TÌM HIỂU SÚNG TRƯỜNG CÁ NHÂN

 CỦA QUÂN ĐỘI VNCH

Súng trường cá nhân, bán tự động M1 Carbine, Súng cạc-bin M1 hay còn được gọi ngắn gọn là Cạc bin ở Việt Nam và nhiều nước khác ở Châu Á. Nó là một trong những khẩu súng trường bán tự động nhỏ, gọn, nhẹ và dễ sử dụng nhất thế giới, khẩu súng này đã trở thành một trong những khẩu súng thông dụng nhất của quân đội Hoa Kỳ trong suốt Thế chiến thứ hai, Chiến tranh Triều Tiên, nhưng cho đến năm 1965 nó và khẩu súng trường M1 Garand được thay thế bởi súng trường M16 và AR-15. https://vi.wikipedia.org/wiki/M1_Carbine

Trong chiến tranh Đông Dương, lính dù và lính bộ binh Pháp đã dùng khẩu M1 Carbine cùng với biến thể M1A1 của nó rất nhiều. Đây là loại súng cá nhân của quân đội quốc gia VN đã sử dụng trong quá khứ kéo dài cho đến khi Tổng Thống Ngô Đình Diệm thành lập quân đội VNCH.

Một loại súng cá nhân khác được QL.VNCH sử dụng lúc ban đầu thành lập quân đội là súng trường M1 Garand là loại súng trường bán tự động do Hoa Kỳ thiết kế năm 1932 bởi nhà sáng tác người Mỹ John C. Garand, súng bắt đầu được sản xuất vào năm 1936, thường được trang bị cho bộ binh Hoa Kỳ và đây cũng là súng trường bán tự động đầu tiên trên thế giới. M1 Garand ngừng hoạt động tại Mỹ năm 1957 nhưng vẫn tiếp tục hoạt động tại nhiều quốc gia khác trong nhiều cuộc chiến. Đây là một trong những loại súng trường chiến đấu thành công trong Thế chiến II tương tự như Mosin-Nagant của Liên Xô, Lee-Enfield của Anh hay Karabiner 98k của Đức..

Vào những năm 1950-1975, chính phủ Việt Nam Cộng hòa đã nhận được một lượng lớn vũ khí từ thời thế chiến thứ hai do Hoa Kỳ viện trợ trong đó có khoảng 220.300 khẩu M1 Garand, chúng được trang bị cho các lực lượng bán quân sự của Việt Nam Cộng hòa. Đến năm 1962 trở về sau, khi QL.VNCH được trang bị súng trường AR-15, thì súng Garand không còn sử dụng ngoài chiến trường mà chỉ còn thấy ở các quân trường huấn luyện và còn được dùng để đi diển hành hoạc dùng cho các toán thủ quốc quân kỳ.

Quân đội nhân dân của VNDCCH, cũng được OSS trang bị một số súng do Hoa Kỳ giúp đở vào những năm 1942-1945 . M1 Garand sử dụng không thông dụng trong cuộc chiến Việt Nam. Nhưng loại súng này là loại súng được dùng nhiều nhất cho các toán thủ quốc quân kỳ của QL.VNCH và dùng để trang bị cho các toán diển hành trong ngày quốc khánh hay quân lực.

SÚNG TRƯỜNG M14

M14 vẫn là vũ khí chính của bộ binh tại Việt Nam cho đến khi nó được thay thế bởi M16, Quân đội VNCH có  Khoảng 2000 khẩu M14

M14

SỰ RA ĐỜI CỦA SÚNG TRƯỜNG M.16

Kể từ khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ 2, Mỹ tập trung khá nhiều vào các vũ khí hạng nặng trong kế hoạch phòng ngự từ xa và bành trướng của họ. Mặt khác, lúc đó người Mỹ vẫn hài lòng với khẩu M1 Garand.

M14 được phát triển trên cơ sở M1, đây là mẫu súng trường bán động có khả năng chọn chế độ bắn. Nó được chấp nhận với vai trò súng trường tiêu chuẩn cho quân đội Mỹ từ năm 1959.

