SAU MỘT THỎA THUẬN VỚI TRUMP:  TIỂU QUỐC PHI CHÂU NHẬN GIAM GIỮ NHỮNG NGƯỜI DI CƯ TRONG MỘT NHÀ TÙ KHÉT TIẾNG

Nguồn: AFP, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền, (nak) - Nhà tù an ninh tối đa Matsapha ở Eswatini là một hình  khủng bố. Kể từ khi có thỏa thuận với Trump, những người di cư bị trục xuất đã bị giam giữ tại đây, trong những điều kiện đáng ngờ.

Mbabane/Washington, D.C. – Hầu như không nơi nào ở vương quốc Eswatini nhỏ bé của Phi Châu lại gây ra nhiều nỗi kinh hoàng như nhà tù an ninh tối đa Matsapha, một khu kết hợp bê tông và các vòng kẻm gai rỉ sét nằm ở ngoại ô thủ đô Mbabane. "Nó giống như một khu rừng rậm", một cựu tù nhân nói với hãng thông tấn AFP về nhà tù này.

Ông nói rằng ông không muốn kẻ thù tồi tệ nhất của mình bị giam giữ tại Matsapha. Tuy nhiên, kể từ khi Donald Trump nhậm chức tại Washington, những người di cư bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ đã bị giam giữ tại đây. Một thỏa thuận mới được đưa ra nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc trục xuất.

Chính quyền Trump đang trả cho tiểu bang nhỏ bé Eswatini khoảng 4,4 triệu Euro để tiếp nhận người bị giam giữ.

Matsapha đã đóng vai trò là nhà tù của quốc gia Nam Phi này trong nhiều thập kỷ, được sử dụng để đàn áp những người chỉ trích chính phủ bị giam giữ. Sự hợp tác này với chính quyền Trump mở ra một chương đáng xấu hổ khác trong lịch sử của quốc gia này: Chế độ quân chủ chuyên chế cuối cùng ở lục địa Phi châu đã đồng ý tiếp nhận tới 160 người di cư bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ và đổi lại, sẽ nhận được 5,1 triệu đô la (khoảng 4,4 triệu Euro) để bảo vệ biên giới.

Thỏa thuận này được ghi lại trong một thỏa thuận do Tổ chức Theo dõi Nhân quyền công bố, mà AFP đã có thể xem xét. 5 người di cư đầu tiên bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ đã đến Matsapha vào tháng 7 năm 2025, một trong số họ đã được trả về quê hương Jamaica. 10 bị trục xuất khác đã bị giam giữ tại đó vào tháng 10, theo xác nhận của chính phủ Eswatini, dự định sẽ sớm trả lại tất cả những người bị giam giữ về quốc gia gốc của họ.

Nhà tù An ninh Tối đa Matsapha khét tiếng: Tù nhân Mỹ được hưởng nhiều đặc quyền hơn

Những người di cư bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ, bao gồm công dân Việt Nam, Lào và Cuba, cũng từng bị giam giữ tại Matsapha mà không bị buộc tội và không được tiếp xúc với luật sư, theo các cuộc điều tra của AFP. "Eswatini đang tham gia vào cái mà tôi gọi là buôn người hoặc bắt cóc", luật sư nhân quyền Sibusiso Nhlabatsi tại Eswatini cho biết. Những người bị trục xuất sống xa gia đình ở Eswatini và không được phép tiếp khách; họ bị tước bỏ các quyền cơ bản.

Matapha được chia thành khu vực an ninh tối đa và khu vực an ninh thấp hơn. Theo một quan chức, các khu nhà mới dành cho người bị trục xuất Hoa Kỳ, do Washington tài trợ, nằm trong khu vực an ninh thấp hơn. Trong khi tù nhân ở các khu nhà cũ sống trong ký túc xá với giường tầng và nhà vệ sinh chung, các phòng giam đơn mới được trang bị phòng tắm riêng và Tivi. Tuy nhiên, các bức tường trong suốt, cho phép các sự giám sát liên tục.

Bất kể nguồn gốc: Trump trục xuất ngay cả đến những quốc gia không an toàn

Tại Washington, những người di cư bị trục xuất bị phỉ báng là "những con quái vật đồi trụy" bị kết án vì những tội nghiêm trọng như hiếp dâm hoặc giết người. Là một phần trong chính sách trục xuất triệt để của Donald Trump, chính phủ Hoa Kỳ cũng đã trục xuất người di cư đến các quốc gia châu Phi khác như Ghana, Rwanda và Nam Sudan. 

Vũ Thái An, người lính VNCH,  10 November 2025