TRUMP TUYÊN BỐ ÁP THUẾ CÒN MUSK MUỐN CÓ MỘT THỊ TRƯỜNG THƯƠNG MẠI TỰ DO - MỘT SỰ XUNG ĐỘT SẮP XẢY RA ?
Trong khi Trump cam kết cô lập, Musk đột nhiên kêu gọi tự do thương mại với Âu châu. Trước đó đã có tin đồn rằng ông có thể rời Nhà Trắng. Tỷ phú này sắp nghỉ hưu ?
Nếu những tuyên bố gần đây của Elon Musk đáng tin cậy, ông mơ về một mối quan hệ chặt chẽ giữa Hoa Kỳ và Âu châu, thậm chí là một hiệp định thương mại tự do.
“Tình huống lý tưởng sẽ là không có thuế quan”, tỷ phú này đã phát biểu trong một cuộc họp trực tuyến tại hội nghị đảng của đảng cầm quyền cánh hữu Lega của Ý vào thứ Bảy. “Đó là khuyến nghị của tôi với Tổng thống.” Nghe giống như một thông điệp gửi tới tổng thống Donald Trump.
Có lẽ Trump sẽ không vui với lời nói của Musk. Điều này mâu thuẫn với chính sách thương mại gần đây của ông, dường như chủ yếu chỉ bao gồm một từ: thuế quan trừng phạt.
Chủ nghĩa toàn cầu so với chủ nghĩa bảo vệ.
Hôm thứ Tư vừa qua, Tổng thống Hoa Kỳ đã công bố mức thuế 10% đối với hầu hết hàng hóa nhập cảng. Mỗi quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc, dự kiến sẽ phải trả mức thuế suất thậm chí còn cao hơn.
Bất chấp mọi lời chỉ trích, ông vẫn bảo vệ bước đi này vào cuối tuần: "Hãy kiên nhẫn - điều này sẽ không dễ dàng, nhưng kết quả cuối cùng sẽ mang tính lịch sử", Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình. Với gói thuế quan của ông, việc làm, công ty và doanh nghiệp sẽ quay trở lại Hoa Kỳ “như chưa từng có”.
Các chuyên gia phản bác lại lời miêu tả này. Họ cảnh báo về suy thoái kinh tế và tin rằng thuế quan cuối cùng sẽ gây tổn hại đặc biệt đến người tiêu dùng Hoa Kỳ. Jerome Powell, người đứng đầu Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, dự kiến lạm phát sẽ cao hơn và tăng trưởng chậm lại.
Christian Lammert, giáo sư khoa học chính trị tại Viện John F. Kennedy thuộc Đại học Tự do Berlin, cho biết: "Có vẻ như rạn nứt giữa Musk và Trump đang xuất hiện". "Musk là một doanh nhân có tầm nhìn toàn cầu, trong khi Trump lại dựa vào sự cô lập quốc gia".
Tình hnh hiện tại không mấy khả quan với công ty sản xuất xe điện Tesla của Musk: giá cổ phiếu đã lao dốc không phanh trong nhiều tuần, có lúc giảm hơn 5%. Lượng xe Tesla được giao trong quý gần đây nhất đã giảm 13% so với năm trước. Ông sản xuất ô tô tại Đức và Trung Quốc và bán chúng trên toàn thế giới.
Câu hỏi đặt ra là liệu Musk có tạo ra tiền lệ cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp khác cũng đang phải vật lộn với các chính sách của Trump hay không?.
Bình luận từ Christian Lammert, nhà khoa học chính trị tại Đại học Tự do Berlin. Mức thuế trừng phạt có thể gây thêm tổn hại cho Tesla. Tuy nhiên, theo Laura von Daniels, người đứng đầu nhóm nghiên cứu châu Mỹ tại . Viện các vấn đề quốc tế và an ninh Đức (SWP), thì con số này không quá lớn. Bà cho biết: “Hơn ba phần tư các bộ phận ô tô được lắp trên xe Tesla tại Hoa Kỳ có nguồn gốc từ Bắc Mỹ và do đó vẫn được miễn thuế”.
