KẾ HOẠCH VÕ TRANG TOÀN ÂU CHÂU CỦA BÀ VON DER LEYEN

Bà Ursula von der Leyen muốn trình bày một "kế hoạch toàn diện về cách tái vũ trang Âu châu" tại hội nghị thượng đỉnh đặc biệt của EU vào thứ năm 27-2 tuần này. Bà Chủ tịch Ủy ban EU  đã thông báo điều này vào tuần trước và nhắc lại vào Chủ Nhật 2-3 sau cuộc họp ở London. Vào thứ Hai 3-3, bà tuyên bố rằng bà sẽ trình bày ý tưởng của mình tới các nguyên thủ quốc gia và chính phủ vào thứ Ba tuần này trong một bức thư sẽ làm cơ sở cho cuộc tranh luận vào thứ Năm. 

Bà nói: “Sức mạnh bắt đầu từ việc củng cố bản thân EU”. Những điểm này có thể ít gây tranh cãi hơn mối quan tâm lớn thứ hai của cuộc họp: việc tăng cường sức mạnh quân sự của Ukraine. Ungarn và Slowakei là 2 quốc gia hiện đã phản đối điều này.

Theo những gì được nghe tại Ủy ban, kế hoạch của Bà von der Leyen về cơ bản được cho là bao gồm ba yếu tố:

*Điều đầu tiên và quan trọng nhất về mặt khối lượng đã được biết đến từ lâu: một phần chi tiêu quốc phòng sẽ được miễn khỏi các quy tắc thâm hụt. Các phương thức cần được làm rõ ở đây. Hầu hết các quốc gia, bao gồm cả Đức, chỉ muốn cho phép ngoại lệ như vậy đối với các khoản đầu tư vượt quá mục tiêu chi 2% GDP cho quốc phòng. Các quốc gia như Ý, Tây Ban Nha và Bỉ có quan điểm khác nhau vì họ vẫn còn cách xa mục tiêu này.

*Yếu tố thứ hai liên quan đến việc tăng cường sức mạnh ngắn hạn của ngành kỹ nghệ quốc phòng của Âu châu. Bà Von der Leyen muốn phân chia lại các quỹ từ khuôn khổ tài chính hiện tại vẫn chưa được cam kết, đặc biệt là từ các quỹ cơ cấu. 

Nội bộ đang bàn tán về “hàng chục tỷ Euro”. Tất nhiên, số tiền này chỉ có thể được xử dụng cho mục đích nghiên cứu, phát triển và hỗ trợ kỹ nghệ  chứ không phải để mua vũ khí. Theo hiểu biết hiện hành của Hiệp ước EU, nguồn tài chính của họ có thể không đến từ ngân sách chung.

Trong một lá thư gửi cho Chủ tịch Hội đồng António Costa, Thủ tướng Ungarn Viktor Orbán yêu cầu xóa hoàn toàn phần về Ukraine vì có "những khác biệt chiến lược trong cách làm của chúng ta đối với Ukraine mà không thể giải quyết được". Theo quan điểm của ông này, EU phải ngay lập tức bắt đầu đàm phán trực tiếp với Nga về lệnh ngừng bắn, Orbán viết - qua đó lặp lại lập trường của Hoa Kỳ.

Thủ tướng Slowakei, Robert Fico đã ra tuyên bố, gọi cách làm hiện nay  là “hòa bình thông qua sức mạnh” là “không thực tế”. “Slowakei sẽ không hỗ trợ Ukraine về mặt tài chính hoặc quân sự để nước này có thể tiếp tục chiến tranh”, tuyên bố này khẳng định lập trường của nước này. Nếu Hội đồng Âu châu không tôn trọng những ý kiến ​​khác ngoài việc tiếp tục chiến tranh, sẽ rất khó để đạt được sự đồng thuận về kết luận liên quan đến Ukraine.

EU đấu tranh để có thêm viện trợ quân sự cho Ukraine

Các đại sứ có kế hoạch đàm phán đưa đến kết luận mới vào hôm nay thứ ba 4-3ăn. Bởi vì 25 quốc gia còn lại đồng ý với những phác thảo chung. Họ muốn gửi đi một thông điệp hoàn toàn khác vào thứ năm: rằng các quốc gia EU sẽ nhanh chóng và mạnh mẽ mở rộng hỗ trợ quân sự chung cho Ukraine để thay thế ít nhất một phần đóng góp của Hoa Kỳ. Năm ngoái, EU và Hoa Kỳ mỗi bên đã chi khoảng 20 tỷ Euro cho viện trợ quân sự. Khoảng 6 đến 10 tỷ Euro nữa hiện đang được thảo luận cho năm 2025.

Vẫn còn trên bàn đàm phán là đề nghị của Bộ trưởng Ngoại giao Kallas về việc hỗ trợ Kiew về đạn pháo, phòng không và trang thiết bị cho hai lữ đoàn chiến đấu. Trong nước, các quốc gia vẫn đang tranh cãi về việc liệu họ có muốn đưa ra con số này trong kết luận của mình hay không. Pháp và Ý phản đối, trong khi Hòa Lan, Estland và Litauen ủng hộ. Hungary và Slowakei có thể mở đường cho một gói như vậy bằng cách 'bỏ phiếu trắng mang tính xây dựng'; khi đó họ sẽ không có bất kỳ đóng góp nào. 

Trong khi Fico ít nhất đã cho thấy mình sẵn sàng làm như vậy, Orbán một lần nữa lại đưa ra sự phản kháng cơ bản. Tuy nhiên, ông cũng đã nhượng bộ trong những trường hợp trước đây khi ông có thể áp dụng ngoại lệ cho quyền lợi của đất nước mình.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 4 März 2025