ĐỂ KHÔNG LỆ THUỘC VÀO HOA KY " ĐỨC VÀ CÁC NƯỚC ÂU CHÂU ĐANG TÌM CÁCH THAY THẾ F-35 BẰNG CÁC CHIẾN ĐẤU CƠ KHÁC.

Không quân Đức dựa vào các chiến đấu cơ từ Hoa Kỳ – nhưng đột nhiên có nghi ngờ về độ tin cậy của hệ thống F-35. Liệu các giải pháp thay thế từ Âu Châu Âu có thể là một giải pháp tốt hơn không?

Paris/Berlin – Đức gần đây đã quyết định mua máy bay chiến đấu F-35 để thay thế phi đội Tornado cũ kỹ của mình. Việc chia sẻ vũ khí hạt nhân trong NATO cũng sẽ được bảo đảm thông qua thỏa thuận vũ khí với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, chi phí tăng cao, thiếu sót về mặt kỹ thuật và sự phụ thuộc về địa chính trị làm dấy lên nghi ngờ liệu quyết định này có còn đúng đắn trong dài hạn hay không.

Chiến đấu cơ của Hoa Kỳ có phải là mối đe dọa an ninh đối với Bundeswehr không?

Các vấn đề kỹ thuật của chiến đấu cơ F-35 của Lockheed Martin đã được ghi nhận và sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ gây ra những rủi ro chiến lược. Điều này đã được chứng minh gần đây qua những diễn biến trong cuộc xung đột ở Ukraine.

Sau khi chính phủ Hoa Kỳ thay đổi, người ta nhận thấy rằng các hệ thống vũ khí do Mỹ sản xuất có thể trở nên vô dụng trong trường hợp khẩn cấp do các quyết định chính trị hoặc hạn chế về kỹ thuật.

Dassault Rafale: Đức có thể trông cậy vào Pháp

Nhìn vào nước Pháp, chúng ta thấy mọi thứ đều có thể được thực hiện theo cách khác. Không quân Pháp luôn dựa vào các chiến đấu do chính mình sản xuất – ban đầu là Dassault Mirage, nhưng hiện nay là thế hệ chiến đấu cơ mới nhất, Dassault Rafale.

Chiến lược này không chỉ  bảo đảm sự độc lập khỏi các diễn biến địa chính trị mà còn phát triển được nền kinh tế trong nước. Liệu nước Đức có nên cân nhắc con đường này không? Trong mọi trường hợp, các dấu hiệu đều hướng tới việc tăng cường quân sự của chúng ta – không chỉ trong nước mà còn xuyên biên giới.

Chiến đấu cơ  F-35 là một dự án tốn kém và rủi ro cao đối với Âu Châu

F-35 là chiến đấu cơ tàng hình tối tân nhất và được coi là tiên phong về mặt kỹ thuật. Ưu điểm của chúng nằm ở việc tàng hình, cảm biến tinh vi và khả năng phối hợp vào mạng lưới chiến đấu toàn diện. Nhưng kỹ thuật tối tân này cũng có cái giá của nó – và được cho là có nhiều vấn đề đáng kể.

Trong quá khứ, các mẫu F-35 được ghi nhận là có lỗi về Software, vấn đề bảo trì và tăng chi phí. Trong khi đó, các chuyên gia lo ngại về một tính năng cụ thể: Hoa Kỳ có chức năng “công tắc tắt” cho phép họ vô hiệu hóa phi cơ phản lực từ xa. Do đó, trong thời kỳ khủng hoảng, Đức hoàn toàn phụ thuộc vào các quyết định từ nước ngoài. Theo Foreign Policy, mã cơ bản của phần mềm điều hành được giữ bí mật và không có đồng minh nào có quyền truy cập vào nó.

Đức và các nước thảo luận về sự phụ thuộc của các chiến đấu vào Hoa Kỳ

Trong trường hợp của Đan Mạch, điều này có thể dẫn đến một kịch bản kỳ lạ: Máy bay F-35 mua từ Hoa Kỳ cũng sẽ được điều động ở Grönland. Nếu xảy ra một cuộc đối đầu quân sự (bất ngờ), các chiến đấu của "kẻ thù" có thể bị vô hiệu hóa chỉ bằng một nút bấm.

Thực tế là F-35 có thể không phải là lựa chọn lý tưởng cũng đang được thảo luận ở các nước Âu châu khác. Thụy Sĩ đã ký hợp đồng mua 36 máy bay chiến đấu F-35, nhưng xét đến tình hình chính trị ở Hoa Kỳ, quốc hội nước này đang kêu gọi xem xét lại thỏa thuận. Một cuộc tranh luận đã nổ ra trong nước về việc rút khỏi thỏa thuận vũ khí, mà các phương tiện truyền thông như NZZ đang tiết lộ về các tin này.

Các lựa chọn thay thế máy bay chiến đấu của Âu Châu cho Hoa Kỳ: Rafale và Gripen

Nếu chính sách đối ngoại của Mỹ tiếp tục áp đặt các biện pháp bảo vệ đối với Âu châu , điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho các quốc gia thành viên EU xử dụng F-35.