Súng trường M14

Mặc dù M14 có uy lực khá tốt với cỡ đạn 7,62 x 51 mm, tuy nhiên đây không phải là một mẫu súng thành công. Trọng lượng của súng khá nặng lên tới 5,2 kg, dài và rất khó xoay xở.

M14 thể hiện tốt vai trò của súng trường bắn tỉa, súng trường chiến đấu chứ không phải là một súng trường tiến công đúng nghĩa. Các chương trình nghiên cứu thực địa cho thấy phần lớn binh lính Mỹ tỏ ra không hài lòng với M14.

Do đó quân đội Mỹ cần một mẫu súng trọng lượng nhẹ có khả năng chiến đấu tốt với vai trò súng trường tiến công cá nhân. Bên cạnh đó sự ra đời của AK-47 đã thúc đẩy chương trình thay thế M14.

Dẫn đầu chương trình thay thế M14 là nhà thiết kế Eugene Stoner của Công ty Armalite với mẫu AR-15, sự phát triển của AR-15 được tiến hành vào khoảng năm 1956. AR-15 là một súng trường bán tự động hoạt động theo nguyên tắc trích khí trực tiếp. Súng sử dụng hộp tiếp đạn 5,56 x 45 mm (hộp tiếp đạn này về sau đã trở thành tiêu chuẩn của NATO cho súng trường cá nhân sau này).

Súng trường AR-15 với loa che lửa kiểu 3 cạnh

Sự vận hành của súng AR15 và M16

Tháng 02/1958, Hội đồng bộ binh quân đội Mỹ đã tiến hành đánh giá AR-15 với M14 tại trung tâm huấn luyện Fort Benning, bang Georgia. Các thử nghiệm cho thấy, AR-15 là một vũ khí tiềm năng để thay thế cho M14, nó bắt đầu được đưa vào sản xuất từ năm 1959. Tuy nhiên sau đó vì lý do tài chính, Armalite đã bán thiết kế của mình cho hãng Colt vào năm 1959. AR-15 chính thức được chấp nhận bởi Không quân Mỹ vào năm 1961.

Quá trình đánh giá thực tế trên chiến trường

Năm 1962 khoảng 1.000 khẩu AR-15 được đưa đến chiến trường Việt Nam để tiến hành đánh giá. Các cố vấn Mỹ tại chiến trường Việt Nam đã nộp những bản báo cáo ca ngợi AR-15 không ngớt lời. Chỉ có những người trực tiếp sử dụng mới có một đánh giá đầy đủ về loại súng trường này.

Tháng 01/1963, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara ra lệnh ngưng sản xuất M14 và chấp nhận AR-15. Hãng Colt đã tiến hành sửa đổi AR-15 và súng được thông qua với tên gọi M16. Mặc dù M16 đã được báo cáo có những trục trặc trong lúc tác chiến cần phải sửa đổi một vài chi tiết nhưng nó vẫn được chấp nhận đưa vào trang bị

M16 là tên của một loạt súng trường do hãng Colt cải tiến từ súng ArmaLite AR-15. Đây là loại súng tác chiến bắn đạn 5,56×45mm. M16 là súng thông dụng của quân đội Hoa Kỳ từ năm 1967, và của quân đội các nước thuộc khối NATO, và có số lượng sản xuất cao nhất trong các loại súng cá nhân do các nước sản xuất trong cùng thời gian.

M16 khá nhẹ (3–4 kg) do có các phần làm bằng thép, hợp kim, nhôm và nhựa cứng (sợi thủy tinh hoặc polymer), sử dụng kỹ thuật giảm nhiệt bằng hơi, tác động lên cò bằng hơi ép , đạn lên nòng từ băng tiếp đạn với nòng xoay có đường khương tuyến . Quân đội VNCH được Mỹ cung cấp với số lượng gần1 triệu khẩu.

