CHO DÙ CÓ ĐẠT ĐƯỢC THỎA THUẬN VERÈ THUẾ QUAN VỚI TRUMP - BRÜSSELS VẪN CHUẨN BỊ CHO MỨC THUẾ CAO LÂU DÀI 

Mối lo ngại về một cuộc xung đột thương mại công khai với Hoa Kỳ đang gia tăng tại EU. Ủy ban Âu Châu dường như không còn kỳ vọng đạt được những nhượng bộ đáng kể trong tranh chấp thuế quan trước hạn chót ngày 1 tháng 8 do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump công bố. Các nhà ngoại giao cho biết Trump hiện đang thúc đẩy mức thuế cơ bản từ 15 đến 20%. Đồng thời, ông dường như cảm thấy thoải mái khi các cuộc đàm phán thất bại. Ủy viên Thương mại EU Maroš Šefčovič đã nói chuyện với các nhà đàm phán Hoa Kỳ tại Washington vào thứ Năm 17/7 tuần trước. Ông đã thông báo cho các đại sứ của các quốc gia thành viên về điều này vào thứ Sáu 18/7.

Các nhà đàm phán EU cũng không có nhiều hy vọng đàm phán giảm thuế quan từ 25% đối với ô tô và phụ tùng ô tô và từ 50% đối với thép và nhôm. Họ cũng thấy ít có khả năng ngăn chặn các mức thuế quan đặc biệt mới đối với các lĩnh vực mới như ngành dược phẩm. "Trump hiện đang tạo ấn tượng là người bất khả xâm phạm", các nhà ngoại giao nói. Thị trường tài chính vẫn bình lặng, trong khi doanh thu từ thuế quan đang bùng nổ. "Ông ấy hành động giống hệt như trong bài hát nổi tiếng của Gitte, 'Tôi muốn tất cả mọi thứ và tôi muốn nó ngay bây giờ'", Bernd Lange (Đảng Dân chủ Xã hội), Chủ tịch Ủy ban Thương mại của Nghị viện Âu Châu nhận định.

Đầu tháng 4, Trump đã công bố mức thuế cơ bản 20% đối với hầu hết hàng nhập khẩu từ EU. Chỉ hơn một tuần trước, ông thậm chí còn đe dọa EU sẽ áp mức thuế 30% trong một bức thư nếu không đạt được thỏa thuận nào trước tháng 8. Điều này đã khiến EU bất ngờ. Ngay trước đó, EU đã cho rằng một thỏa thuận trong tầm tay sẽ giúp giảm ít nhất mức thuế cơ bản xuống còn 10%. Đây là mức thuế tối thiểu mà Hoa Kỳ đã áp dụng kể từ tháng 4. Hiện tại, mức thuế này cũng áp dụng cho EU.

Merz kêu gọi nhanh chóng đạt được thỏa thuận

Mức thuế cơ bản từ 15 đến 20% sẽ là một kết quả đáng thất vọng đối với EU. Ủy ban đã dựa vào khả năng đàm phán một thỏa thuận tốt chỉ vì sức mạnh kinh tế đáng kể của EU. Vương quốc Anh đã đàm phán một thỏa thuận với Trump, theo đó giảm thuế quan cơ bản xuống 10% và bao gồm một hạn ngạch ưu đãi cho ô tô, vốn cũng có thể được nhập cảng vào Mỹ với mức thuế quan thấp hơn này.

Mức thuế ô tô 25% đã ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng đến Đức. Do đó, Thủ tướng Friedrich Merz đã nhiều lần thúc giục một thỏa thuận nhanh chóng với Trump. Ông cũng đã liên hệ trực tiếp với Trump ngay trước khi có thông báo về mức thuế. Theo thông tin từ tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ), hai lựa chọn đang được xem xét để hỗ trợ ngành kỹ nghệ ô tô: thứ nhất, cơ chế bù trừ do BMW và Mercedes đề nghị. Cơ chế này sẽ bù trừ cho ô tô do các công ty Âu châu sản xuất và xuất cảng tại Mỹ so với hàng nhập cảng từ EU, mặc dù có thể không phải theo tỷ lệ một đổi một. Tuy nhiên, điều này cũng quá phức tạp đối với Trump, theo nguồn tin.

Việc miễn thuế "bị phía Mỹ xem xét khá gay gắt"

Thứ hai 21/7, EU đã đề nghị giảm thuế ô tô từ mức 10% hiện tại xuống 0% nếu Mỹ ít nhất giảm mức thuế bổ sung từ 25% xuống 15%. Liệu mức thuế cơ bản 2,5% của Mỹ đối với ô tô có được áp dụng hay không, vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, theo giới đàm phán, Trump cũng không hài lòng với điều đó. Giờ đây, ông nhận ra rằng việc xóa bỏ thuế quan của EU sẽ không làm tăng đáng kể xuất cảng ô tô sang EU. Do đó, ông đang thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc chuyển hoạt động sản xuất từ Âu châu sang Mỹ.

Merz thừa nhận trong cuộc họp báo mùa hè hôm thứ Sáu 18/7 rằng việc thúc đẩy miễn trừ mức thuế 25% đối với ô tô có thể sẽ không thành công. "Phía Âu châu ủng hộ điều này, nhưng phía Mỹ lại có quan điểm khá gay gắt", ông nói.

Câu hỏi quan trọng hiện nay là EU sẽ phản ứng như thế nào nếu các cuộc đàm phán thực sự thất bại. Cho đến nay, đã có một gói thuế quan trả đũa sẽ ảnh hưởng đến hàng nhập cảng trị giá 21 tỷ Euro. Bao gồm quần Jean và xe mô tô. Một gói thứ hai đang được chuẩn bị. Gói này dự kiến sẽ ảnh hưởng đến hàng hóa trị giá 72 tỷ Euro, chẳng hạn như phụ tùng phi cơ và rượu Whisky Bourbon. Con số này khá nhỏ so với 380 tỷ Euro hàng hóa bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ. Tuy nhiên, các nhà ngoại giao dự đoán rằng việc thực hiện gói đầu tiên sẽ phải đối mặt với mức thuế quan bổ sung từ Trump, do đó gây ra một vòng xoáy thuế quan.

Các biện pháp đối phó đang được chuẩn bị

Do đó, EU phải tấn công Trump ở nơi khác, họ nói. Điều này nhắm vào lĩnh vực dịch vụ. Ví dụ, EU có thể áp thuế đối với các tập đoàn kỹ thuật số và doanh thu quảng cáo Online. Theo các nhà ngoại giao, một danh sách các biện pháp đối phó như vậy đang được chuẩn bị. Việc xử dụng công cụ chống tống tiền của EU hiện cũng đang được xem xét. Công cụ này cho phép EU hành động chống lại các quốc gia xử dụng thuế quan và các hạn chế thương mại khác để gây áp lực chính trị. Đổi lại, EU có thể hạn chế quyền ký kết các hợp đồng công hoặc quyền sở hữu trí tuệ.

Tuy nhiên, để có các bước đi tiếp theo, EU cần có sự ủy nhiệm rõ ràng từ các quốc gia thành viên, các nhà ngoại giao cho biết. Hiện tại có hai thái cực trong vấn đề này: Pháp, quốc gia đang thúc đẩy các biện pháp cứng rắn, và Ý, quốc gia vẫn còn nhiều thận trọng. Do đó, cuối cùng, mọi thứ phụ thuộc vào lập trường của Đức.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 21 Juli 2025