Nếu Đức thực sự từ bỏ F-35, vẫn còn những lựa chọn khác để thay thế – bao gồm Dassault Rafale của Pháp và Saab Gripen của Thụy Điển. Rafale được coi là chiến đấu cơ đa năng đã được chứng minh và ngày càng trở thành sản phẩm xuất cảng thành công. Lợi thế theo góc nhìn của Âu châu: Nó được sản xuất hoàn toàn tại Pháp và do đó không phụ thuộc vào các cường quốc khác.

Rafale thay vì F-35: Pháp dụ dỗ Đức bằng các chiến đấu cơ này

Tổng giám đốc điều hành của Dassault Éric Trappier nhìn thấy một cơ hội lớn khi Đức có thể từ bỏ F-35: "Đó sẽ là một tín hiệu tốt", Handelsblatt trích lời vị giám đốc này. Dassault Aviation đã nhận được một số đơn đặt hàng lớn cho Rafale trong những năm gần đây, bao gồm từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Indonesia và Serbien.

Về mặt kỹ thuật, Rafale không phải là máy bay tàng hình như F-35, nhưng nó có lợi thế về tầm bay, tốc độ và tải trọng về vũ khí. Nó cũng có vẻ ít bị hỏng hóc hơn so với F-35, loại máy bay có chi phí bảo trì cao thường bị chỉ trích. Và sau đó là Eurofighter (liên doanh giữa Airbus và Leonardo), loại máy bay mà Tây Ban Nha và Ý hiện đang xử dụng để nâng cấp lực lượng vũ trang của mình.

Chuyên gia quân sự người Ý Thomas Theiner lập luận trên Network X: “Quy tắc mới đối với Âu châu phải là: không mua thêm vũ khí từ các công ty Mỹ nữa. Tất cả vũ khí của họ hiện đều có nguy cơ gây mất an ninh.”

Tái định hướng chiến lược: Đức có hủy bỏ thỏa thuận F-35 không?

Đức hiện đang rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: Một mặt, Bundeswehr đã đầu tư một khoản tiền đáng kể vào F-35. Mặt khác, những diễn biến chính trị cho thấy việc giành được sự độc lập lớn hơn khỏi Hoa Kỳ sẽ là một chiến lược khôn ngoan.

Liệu Cộng hòa Liên bang Đức có thể sửa đổi quyết định của mình về F-35 không? Theo tờ Welt.de, điều này khó có thể xảy ra. Người ta cũng không rõ khi nào Dassault có thể cung cấp máy bay chiến đấu Rafale cho không quân Đức: Theo Handelsblatt, hiện tại chỉ có hai máy bay được sản xuất mỗi tháng.

Liên minh chính phủ tiếp theo có thể đưa ra quyết định quan trọng cho tương lai của Không quân Đức. Một “bước ngoặt” thực sự trong chính sách quốc phòng có nghĩa là Đức sẽ dựa nhiều hơn vào các kỹ nghệ Âu châu – và ít phụ thuộc hơn vào các hệ thống khác. 

Saab Gripen: Máy bay chiến đấu của Thụy Điển là một giải pháp thay thế tiết kiệm chi phí

Một lựa chọn khác của châu Âu là Saab JAS 39 Gripen từ Thụy Điển. Theo T-Online, đây là loại chiến đấu cơ nhẹ hơn, rẻ hơn và được chế tạo để dễ bảo trì và có tính linh hoạt cao. Điều đáng chú ý nữa là Gripen có thể hoạt động trên đường băng ngắn và tạm thời – một lợi thế so với Dassault Rafale.

Tuy nhiên, Gripen cũng có nhược điểm: Nó chỉ có một động cơ, điều này hạn chế sức mạnh chiến đấu so với Rafale hoặc F-35. Tải trọng vũ khí và tầm bắn nhỏ hơn khiến chúng ít phù hợp cho các nhiệm vụ chiến lược như răn đe hạt nhân.

Sự thống trị của Mỹ đang sụp đổ – mục tiêu là sự độc lập cho Âu châu?

Sự thống trị trước đây của ngành kỹ nghệ vũ khí Mỹ có liên quan chặt chẽ đến vai trò địa chính trị của Hoa Kỳ. Theo truyền thống, các dự án vũ khí lớn thường gắn liền với sự đảm bảo an ninh chính trị: bất kỳ ai mua vũ khí của Mỹ đều có thể tin tưởng vào sự hỗ trợ của Mỹ. Nhưng nguyên tắc này dường như đang bị lung lay.

Kể từ khi Trump nhậm chức, cổ phiếu của các công ty quốc phòng Hoa Kỳ đã mất giá, trong khi các nhà sản xuất Âu châu lại tăng giá. Theo Welt.de, lý do là vì Hoa Kỳ không còn được coi là đối tác đáng tin cậy nữa. Một tuyên bố gần đây của Hội đồng Đối ngoại Đức (DGAP) nêu rõ rằng Âu châu  phải “huy động nguồn lực của mình” để “thay thế Hoa Kỳ trở thành quốc gia lãnh đạo thế giới”.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 18 März 2025