TRUMP VÀ PENTAGON ĐANG LÚNG TÚNG TRƯỚC NGUỒN ĐẤT HIẾM DÙNG CHO KỸ NGHỆ - ĐANG BỊ TQ CẤM XUẤT CẢNG.

Artikel von Ansgar Gra đăng trên Focus: Không có nhiều hoạt động diễn ra ở thị trấn Coolbaugh thuộc vùng nông thôn Pennsylvania. Khoảng 20.000 người sống ở thị trấn yên bình này, một nửa là người da trắng và một phần tư là người da đen và người gốc Tây Ban Nha.

Có một công viên tiểu bang với một hồ nước đẹp như tranh vẽ, 100 năm trước đây được sử dụng để thu hoạch và bán đá vào mùa đông, vượt xa biên giới Quận Monroe, và còn có Kho quân đội Tobyhanna. Có thể coi cơ sở của Pentagon giống như một bãi phế liệu, hay còn được gọi là  một bãi phế liệu sang trọng.

Và điều đó làm cho Kho quân đội Tobyhanna trở nên đặc biệt có giá trị kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố cuộc chiến thuế quan với toàn thế giới, đặc biệt là với Trung Quốc.

Trump dường như rất tự tin vào chiến thắng trong chính sách của mình, vốn không tránh khỏi những lần tuyên bố áp thuế, thắt chặt thuế, rồi lại tạm thời đình chỉ áp dụng.

90% đất hiếm được chế biến ở Trung Quốc

Tổng thống cố gắng trấn an công chúng: “Hãy bình tĩnh. Mọi chuyện sẽ ổn thôi,”. Nhưng Mark A. Smith, người đứng đầu NioCorp Developments, một công ty khai thác đất hiếm, đã nói về một "cuộc tấn công chính xác" của Bắc Kinh nhằm vào năng lực phòng thủ của Hoa Kỳ.

Trong một cuộc phỏng vấn với Investing News Network, CEO của công ty Nebraska ám chỉ đến sức mạnh thị trường chưa từng có của Trung Quốc đối với các nguyên liệu thô thiết yếu này.

Trung Quốc hiện đang cung cấp gần 90% lượng đất hiếm trên thế giới và là nhà sản xuất hàng đầu của 30 trong số 50 loại khoáng sản được Cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ phân loại là quan trọng.

Hiện nay, Trung Quốc đang xử dụng đòn bẩy kiểm soát xuất cảng trong cuộc chiến thương mại hiện nay với Hoa Kỳ. Trong nhiều tháng, Trung Quốc đã hạn chế đáng kể việc xuất cảng đất hiếm. Trump hiện giờ đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn cung cấp

Pentagon loại bỏ Germani từ phế liệu quân sự

Một ví dụ là Germani, được sử dụng rộng rãi nhưng tồn tại với liều lượng rất thấp trong tự nhiên. Chất bán dẫn là thành phần không thể thiếu trong kỹ nghệ quân sự, do đó được lấy từ kính chống đạn bỏ đi và các bộ phận nhìn ban đêm cũ tại Kho quân đội Tobyhanna để tái xử dụng. Vì hầu hết các thấu kính Germani và cửa sổ kính chống đạn đều được phủ Thorium nên nguyên tố phóng xạ này phải được loại bỏ trước.

Các chất thải chứa Thori được vận chuyển đến Trung tâm sản xuất và công nghệ chung Rock Island Arsenal, nơi có kinh nghiệm trong xử lý chất thải hạt nhân.

Sau khi quá trình tách này diễn ra, Germani bán kim loại màu xám cứng, một nguyên tố hóa học có ký hiệu Ge và số nguyên tử là 32, có thể được thu hồi từ phế liệu quân sự. Quân đội Nhật Bản dẫn đầu, và Lầu Năm Góc cũng đi theo.

Hoa Kỳ: Khai thác đô thị chống lại sức mạnh nguyên liệu thô của Trung Quốc

“Khai thác đô thị” là tên gọi của xu hướng có tầm quan trọng chiến lược này, nhằm mục đích khai thác lượng rác thải ngày càng tăng ở các thành phố, từ rác thải xây dựng và rác thải điện tử đến pin và bao bì nhựa. Chất thải tương tự cũng được tìm thấy với nồng độ cao trong các thiết bị quân sự đã ngừng hoạt động.

Tái chế không phải là một ý tưởng mới: Kho quân sự Tobyhanna đã hoạt động với hiệu suất cao trong nhiều năm vì Washington, dưới thời Tổng thống Joe Biden, muốn thoát khỏi sự phụ thuộc, đặc biệt là vào Trung Quốc.

Và các khoáng chất được khai thác không chỉ quan trọng đối với Pentagon mà còn cần thiết cho chất bán dẫn, đèn LED và nhiệt kế. Nhưng tầm quan trọng của khai thác mỏ đô thị đang ngày càng tăng lên do căng thẳng giữa hai siêu cường.

