ĐỨC HỒNG Y PIETRO PAROLIN LÀ NGƯỜI CÓ NHIỀU QUYỀN LỰC NHẤT TẠI VATIKAN - LÀ ỨNG CỬ VIÊN TIỀM LỰC VÀO VỊ TRÍ GIÁO HOÀNG

Ông đã âm thầm điều hành vận mệnh của Giáo hội trong nhiều năm: Pietro Parolin. Là vị hồng y (Kardinal) có quyền lực nhất ở Vatikan, ông được coi là người kế nhiệm hợp lý của Đức Franziskus. Nhưng liệu như thế có đủ để trở thành Giáo hoàng không?

Pietro Parolin được coi là hồng y có quyền lực nhất tại Vatikan – và là người kế nhiệm hợp lý của Giáo hoàng Franziskus. "Tương lai của Giáo hội đòi hỏi sự khôn ngoan và kiên nhẫn", Parolin đã từng nói - những phẩm chất có thể giúp ngài trở thành một trong những ứng cử viên được yêu thích nhất trong một mật nghị có thể diễn ra.

Từ năm 2013, Hồng y Parolin đã chỉ đạo các vấn đề ngoại giao của Giáo hội Công giáo với tư cách là Quốc vụ khanh Tòa thánh Vatikan. Người đàn ông gốc Ý 70 tuổi này được coi là một chiến lược gia thực dụng, một nhà ngoại giao tài giỏi và là người thân tín của Giáo hoàng Franziskus. Mối quan hệ của ông trải dài từ Bắc Kinh tới Washington.

Tình trạng sức khỏe không tốt của Giáo hoàng Franziskus hiện đang làm dấy lên cuộc thảo luận về khả năng bầu cử giáo hoàng trong tương lai gần. Đức Hồng y Parolin gần đây đã nhấn mạnh: "Đức Thánh Cha không nghĩ đến việc từ chức." Nhưng đằng sau hậu trường, nhiều khả năng đa số đã hình thành cho một người kế nhiệm tiếp theo.

Trên bàn đạp cho chức giáo hoàng

Đức Hồng y Parolin được các hồng y rất kính trọng. "Ông ấy có khả năng đặc biệt trong việc tiếp xúc với mọi người trong khi vẫn bảo vệ lợi ích của Giáo hội", một quan chức cao cấp của Vatikan cho biết. Kinh nghiệm lâu năm trong vai trò nhà ngoại giao và phong cách lãnh đạo thận trọng của ông có thể giúp ông trở thành ứng cử viên lý tưởng cho chức vụ cao nhất trong Giáo hội.

"Đức Hồng y Bộ trưởng Ngoại giao Pietro Parolin, người đóng vai trò trung tâm là người đứng thứ hai tại Vatikan, theo truyền thống được coi là một ứng cử viên đầy triển vọng. Trong lịch sử, chức vụ này thường là bước đệm để trở thành giáo hoàng", chuyên gia Vatikan Andreas Englisch cho biết trong một cuộc phỏng vấn với t-online. Nhưng tình trạng thể chất và tuổi tác của ông có thể trở thành vấn đề. "Có những điều không chắc chắn về sức khỏe của ngài, vì ngài đã sống sót sau một cơn ung thư nghiêm trọng. Nhưng ngài chắc chắn là một ứng cử viên tiềm lực", nhà báo và tác giả Andreas Englisch , người đã viết về Vatikan trong 40 năm, cho biết.

Bậc thầy đàm phán thầm lặng

Với tư cách là Bộ trưởng Ngoại giao, Parolin cũng chứng minh rằng ông có thể kiểm soát được bộ máy quan liêu phức tạp của Vatikan. "Một Giáo triều hoạt động tốt là điều cần thiết cho sự hiệp nhất của Giáo hội", Đức Hồng y Parolin phát biểu.

Ông được coi là người sẽ tiếp tục con đường của Giáo hoàng Franziskus, nhưng sẽ thực hiện theo cách ngoại giao và ôn hòa hơn. Parolin được coi là bậc thầy về đàm phán thầm lặng. Trong số những việc khác, ông đóng vai trò trung tâm trong các cuộc đàm phán tế nhị giữa Vatikan và Trung Quốc,  cao nhất của sự nghiệp ngoại giao là một thỏa thuận bí mật gây tranh cãi về việc bổ nhiệm giám mục vào năm 2018. "Vấn đề là xây dựng cầu nối chứ không phải xây tường", ông nhấn mạnh vào thời điểm đó.

Parolin tạo ra kẻ thù với chủ nghĩa cải cách của mình

Tuy nhiên, những người chỉ trích cáo buộc ông là người quá thực dụng, coi trọng giải pháp ngoại giao hơn chân lý tôn giáo. Trên hết, thỏa thuận với Trung Quốc đã mang lại cho ông sự chỉ trích gay gắt từ Đức Hồng y Joseph Zen Ze-kiun, Giám mục danh dự của Hồng Kông, và nhiều tín đồ Công giáo khác, những người coi đây là sự xích lại gần nhau nguy hiểm với chính phủ Trung Quốc.

