THỎA THUẬN THUẾ QUAN CỦA TRUMP VỚI VN LÀM RÚNG ĐỘNG MỘT SỐ QUỐC GIA Á CHÂU.

Toàn bộ Á Châu đang theo dõi "thỏa thuận "của Trump với VN: Tại lục địa lớn nhất và đông dân nhất thế giới, Việt Nam là quốc gia đầu tiên sau Trung Quốc đạt được thỏa thuận trong tranh chấp với Hoa Kỳ về thặng dư thương mại. Ngay trước khi thời hạn chót vào tuần tới kết thúc, sau đó quốc gia 100 triệu dân này sẽ phải trả "thuế quan đối xứng" là 46% đối với hàng xuất cảng sang Hoa Kỳ, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố, mức thuế quan sẽ được giảm xuống còn 20%. Theo chiều ngược lại, các công ty Hoa Kỳ do đó sẽ không còn phải trả bất kỳ khoản thuế nào đối với hàng xuất cảng của họ sang Việt Nam nữa.

Trump đã tự ca ngợi mình trên nền tảng Truth Social của mình vào tối thứ Tư 2/7, nói rằng đất nước này đã trao cho Hoa Kỳ "quyền tối huệ quốc hoàn toàn", điều mà VN chưa từng làm trước đây. Tổng thống Hoa Kỳ đã đích thân đàm phán qua điện thoại với nhà lãnh đạo Việt Nam, Tô Lâm, tổng bí thư của Đảng Cộng sản cầm quyền. Trump viết rằng bây giờ con đường đến Việt Nam đã thông thoáng đối với những chiếc SUV của Hoa Kỳ. Cho đến nay, Ford là nhà sản xuất duy nhất của Mỹ có thị trường đáng kể tại quốc gia này, nơi các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản và Nam Hàn đã thống trị trong nhiều thập niên qua.

Tuy nhiên, vì các công ty Mỹ, ngược lại, có sản lượng đáng kể tại Việt Nam cho thị trường trong nước của họ, nên "thỏa thuận" này có nghĩa là giá giày thể thao Nike, chẳng hạn, có khả năng sẽ gia tăng ở Hoa Kỳ. Nhà sản xuất đến từ tiểu bang Oregon của Hoa Kỳ có khoảng một nửa số giày được may và một phần tư số quần áo khác được sản xuất tại Việt Nam. Adidas từ Herzogenaurach, nơi bán khoảng 40% số giày của mình tại Hoa Kỳ, cũng có nhiều sản phẩm sản xuất tại Việt Nam hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới.

Đối với các công ty Đức, mức thuế quan 20% ban đầu tốt hơn mức 46% trước đây bị đe dọa, Peter Kompalla, người đứng đầu Phòng Thương mại Ngoại thương tại Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung. Trong số các kịch bản đã thảo luận trước đây về kết quả của các cuộc đàm phán, đây vẫn là kịch bản tốt nhất. Một khía cạnh tích cực khác là "giai đoạn bất ổn kéo dài" đã đè nặng lên nền kinh tế của đất nước kể từ khi Trump giơ bảng thuế quan của mình trước ống kính máy quay tại Vườn Hồng của White House vào tháng 4, gây ra những cú sốc kinh tế , đặc biệt là ở Đông Nam Á, hiện đã kết thúc. 

Sáu trong số 10 quốc gia Đông Nam Á phải chịu mức thuế nhập cảng từ 32% đến 49% (trong trường hợp của Kampuchia) của Hoa Kỳ vào thời điểm đó. Mức thuế quan 26% cũng gây phẫn nộ ở Ấn Độ, vì Thủ tướng Narendra Modi trước đây luôn được mô tả là "bạn" của Trump và Hoa Kỳ.

Vẫn còn nhiều câu hỏi

Doanh nhân dệt may người Đức Thomas Hebestreit, người có công ty "Deutsche Bekleidungswerke" tại Thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu sản xuất quần áo cho thị trường Mỹ, đã nói với tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) rằng ông có thể "sống chung" với mức thuế quan 20%. Điều quan trọng cần lưu ý là mức thuế quan của Hoa Kỳ đối với hàng nhập cảng từ Trung Quốc cao hơn ở mức 30%, điều này mang lại cho Việt Nam lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, kết quả đàm phán "không phải là bước bất ngờ lớn" đối với quốc gia Đông Nam Á này.

Theo Kompalla, người đứng đầu Phòng Thương mại nước ngoài, vẫn còn nhiều câu hỏi mà chưa có lời giải đáp. Ví dụ, sau thỏa thuận do Trump công bố, Hoa Kỳ có ý định áp thuế 40% đối với hàng hóa chỉ "trung chuyển" tại Việt Nam nhưng thực tế được sản xuất ở nơi khác. Quy định này nhằm vào hàng Trung Quốc, quốc gia này, kể từ khi Trump áp dụng các hạn chế thương mại trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, đã thực sự xử dụng ở Việt Nam trong nhiều trường hợp làm điểm trung chuyển cho hàng xuất cảng sang Hoa Kỳ, chỉ được dán nhãn lại tại quốc gia này. Kompalla cho biết "Câu hỏi đặt ra là liệu định nghĩa về 'trung chuyển' được các nhà chức trách Hoa Kỳ diễn giải theo nghĩa hẹp hay rộng". 

Điều này chủ yếu liên quan đến các sản phẩm điện, nhà cung cấp ô tô, sản phẩm gỗ như đồ nội thất, giày dép và hàng dệt may. Kompalla cho biết "Có thể hàng hóa có bất kỳ nhà cung cấp Trung Quốc nào trong chuỗi cung ứng của họ sẽ được coi là 'trung chuyển'". Ít nhất thì viễn cảnh kinh hoàng được thảo luận nhiều rằng Hoa Kỳ sẽ coi ngay cả các công ty Việt Nam là "Trung Quốc" ngay khi họ có sự tham gia tài chính từ Trung Quốc dường như đã không còn nữa.

Rõ ràng là cuối cùng nó sẽ đắt hơn đối với khách hàng, doanh nhân dệt may Hebestreit cho biết. "Vì Việt Nam được đại diện nhiều trong các mặt hàng thể thao như Nike, Adidas và Puma, tôi dự đoán sẽ có sự gia tăng giá lớn trong ngành quần áo may mặc, giày dép và đồ thể thao." Bản thân ông cung cấp, trong số những thứ khác, thương hiệu quần áo cao cấp của Hoa Kỳ "Theory" từ Việt Nam. Ông vẫn chưa biết mức thuế 20% sẽ ảnh hưởng đến giá hàng hóa trong nước như thế nào, Hebestreit cho biết. Có lẽ sẽ có các biện pháp tạm thời mà ngành kỹ nghệ tại Hoa Kỳ sẽ tham gia trong ngắn hạn. "Nhưng cuối cùng, người tiêu dùng Hoa Kỳ sẽ phải trả tiền."

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 4 Juli 2025