Nhưng: Musk còn có những công ty khác. “Với mạng Internet vệ tinh Starlink, ông ấy có kế hoạch lớn cho thị trường EU”, von Daniels nói. Ông đã đạt được thỏa thuận trị giá 1,5 tỷ Euro với Thủ tướng Ý Giorgia Meloni.
“Sau khi chính quyền Trump tạm dừng chia sẻ thông tin dịch vụ với Ukraine, thỏa thuận Starlink ở Ý cũng bị tạm dừng”, chuyên gia giải thích. "Musk có thể đã cố gắng tạo thiện cảm với Phó Thủ tướng Salvini thông qua chuyến thăm qua Video tới Lega."
Christian Lammert cho biết chủ nghĩa bảo vệ của Trump đang ngày càng cản trở các kế hoạch kinh doanh của Musk về vấn đề này. "Trong khi Trump cam kết theo đuổi chiến lược 'Nước Mỹ trên hết' và muốn xử dụng thuế quan như một công cụ để củng cố nền kinh tế trong nước, Musk lại ủng hộ sự cởi mở toàn cầu và hợp tác kinh tế."
Laura von Daniels cũng có quan điểm tương tự. "Ông ấy có thể đã ủng hộ kế hoạch áp thuế của Trump như một đòn bẩy đàm phán. Nhưng giờ đây có vẻ như tổng thống Hoa Kỳ muốn xây dựng một bức tường thuế quan vĩnh viễn xung quanh Hoa Kỳ." Có lẽ ông chủ Tesla không còn ủng hộ điều này nữa.
Von Daniels cho biết Musk cũng ủng hộ việc xích lại gần hơn với Trung Quốc. "Tuy nhiên, giọng điệu của chính quyền Trump đối với Trung Quốc đã trở nên gay gắt hơn trong những tuần gần đây. Sự leo thang của xung đột Mỹ-Trung cũng mâu thuẫn với lợi ích kinh doanh của Musk."
Liệu Musk có được hưởng lợi từ việc ra đi này không?
Vào đầu tuần, có tin đồn rằng CEO của Tesla và tỷ phú này có thể sẽ sớm rút khỏi vai trò cố vấn đặc biệt và khỏi chính trường Hoa Kỳ.
Ban đầu, người ta cho rằng đây có thể là phản ứng của Trump trước những chỉ trích ngày càng tăng về cách hành động quyết liệt của Musk trong việc cắt giảm bộ máy quan liêu, điều này có thể gây hại cho tổng thống. Tỷ phú này được coi là người gây tranh cãi trong thế giới MAGA. Chuyên gia Laura von Daniels cũng xác nhận điều này.
Nhưng có lẽ việc rời xa Trump sẽ là quyết định mang lại lợi ích cụ thể cho Musk. Sau những bình luận trong tuần này, cổ phiếu Tesla ban đầu lại tăng mạnh trở lại.
Chuyên gia Lammert cho biết: "Việc Musk có thể rút lui sớm khỏi vai trò cố vấn đặc biệt có vẻ như là một sự phản đối thầm lặng trước những căng thẳng ngày càng gia tăng giữa lý tưởng kinh tế của ông và chương trình nghị sự chính trị của Trump".
Qua đó, ông cũng coi lời kêu gọi gần đây của Musk về chính sách thuế quan bằng 0 là một sự xúc phạm đối với chính sách áp thuế của Trump. Nhưng đối với Lammert, lời nói của ông chủ Tesla không chỉ nói về rạn nứt giữa hai người: "Câu hỏi đặt ra là liệu ông ấy có tạo ra tiền lệ cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp khác cũng đang phải vật lộn với các chính sách của Trump hay không".
Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 7 April 2025