NẾU TRUMP THẮNG, ÂU CHÂU SẼ THUA

Liệu Donald Trump có dám tuyên chiến thuế mới với thế giới không? Những gì mà trước đây nhiều người coi chỉ là lời nói khoác thì nay Tổng thống Hoa Kỳ đã biến thành sự thật. Hoa Kỳ sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với thép và nhôm bắt đầu từ ngày 4 tháng 3 mà không có bất kỳ ngoại lệ nào. Đồng thời, Trump cũng nói rõ: Đây chỉ là sự khởi đầu. Đây là sự leo thang có chủ đích của Trump. Không quan trọng là mọi người đều biết rằng mức thuế mói này vi phạm mọi quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới WTO. Tính toán của Trump cũng rất khôn ngoan: Các nhà máy thép ở Hoa Kỳ phải hoạt động tốt nhất và không dực vào nguồn cung cấp của nước khácnhư vậy nguồn lao động sẽ gia tăng cho dân Hoa Kỳ.

Trump thống trị thế giới bằng sắc lệnh, kèm theo lời đe dọa với sự tự tin. Khi một tổng thống Mỹ khó đoán, khởi màn cho một cuộc chiến thương mại, Liên minh  Âu châu  phải thể hiện sức mạnh của mình để đối đầu với hàng rào quan thuế của Trump. Bà Ursula Von der Leyen đã từng  học được bài học của Trump ở  nhiệm kỳ đầu tiên của Trump và EU đã có sự chuẩn bị cho tình huống ngày hôm nay.

Ngay sau khi Trump đắc cử, các biện pháp đã được vạch ra tại Brüssel và hiện cần phải được khởi động nhanh chóng – nhanh chóng và có mục tiêu rõ ràng. Thay vì bị lôi kéo vào cuộc chiến thuế mới chỉ có bên thua cuộc, EU bắt buộc phải phản công Trump bằng một đòn tấn công cũng không kém thông minh. Vấn đề không phải là áp đặt hàng rào quan thuế trả đũa bừa bãi – mà là buộc người  doanh nhân ở White House phải đưa ra một thỏa thuận mà ông ta không thể từ chối.

Thật không may, bánh xe của EU một lần nữa có thể quay hơi chậm chạp: Từ cuộc họp giữa Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen và Phó Tổng thống Hoa Kỳ J.D. Vào thứ Ba 11-2, Vance khó có thể mong đợi gì hơn ngoài những lời xã giao. Và thậm chí tại cuộc họp thình lình của các bộ trưởng thương mại EU vào thứ Tư 12-2 này, cũng không thể thấy trước được bất kỳ cuộc phản công nhanh chóng nào. Đầu tiên, EU muốn bình tĩnh để nhận định chính xác phương hường đáp trả cá đòn tấn công của Trump. Chỉ trong vòng vài giờ khi Trump tuyên chiến, Trung Quốc cũng đã đáp trả Trump bằng thuế quan, buộc ông phải tham gia vào việc đàm phán.

Trump tự tin với việc áp thuế mới của mình sẽ làm cho ngành kỹ nghệ sản xuất thép của Đức và EU,  sẽ đem lại một thảm họa cho khu vực này. Có thể thấy trước rằng nhiều công ty  Âu châu sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Đặc biệt, ngành kỹ nghệ thép của Đức, nơi xuất cảng 1 triệu tấn thép sang Hoa Kỳ mỗi năm, sẽ phải đối mặt với vấn đề doanh số lớn. 

Các nước Âu châu khác cũng có khả năng phải chịu tổn thất đáng kể. Nếu Hoa Kỳ tiếp tục áp thuế đối với ô tô hoặc máy móc, cuộc xung đột về quan thuế có thể leo thang đáng kể. Một cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ sẽ là điều cuối cùng mà nền kinh tế  khó khăn của Âu châu đang phải đối mặt.

Trong ngắn hạn, những người ủng hộ Trump có thể vui mừng vì Hoa Kỳ có thể khai thác vị thế cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới của mình mà không bị trừng phạt. Nhưng về lâu dài, hàng rào quan thuế quan của Trump sẽ tăng trưởng nền kinh tế  Mỹ một cách kỳ diệu,  và Trump cũng hy vọng việc tăng thuế mới sẽ giúp nước Mỹ giàu có trở lại. Nhưng trên thực tế, chúng làm cho giá trị các sản phẩm có giá thành đắt hơn và sẽ làm suy yếu nền kinh tế, cuối cùng người dân Hoa Kỳ phải trả giá tăng cao , song song đó lạm phát cũng sẽ gia tăng. 

Ngay cả trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, các biện pháp bảo vệ bằog hàng rào quan thuế  sẻ không mang lại thành công như Trump  mong muốn. Nhưng liệu Trump có nhận ra rằng ngay cả nước Mỹ hùng mạnh cũng phụ thuộc vào các đối tác này hay không? Hay cuối cùng tổng thống sẽ đổ lỗi cho người khác khi chính sách của ông thất bại và phản tác dụng?

Chiến thắng của Trump có thể sẽ  là mất mát cho nước Mỹ - và cho toàn bộ nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên, Donald Trump có lẽ không quan tâm đến điều này. 

Nhìn chung, trên thực tế  Trump chỉ quan tâm đến những tiêu đề giật gân để kích thích những người ủng hộ ông ăn mừng và cho rằng các quyết định của Trump là có thể mang đến sự thành công cho chủ nghĩa MAGA của Trump. Nhưng trong lúc Trump say men chiến thắng, thì Âu châu đang nhanh chóng tìm ra một biện pháp thật hữu hiệu  để đối phó với những đòn tấn công của Trump trong ngán hạn , trung hạn và dài hạn.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 12 Februar 2025.