"CÚ SỐC NGHIÊM TRỌNG": 4 DẤU HIỆU CHO THẤY NỀN KINH TẾ MỸ SẮP SUY THOÁI DO TRUMP GÂY RA

Munich/Washington – Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đang cắt giảm lãi suất và nói về "tăng trưởng vừa phải" – nhưng bên dưới bề mặt, nền kinh tế Mỹ đang âm ỉ bất ổn. Các phân tích mới đưa ra bốn chỉ số cho thấy hệ thống kinh tế đang chịu ảnh hưởng nặng nề hơn trong thời Donald Trump II, so với những gì thể hiện rõ ràng: Người tiêu dùng bi quan về thị trường việc làm, lãi suất nợ tăng vọt, giá cước vận tải giảm mạnh, và nợ xấu tăng mạnh. Đây là những dấu hiệu ngày càng rõ ràng cho thấy nền kinh tế Mỹ sắp suy thoái. Một chuyên gia kinh tế đã đánh giá mối nguy hiểm này.

Vào tháng 10 năm 2025, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã cắt giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản xuống mức từ 3,75 đến 4,0% - mức thấp nhất kể từ năm 2022. Tuy nhiên, ẩn sau những con số chính thức là những dấu hiệu nghiêm trọng có thể chỉ ra một cuộc suy thoái tiềm tàng ở Hoa Kỳ.

Biểu đồ ảm đạm sau lễ Halloween: Bốn dấu hiệu cảnh báo về một cuộc suy thoái ở Hoa Kỳ

Các biểu đồ do công ty đầu tư M&G của Anh công bố vào thứ Sáu (ngày 31 tháng 10) đã gửi đi những tín hiệu đáng lo ngại, không chỉ cho các nhà đầu tư trên toàn thế giới. Bốn trong số "bảy biểu đồ đáng sợ" chỉ ra một cuộc suy thoái tiềm tàng sắp xảy ra, một "cuộc suy thoái Trump", ở Hoa Kỳ. Do đó, nền kinh tế Mỹ dường như mong manh hơn so với những gì số liệu thống kê cho thấy.

Những dấu hiệu đáng lo ngại đầu tiên đến từ thị trường lao động - nhưng không phải từ số liệu thống kê chính thức. Trong khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức vừa phải 4,3% trong tháng 9, Chỉ số chênh lệch Lao động của Conference Board lại vẽ nên một bức tranh rất khác. Chỉ số này đo lường nhận thức của người tiêu dùng về tình trạng việc làm, và tâm lý chung khá ảm đạm: "Sự thắt chặt trên thị trường lao động là dấu hiệu điển hình của suy thoái", theo các nhà phân tích dữ liệu tại M&G Investments.

Sự sụt giảm trong số lượng đơn xin nghỉ việc tự nguyện và tuyển dụng mới cho thấy sự sụt giảm niềm tin của nhân viên, Geraldine Dany-Knedlik, trưởng bộ phận dự báo kinh tế tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Đức (DIW), giải thích với IPPEN.MEDIA. Điều này cần được xem xét nghiêm chỉnh: "Một mô hình đã được quan sát thấy trước các cuộc suy thoái năm 2001 và 2008."

Theo M&G, một tín hiệu đáng báo động khác đến từ thị trường cho vay mua ô tô của Mỹ: Số lượng các vụ vỡ nợ "nghiêm trọng" - được định nghĩa là người vay nợ quá hạn ít nhất 90 ngày - đang tiến gần đến mức từng thấy trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

Khối lượng các khoản vay đang làm trầm trọng thêm tình hình: Theo các phân tích, trong 20 năm qua, khối lượng các khoản vay mua ô tô chưa thanh toán đã tăng hơn gấp đôi lên hơn 1,66 nghìn tỷ đô la. Liên đoàn Người tiêu dùng Hoa Kỳ cảnh báo rằng tình trạng chậm thanh toán, vỡ nợ và tịch thu xe đã tăng vọt và "đáng báo động giống với xu hướng được quan sát trước cuộc khủng hoảng tài chính".