Vào ngày nhậm chức, Trump đã hứa sẽ khiến quân đội Mỹ, vốn đã hùng mạnh nhất hành tinh, trở nên hùng mạnh hơn nữa. Nhưng điều này đòi hỏi một kỹ nghệ quốc phòng tối tân và để đạt được điều đó cần phải có nguồn cung cấp nguyên liệu ở thô ổn định.

Tuy nhiên, ngoài các hạn chế xuất vảng, Bắc Kinh đã đưa 16 công ty Hoa Kỳ tất cả trừ một công ty thuộc ngành kỹ nghệ quốc phòng và hàng không không gian vào danh sách kiểm soát xuất cảng. Các công ty trong danh sách này không được phép nhận hàng hóa có mục đích xử dụng kép, bao gồm cả đất hiếm.

Khai thác phức tạp, chế biến phức tạp

Được biết, đất hiếm không hề hiếm như tên gọi của chúng. Tuy nhiên, do nồng độ thấp nên việc khai thác kim loại rất tốn kém và quá trình tinh chế cũng phức tạp.

Cho đến tận những năm 1980, Hoa Kỳ vẫn là nước đi đầu trong việc khai thác những nguyên liệu thô có giá trị này. Mỏ Mountain Pass ở California đáp ứng được hầu hết nhu cầu của thế giới.

Nhưng quá trình khai thác này ngày càng bị chỉ trích là gây hại cho môi trường. Đây là lý do tại sao đất hiếm không còn được khai thác ở Hoa Kỳ nữa mà phải mua từ nước ngoài.

Không có F-35 nếu không có đất hiếm

Ví dụ F-35 Lightning II: Máy bay chiến đấu đa năng thế hệ thứ năm của nhà máy vũ khí Lockheed Martin cần khoảng 400 kg đất hiếm. Ngoài Germani, trong số đó còn có các nguyên liệu thô là Samari, Gadolinium, Terbi, Dysprosi, Luteti, Scandi và Ytri.

Trên hết, khả năng tàng hình của các chiến đấu cơ được ca ngợi là vượt trội, dựa trên lớp phủ đặc biệt và vật liệu tổng hợp có chứa đất hiếm. Ngoài ra, hệ thống truyền động đòi hỏi các thành phần nhẹ, chịu nhiệt, được chế tạo bằng hợp kim nhôm - Scandium.

Đức cũng đã đặt mua 35 máy bay phản lực loại này, và Bộ trưởng Quốc phòng Liên bang hiện tại và tương lai Boris Pistorius (SPD) có ý định sẽ tiếp tục thực hiện bất chấp những lo ngại trong đảng CDU.

Trump đã xem xét lại thuế đối với nguyên liệu thô

Trong khi đó, Trump dường như đã thấy được mối nguy hiểm từ sự phụ thuộc của Mỹ: Vào thứ Ba 15/4, ông đã chỉ thị cho Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick xem xét lại thuế nhập cảng các nguyên liệu thô quan trọng như một phần của cuộc điều tra an ninh quốc gia theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962, điều này có khả năng dẫn đến việc đất hiếm từ Úc, chẳng hạn, được miễn các loại thuế bổ sung.

Các quốc gia khác như Nga hay Myanmar, nơi vừa bị rung chuyển bởi nội chiến và gần đây vừa hứng chịu động đất, không được coi là nhà cung cấp trong ngắn hạn.

Thỏa thuận với Ukraine về nhượng bộ khai thác đất hiếm cùng nhiều thứ khác mà cuối cùng Trump đã yêu cầu vẫn đang bị trì hoãn, cũng như mục tiêu ngừng bắn của Trump.

Khai thác và tái chế đô thị không thể bù đắp cho mọi thứ

Đó là lý do tại sao, bất chấp những lo ngại về môi trường, Hoa Kỳ vẫn nên khai thác nhiều đất hiếm hơn. Những mỏ như vậy có thể được xây dựng ở dãy núi Rocky. Một số dự án đang được lên kế hoạch ở Wyoming. Colorado và Montana cũng được xem là những khu vực có khả năng tài trợ.

Khai thác đất hiếm đã được giảm thuế dưới thời Biden. Nhưng việc cấp phép khai thác mỏ ở Hoa Kỳ phải mất từ ​​bảy đến mười năm. Do đó, Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp nhằm đơn giản hóa quy trình cấp phép khai thác mỏ.

Tuy nhiên, các chuyên gia đều đồng ý về một điểm: khai thác và tái chế đô thị, cũng như khai thác mới trong nước, có thể thay thế một phần đáng kể lượng nhập cảng trước đây. Nhưng điều này không thể bù đắp hoàn toàn cho lượng hàng nhập cảng từ Trung Quốc.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 18 April 2025