gây sức ép lên Iran và các đồng minh của nước này. Sau những đòn giáng vào Hisbollah, Hamas và Assad, Huthi là lực lượng cuối cùng còn có thể kháng cự. Động cơ sức mạnh cũng xuất hiện từ những tuyên bố trên Signal. Chúng ta không nên làm những gì mà Biden yếu đuối đã làm. Thông điệp là: Chúng ta phải chứng minh khả năng hành động và sức mạnh của mình.

Liệu nhu cầu thể hiện sức mạnh này cuối cùng có mạnh mẽ hơn sự thoái lui theo tinh thần “Nước Mỹ trên hết” không?

Thật khó để dự đoán điều đó. Theo tôi, có hai trái tim đang đập trong cơ thể Trump. Một mặt, ông muốn củng cố nước Mỹ bằng cách tập trung hoàn toàn vào chính sách đối nội và đưa quân đội trở về. Nhưng ông cũng muốn chứng minh sức mạnh của mình trên trường quốc tế. Ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên tại nhiệm, Trump đã ra lệnh đánh bom các phi trường của Assad khi xử dụng khí độc và đi xa hơn nhiều so với Obama. Nhưng thực ra nó không còn là một chiến lược nữa. Đối với những người quan sát như bạn trong ngành báo chí và tôi trong giới học thuật, thật tuyệt vọng khi thấy rằng nền chính trị Hoa Kỳ về cơ bản hầu như hoàn toàn được hình thành từ bản năng, và cụ thể là từ bản năng của Trump.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 28 März 2025