TỪ THĂM VIẾNG CẤP QUỐC GIA CHỈ CÒN LÀ CUỘC ĐI THĂM LÍNH MỸ ĐỒN TRÚ Ở GRÖNLAND - BIỂU TƯỢNG MỘT THẤT BẠI CỦA TRUMP 2.0

Theo Handelsblatt: Phó Tổng thống Hoa Kỳ J.D. Vance đã thông báo sẽ đến thăm Grönland, gây ra các cuộc biểu tình lớn tại đó. Tuy nhiên, một sự thay đổi trong kế hoạch hiện đã mang lại sự nhẹ nhõm đôi chút.

Sự phẫn nộ ở Grönland về chuyến thăm của phái đoàn Hoa Kỳ do Phó Tổng thống J.D. dẫn đầu đã được công bố vào thứ sáu. Vance đã bình tĩnh hơn một chút sau khi kế hoạch du lịch thay đổi. Phái đoàn đã hủy bỏ các chuyến thăm đã lên kế hoạch tới thủ đô Nuuk và Sisimiut. Bây giờ tất cả những gì còn lại là chuyến thăm tới Căn cứ vũ trụ Pituffik của Hoa Kỳ.

Ban đầu, như dự trù chỉ có chuyến thăm riêng của vợ ông Vance là Usha Vance, Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz và Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright tới thủ đô Nuuk và Sisimiut được công bố. Nhưng vào tối thứ Ba 25/3 , Phó Tổng thống Vance tuyên bố rằng ông sẽ đi cùng vợ để “đánh giá tình hình an ninh ở Grönland”.

Tuy nhiên, cùng lúc đó, các chuyến thăm tới Nuuk và Sisimiut đã bị hủy bỏ – có lẽ là vì không tìm được người đối thoại chính thức. Một cuộc đua xe trượt tuyết do chó kéo truyền thống diễn ra tại Sisimiut, nơi cô Vance và phái đoàn đã lên kế hoạch tham dự để tìm hiểu về văn hóa Grönland.

Tuy nhiên, đối với Vance, các cuộc đàm phán tại căn cứ của Hoa Kỳ có tác dụng phụ tích cực là ông không phải chịu rủi ro về hình ảnh khó chịu với những người biểu tình phản đối tuyên bố nắm quyền của Hoa Kỳ.

Bộ trưởng Ngoại giao Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen hiện có thể thấy một số khía cạnh tích cực trong việc thay đổi kế hoạch. "Tôi thực sự thấy đây là một điều rất tích cực khi phái đoàn Hoa Kỳ đã hủy chuyến thăm Nuuk và Sisimiut và thay vào đó là đến thăm căn cứ của họ. Chúng tôi không phản đối điều đó", Bộ trưởng ngoại giao cho biết hôm thứ Tư 26/3.

Kế hoạch du lịch của người Mỹ ban đầu đã gây ra sự phẫn nộ ở Grönland và Đan Mạch. Tại Kopenhagen, trong bối cảnh Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump liên tục đe dọa sáp nhập, người ta đã bàn đến "tuyên chiến ngoại giao". Mặc dù Grönland có quyền tự chủ nhưng lại thuộc về Vương quốc Đan Mạch.

Thủ tướng hiện tại của Grönland, Múte Egede, đã nhiều lần phản ứng giận dữ trước thông báo về chuyến thăm của phái đoàn Hoa Kỳ. “Chúng tôi tự quyết định tương lai của mình tại Grönland.” Đồng thời, ông kêu gọi Âu châu phản đối mạnh mẽ kế hoạch thu nhận bằng sức mạnh của Mỹ.

Lời đe dọa sáp nhập của Trump gây ra phản ứng gay gắt

Cũng có những phản ứng gay gắt từ Kopenhagen. Hoa Kỳ đang gây "áp lực không thể chấp nhận được" lên Grönland và Đan Mạch, "nhưng chúng tôi sẽ phản đối", Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen cho biết hôm thứ Ba 25/3. Và: “Chuyến thăm không thể tách biệt khỏi các tuyên bố và báo cáo mà chúng tôi đã nghe từ phía Mỹ kể từ tháng 1 cho đến nay”, người đứng đầu chính phủ đã cho biết.

Sau khi nhậm chức, Tổng thống Hoa Kỳ Trump nhiều lần khẳng định ông sẵn sàng chiếm Grönland, thậm chí bằng vũ lực nếu cần thiết. Điều này là cần thiết vì lý do an ninh và kinh tế.

Phó Tổng thống Vance cũng tuyên bố vào tối thứ Ba 25/3 trong một video được đăng trên Platform X rằng "Grönland đã bị Đan Mạch thống trị quá lâu rồi. Điều này không tốt cho an ninh của Grönland và phần còn lại của thế giới". Tuy nhiên, ông không đưa ra bất kỳ yêu sách lãnh thổ nào.

Từ những năm 1950, Hoa Kỳ đã vận hành Căn cứ Không quân Thule ở phía tây bắc Grönland, một phi trường quân sự, để quan sát các hoạt động không gian. Trong thời Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ cũng trang bị nơi đây một phi trường cho oanh tạc cơ tầm xa tại căn cứ này. Sau đó, phi trường mất đi tầm quan trọng, nhưng hiện nay đã thay đổi đáng kể do tình hình địa chính trị căng thẳng.

Đầu năm 2023, Căn cứ Không quân Thule được đổi tên thành Căn cứ Không gian Pituffik. Người Mỹ đã lắp đặt hệ thống cảnh báo sớm hỏa tiễn đạn đạo. Hệ thống này có thể được xử dụng để đánh chặn hỏa tiễn của Nga nhắm vào Bắc Mỹ. Căng thẳng ở khu vực Bắc Cực đã gia tăng trong một thời gian. Trung Quốc và Nga cũng đã mở rộng sự hiện diện của mình trong khu vực bắc cực.

Tất cả các bên ở Grönland đều đồng ý về lập trường đối với Hoa Kỳ

Với Căn cứ Không gian Pituffik, Hoa Kỳ đã dùng để tạo một lực đối trọng. Trong khi phần lớn người dân Grönland phản đối việc Hoa Kỳ sáp nhập đất nước họ, họ lại không phản đối sự can thiệp sâu hơn về kinh tế và quân sự của người Mỹ.

Theo các nhà bình luận ở Đan Mạch và Grönland, chính phủ Hoa Kỳ đang bị mất mặt khá nhiều khi liên tiếp bị hạ thấp tầm quan trọng của chuyến thăm bằng một loạt hủy bỏ chương trình đã được lên kế hoạch trước đó. Việc một phó tổng thống Mỹ đến thăm một căn cứ quân sự của Mỹ không phải là điều đáng chê trách, điều này cũng được nêu trong mục bình luận. 

Không biết rồi đây trong sự hổn loạn về chiến lược đối ngoại với các đồng minh của các lãnh đạo phong trào MAGA, bằng những lời đe doạ đủ kiểu của chính quyền Trump 2.0, liều có làm  sinh phát sinh ra phong trào bài Mỹ dâng cao khắp nơi ở Âu châu trong thời gian tời hay không ?

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 27 März 2025