DONALD TRUMP LEO THANG CUỘC CHIẾN THƯƠNG VỚI EU - TUYÊN BỐ ÁP THUẾ LÊN 25%

Donald Trump đang làm cho leo thang đáng kể trong việc tranh chấp thương mại với  Âu châu. Vào thứ Tư 26-2, trong cuộc họp đầu tiên của nội các, tổng thống Mỹ đã tuyên bố rằng Hoa Kỳ sẽ sớm áp dụng mức thuế nhập cảng cao đối với hàng hóa nhập cảng từ EU.

Như thường lệ, tổng thống Mỹ không ngần ngại đưa ra những tuyên bố vô lý trước giới truyền thông nhằm dồn EU vào chân tường. Trump nói «Liên minh Âu châu được thành lập để bóc lột Hoa Kỳ. 

Mức thuế đe dọa và tuyên bố của Trump áp dụng cho EU chứ không phải toàn bộ  Âu châu . Thụy Sĩ khó có thể bị ảnh hưởng trực tiếp bởi mức thuế nhập cảng mới nhất. Tuy nhiên, tranh chấp giữa hai đối tác thương mại quan trọng nhất cũng sẽ có tác động gián tiếp đến Liên bang Thụy Sĩ.

Cao hơn mong đợi

Không có gì ngạc nhiên khi Trump áp dụng biện pháp thuế mơi chống lại EU. Trong những tháng gần đây, ông thường xuyên chỉ trích tình trạng thâm hụt thương mại hàng hóa của Hoa Kỳ với Âu châu. Ông đã nhiều lần lên tiếng ủng hộ thuế nhập cảng, nhưng cho đến nay vẫn giữ thái độ mơ hồ về mối đe dọa này. Cho đến nay, Trump đã nói về mức thuế quan từ 10 lên đến 20%.

Mức thuế nhập cảng chung là 25% sẽ làm leo thang đáng kể trong tranh chấp thương mại giữa Hoa Kỳ và EU và có thể gây thiệt hại kinh tế cho cả hai bên. Liên minh Âu châu là đối tác thương mại quan trọng nhất của Hoa Kỳ, cùng với Mexico và Kanada. Ngay sau bình luận của Trump, đồng Euro giảm nhẹ so với đồng đô la.

Thuế mới của Trump có thể dẫn tới các biện pháp trả đũa từ EU. Những người đại diện của họ đã ám chỉ trong những tuần gần đây rằng họ có thể sẽ không đáp trả bằng thuế đáp trả chung, mà bằng những biện pháp cứng rắn nhất có thể. Vì các quốc gia thành viên EU hội nhập sâu hơn vào thương mại thế giới so với Hoa Kỳ và họ cũng cần nguyên liệu thô và sản phẩm trung gian từ Hoa Kỳ cho ngành kỹ nghệ của mình nên họ không muốn kéo dài tranh chấp thương mại một cách không đáng có.

Do đó, EU có khả năng sẽ nhắm mục tiêu vào các ngành và công ty được lựa chọn ở các khu vực do đảng cộng hòa thống trị bằng các mức thuế trả đũa. Năm 2018, trong tranh chấp thuế quan trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, châu Âu đã áp thuế nhập khẩu đối với rượu Whisky từ Kentucky và xe Mô tô Harley Davidson. Mục đích của những lời chỉ trích như vậy là để các chính trị gia có ảnh hưởng từ các khu vực bị ảnh hưởng vận động Trump chấm dứt tranh chấp thương mại.

"Chúng tôi đã đưa ra quyết định và sẽ sớm công bố", Trump nói. "Sẽ là 25%." Ông cho biết thêm rằng đây sẽ là mức thuế chung nhưng đề cập cụ thể đến việc nhập cảng ô tô.

Một vấn đề đối với cả hai bên là EU không thể cung cấp cho Trump nhiều thứ mà ông có thể coi là chiến thắng trong nước. Người tiêu dùng Âu châu ít quan tâm đến xe hơi Mỹ. Việc nhập cảng khí đốt tự nhiên hóa lỏng và hàng nông sản như đậu nành hoặc ngô không thể tăng vô thời hạn; Ngoài ra, bản thân Ủy ban EU cũng không thể nhập cảng khí đốt.

Đối với các nhà nhập cảng và người tiêu dùng Mỹ, mức thuế mới có thể khiến giá hàng hóa Âu châu tăng cao. Do đó, nhiều nhà phân tích đã cảnh báo trong nhiều tháng rằng chiến lược thuế quan của Trump có thể lại làm gia tăng lạm phát ở Hoa Kỳ. Một nỗi sợ mà chính phủ Hoa Kỳ đã không dám chia sẻ với người dân.

Nhưng có những dấu hiệu ban đầu cho thấy nhiều xung đột thương mại đang khiến người tiêu dùng Mỹ lo lắng và do đó làm tăng kỳ vọng lạm phát của họ trong những năm tới. Nếu xu hướng này tiếp tục leo thang trong những tháng tới, Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ có thể sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc chống lạm phát trong tương lai; bởi vì những kỳ vọng về lạm phát này đôi khi lại trở thành những lời tiên tri tự ứng nghiệm.

Các mức thuế quan tiếp theo đang được chuẩn bị

Một số biện pháp thuế mới trước đây do chính quyền Donald Trump công bố cũng sẽ ảnh hưởng đến EU. Bao gồm mức thuế 25% đối với thép và nhôm sắp có hiệu lực; hoặc "thuế mới đối ứng" mà Mỹ muốn áp dụng sớm nhất là vào đầu tháng 4 đối với các đối tác thương mại, những đối tác này lại áp dụng thuế nhập cảng cao hơn Hoa Kỳ hoặc đã đạt được lợi thế "không công bằng" theo quan điểm của Trump.

Hoa Kỳ đã bị thâm hụt thương mại lớn với EU trong nhiều năm. Trong ba năm qua, sản lượng thương mại giữa hai bên đã tăng đáng kể, nhưng thâm hụt vẫn còn tồn đọng. Trong số những lý do khác, Âu châu đã tăng đáng kể lượng khí đốt tự nhiên hóa lỏng nhập cảng kể từ khi Nga bắt đầu cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine nhằm giảm sự phụ thuộc vào Nga.

Bằng cách leo thang tranh chấp thương mại với EU, Hoa Kỳ cũng đang làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng hiện có trong mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương. Kể từ khi nhậm chức cách đây một tháng, Trump đã đe dọa sẽ chấm dứt hỗ trợ cho quốc gia Ukraine đang gặp khó khăn và hiện đang đàm phán với Tổng thống Nga Wladimir Putin để thay mặt Âu châu chấm dứt chiến tranh. Ông đã gọi Tổng thống Ukraine Wolodymyr Selenskj là một "nhà độc tài".

Điều này khiến các thủ đô Âu châu bàng hoàng và nhận ra rằng, trong trường hợp nghi ngờ, không thể tiếp tục trông cậy vào Hoa Kỳ về mặt quân sự, bất kể NATO có nghĩa vụ cung cấp hỗ trợ hay không.

Hậu quả về an ninh và kinh tế của tranh chấp nghiêm trọng này vẫn chưa thể lường trước được. Tuy nhiên, mức thuế mới nhất và những bình luận mang tính xúc phạm của Trump đối với EU chắc chắn sẽ không góp phần cải thiện quan hệ.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 27 Februar 2025