•  Việt Nam Cộng hòa được trang bị khoảng 6.000 M16 và 938.000 M16A1, trong thời gian từ 1966-1975.

M16A1 với hộp đạn 30 viên

Có ba loại khác nhau trong qua trình sản xuất súng M16. Loại đầu tiên: M16 và M16A1, sử dụng trong thập niên 1960, bắn đạn M193/M196 (hoặc.223 Remington), có thể hoàn toàn tự động hay bán tự động, và hai mẫu XM16E1 và M16A1 đồng loạt được sử dụng ở chiến trường Việt Nam. Loại kế là M16A2, thập niên 1980, bắn đạn M855/M856 (do Bỉ sáng chế sử dụng cho trung liên FN Minimi), có khả năng bắn từng viên hay bắn từng loạt 3 viên. Loại sau cùng là M16A4, súng trường tiêu chuẩn của Thủy quân lục chiến HK trong chiến tranh Iraq.

M16A4 và súng trường M4 Carbine dần dần được dùng thay thế M16A2, vốn đã hơi lỗi thời và kém tiện dụng. So với M16A1 và A2, M16A4 và M4/M4A1 có một số cải tiến về hình dáng ngoài: quai xách tháo rời có thể dùng để gắn kính ngắm, dụng cụ chấm mục tiêu bằng tia laser, kính nhìn ban đêm, đèn và súng phóng lựu. Hiện nay quân đội Mỹ đang dần thay thế M16 bằng M4.

Từ đó về sau, M16 và các biến thể cải tiến của nó trở thành súng trường tiến công tiêu chuẩn của quân đội Mỹ. Biến thể đầu của M16 sử dụng hộp tiếp đạn 20 viên, các biến thể về sau sử dụng hộp tiếp đạn cong 30 viên. 

CÁC ƯU và YẾU ĐIỂM CỦA M16

 M16 là loại súng có tốc độ bắn rất nhanh, tốc độ bắn ở chế độ tự động từ 700-950 viên/phút do đó nó còn được gọi với biệt danh "tiểu liên bắn nhanh". Một ưu điểm nữa của M16 là sơ tốc đầu nòng rất lớn lên đến 948 m/s giúp viên đạn chạm tới mục tiêu nhanh hơn. Ngược lại thì M16 thường rất dể bị kẹt đạn vì độ "Jeu" (khoảng cách giửa nòng súng và viện đạn rất ít), nên khi bị bụi đóng là đạn khó rời khỏi nòng, do đó người lính phải giử gìn và lau chùi thường xuyên để tránh kẹt đạn.

Lý do kẹt đạn của M16

Để tránh cho tình trạng hay kẹt đạn,  với loại súng trường M16A1, người ta bổ sung thêm một bộ phận gọi là "foward assist" và M16 là súng trường cá nhân duy nhất có trang bị bộ phận này để chống kẹt đạn. Nó là một cái cần nhỏ ở buồng đạn dùng để đẩy khóa nòng về vị trí đóng trong trường hợp kẹt đạn do lò xo không đẩy về hết. Khi kẹt đạn, người bắn sẽ ấn vào cái cần nhỏ này để đẩy khóa nòng về và lên viên đạn mới.  Trong các cuộc khảo sát được thực hiện vào năm 1967, trong số 1.585 binh lính được đặt câu hỏi về độ tin cậy của M16 có đến 80% binh lính trả lời là họ đã từng bị kẹt đạn khi sử dụng loại súng này.

Cho đến khi M16 được thay thế bằng M4A1 thay đổi hẳn cơ cấu dẩn khí thoát trực tiếp sang sử dụng piston ngắn thì yếu điểm kẹt đạn của M16 mới được giải quyết.

Súng  M4A1 được trang bị cho quân đội Mỹ năm 1994, súng này đã chứng tỏ khả năng vượt trội là gần như không bị kẹt đạn, bắn tự đông 800 viên một phút, nhanh hơn các loại súng trường củ của Mỹ sản xuất trước đó..

Võ thị Linh sưu tầm 3/5/2016