Vai trò của ông trong vụ việc năm 2016/2017 của Dòng Malta cũng gây ra nhiều câu hỏi. Vào thời điểm đó, Dòng Malta đang trải qua một cuộc khủng hoảng lãnh đạo nghiêm trọng, bắt nguồn từ việc bãi nhiệm Đại pháp quan Albrecht von Boeselager gây tranh cãi. Ông bị cáo buộc không ngăn chặn việc sử dụng bao cao su trong một chương trình viện trợ ở Myanmar. Quyết định này dẫn đến căng thẳng trong nội bộ dòng và xung đột với Vatikan. Đức Hồng y Parolin nói về một "cuộc khủng hoảng chưa từng có". "Trong tình hình này, Giáo hoàng đã quyết định thành lập một ủy ban điều tra để thu thập thông tin về vụ án", ông giải thích về hướng đi của Vatikan. Dòng Malta đã phản đối cuộc điều tra của Vatikan về cuộc khủng hoảng lãnh đạo của mình.

Ngoài ra, Parolin dường như cũng có liên quan đến các vụ bê bối tài chính của Vatikan. Mặc dù chưa bao giờ bị buộc tội trực tiếp, tên của ông đã được nhắc đến nhiều lần liên quan đến các giao dịch bất động sản đáng ngờ.

Một vấn đề khác khiến Parolin bị chỉ trích chính là thái độ của ngài đối với phụng vụ truyền thống. Ông được coi là người ủng hộ chế độ công đồng do Đức Franziskus khởi xướng và coi sự phân cấp lớn hơn của Giáo hội là một con đường tiến về phía trước. Nếu Đức Giáo hoàng Franziskus đạt được mục đích của mình, trong tương lai không chỉ các hồng y và giám mục có tiếng nói, mà cả các nữ tu, tu sĩ, linh mục, phụ nữ và nam giới cũng sẽ quyết định các vấn đề cơ bản của Giáo hội Công giáo tại các thượng hội đồng.

Từ tỉnh Ý đến "Hội đồng Hồng y"

Đức Hồng y Parolin sinh năm 1955 tại Schiavon, một thị trấn nhỏ ở tỉnh Vicenza, miền bắc nước Ý. Ông lớn lên trong một gia đình Công giáo – cha ông là chủ một cửa hàng bán đồ kim khí, mẹ ông là giáo viên tiểu học. Khi anh lên mười tuổi, anh mất cha trong một vụ tai nạn xe hơi, một sự kiện bi thảm đã ảnh hưởng sâu sắc đến ông.

Ông cảm thấy mình được kêu gọi làm linh mục từ khi còn nhỏ và vào chủng viện ở Vicenza khi mới 14 tuổi. Sau khi thụ phong linh mục vào năm 1980, bề trên đã cử ông đến Rome để học luật giáo luật tại Đại học Giáo hoàng Gregorian.

Cùng lúc đó, ông bắt đầu được đào tạo để phục vụ cho ngành ngoại giao của Vatikan. Năm 1986, ông tham gia ngành ngoại giao của Giáo hội và làm việc ban đầu ở Nigeria. Sau đó, ông làm việc tại Tòa Sứ thần ở Mexico, nơi ông đóng vai trò quan trọng trong việc khôi phục quan hệ ngoại giao giữa Mexico và Tòa thánh.

Năm 1992, ông trở lại Rome và làm việc ở bộ phận thứ hai của Phủ Quốc vụ khanh, chịu trách nhiệm về quan hệ ngoại giao với Tây Ban Nha, Andorra, Ý và San Marino. Từ năm 2002 đến năm 2009, ông là Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách Quan hệ với các quốc gia và chịu trách nhiệm về các mối quan hệ với Việt Nam, Bắc Triều Tiên, Israel và Trung Quốc. Năm 2009, ngài được Đức Giáo hoàng Benedict XVI bổ nhiệm làm giám mục. được phong làm tổng giám mục và được cử làm sứ thần tại Venezuela. Năm 2013, Giáo hoàng Franziskus bổ nhiệm ông làm Quốc vụ khanh Tòa thánh Vatikan, và năm 2014, ông được bổ nhiệm vào nhóm cố vấn thân cận của Giáo hoàng, được gọi là "Hội đồng Hồng y".

"Nhìn chung, cuộc đua giành ngôi Giáo hoàng vẫn còn bỏ ngỏ"

Mặc dù Parolin hiện được coi là một trong những ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ngai vàng của Peter, nhưng mật nghị tiếp theo sẽ không thể đoán trước, chuyên gia Vatikan Englisch nhấn mạnh: "Nhìn chung, cuộc đua vào ngôi vị giáo hoàng vẫn còn bỏ ngỏ. Mặc dù có một số khuynh hướng thiên về một số khu vực hoặc ứng cử viên nhất định, nhưng không có ứng cử viên sáng giá nào rõ ràng".

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 27 Februar 2025