"Cú sốc nghiêm trọng": Khối lượng vận chuyển hàng hóa của Hoa Kỳ đang tiến gần đến mức của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu

Một chỉ báo tiềm ẩn khác cho thấy sự suy thoái kinh tế sắp xảy ra đến từ vận tải hàng hóa của Hoa Kỳ. Chỉ số Vận tải Hàng hóa Cass Corp, thước đo khối lượng vận chuyển hàng hóa tại Hoa Kỳ, cũng đang tiến gần đến mức đã thấy trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Chỉ số này chỉ thấp hơn, trong thời gian ngắn của đại dịch Virus Corona; các chuyên gia M&G nói về một "cú sốc nghiêm trọng trong lưu lượng vận tải hàng hóa của Hoa Kỳ". Sự suy giảm hiện tại được coi là "một chỉ báo ban đầu điển hình cho thấy nhu cầu yếu hơn và cho thấy những biến động tương tự trước cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và suy thoái do đại dịch năm 2020", chuyên gia Dany-Knedlik của DIW xác nhận.

Chỉ số này dựa trên hóa đơn từ các công ty giao nhận vận tải lớn cho hàng hóa vận chuyển bằng xe tải, đường sắt, hàng không và đường biển: "Sự kết hợp giữa chính sách tiền tệ hạn chế và nhu cầu tiêu dùng suy yếu đã dẫn đến sự suy giảm dữ liệu", báo cáo nêu rõ. Tác động của các mức thuế quan mới của Donald Trump vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng.

Có lẽ dấu hiệu đáng lo ngại nhất đến từ nợ quốc gia: Trong năm tài chính 2025, chính phủ Hoa Kỳ đã trả 970 tỷ đô la tiền lãi cho khoản nợ quốc gia, nhiều hơn 57 tỷ đô la so với toàn bộ ngân sách quốc phòng là 917 tỷ đô la.

Hậu quả đã bắt đầu được cảm nhận: Trong khi các khoản thanh toán lãi suất tăng vọt, các dịch vụ công, đầu tư cơ sở hạ tầng và giáo dục đang bị cắt giảm. Cơ quan kinh tế độc lập, Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), cảnh báo rằng xu hướng này có thể làm chậm tăng trưởng kinh tế trong dài hạn, do nguồn tiền dành cho các khoản đầu tư hiệu quả bị hạn chế: "Các khoản thanh toán lãi suất tăng vọt của chính phủ gợi nhớ đến đầu những năm 1980 và 1990, khi gánh nặng lãi suất cao đã hạn chế khả năng tài khóa", người đứng đầu bộ phận dự báo kinh tế tại DIW (Viện Nghiên cứu Kinh tế Đức) lưu ý.

Bà Geraldine Dany-Knedlik, DIW, Chuyên gia kinh tế khẳng định, nhìn chung, các tín hiệu cần được xem xét nghiêm chỉnh, nhưng cần thận trọng khi diễn giải chúng. Mặc dù các chỉ báo thường xuất hiện trước các cuộc suy thoái trong quá khứ, và đặc biệt là khi kết hợp, "tình hình hiện tại vẫn được đặc trưng bởi hậu quả của đại dịch, rủi ro địa chính trị và một điểm khởi đầu chính sách tiền tệ khác; do đó, các mô hình lịch sử không thể chuyển giao trực tiếp", bà giải thích.

Tuy nhiên, tình hình hiện đang rất nghiêm trọng: Do việc đóng cửa ngân sách kể từ ngày 1 tháng 10, những diễn biến tiếp theo phần lớn là không thể đoán trước. Các chuyên gia đã tính toán rằng việc đóng cửa này có thể khiến nền kinh tế Mỹ thiệt hại 14 tỷ đô la. Các văn phòng chính phủ đều đóng cửa, và dữ liệu nền kinh tế từ chính phủ đang rất khan hiếm. Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), "Tùy thuộc vào thời gian đóng cửa ngân sách, tăng trưởng GDP thực tế hàng năm sẽ giảm từ 1,0 đến 2,0 điểm phần trăm trong quý này".

Do đó, câu hỏi không còn là liệu nền kinh tế Mỹ có đang suy yếu hay không?, mà là mức độ suy yếu. Bốn chỉ số trong biểu đồ được công bố hàng năm vào dịp Halloween bởi blog "Bond Vigilantes" của M&G là một lời cảnh báo nghiêm trọng. Phép màu kinh tế mà Trump tuyên bố có thể kết thúc sớm hơn dự kiến.

Vũ Thái An, người lính VNCH, 5 November 2025