LIỆU MỘT CUỘC BẦU CỬ TỔNG THỐNG MỚI TẠI NAM HÀN -  CÓ THỂ LÀM TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ ỔN ĐỊNH ?

Sau khi Tổng thống cực hữu Yoon Suk-yeol bị luận tội, các chính trị gia hàng đầu của Nam Hàn thực sự nên tái thiết nền dân chủ của đất nước mình. Nhưng liệu họ có rút ra được kết luận đúng đắn từ sự hỗn loạn của Yoon hay không vẫn còn là điều đáng nghi ngờ.

Một nỗ lực đảo chính và hầu như không có bài học nào được rút ra

Lee Jae-myung từ lâu đã theo đuổi ước mơ trở thành tổng thống Nam Hàn. Tám năm trước, khi ông vẫn còn là thị trưởng thành phố Seongnam, ông đã thử điều này lần đầu tiên. Nhưng trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Dân chủ (DP), phong cách táo bạo của ông khiến ông không có cơ hội chống lại Moon Jae-in, người sau đó đã trở thành tổng thống. Trong nhiệm kỳ 5 năm của Moon, Lee trở thành thống đốc tỉnh Gyeonggi. Ông rời nhiệm sở này để tái tranh cử và trở thành ứng cử viên của DP trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2022. Ông đã thua sít sao trước Yoon Suk-yeol của Đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) bảo thủ.

Yoon đã bị Tòa án Hiến pháp tại Seoul cách chức vào đầu tháng 4 vì ông đã cố gắng đàn áp phe đối lập mạnh mẽ xung quanh lãnh đạo đảng DP Lee bằng cách ban bố thiết quân luật vào ngày 3 tháng 12. Cuộc bầu cử mới sẽ diễn ra vào ngày 3 tháng 6. Và một lần nữa Lee Jae-myung lại vươn tới quyền lực. Trong cuộc bầu cử sơ bộ DP đang diễn ra với hai đối thủ yếu, ông đã giành được chiến thắng này đến chiến thắng khác. Đảng PPP bị suy yếu vì Yoon. Lee, 61 tuổi, chưa bao giờ gần với ước mơ của mình đến thế. Nhưng liệu đó có phải là giải pháp lý tưởng cho một quốc gia đang bị chia rẽ?

Họ phải vượt qua sự chia rẽ giữa những người bảo thủ và tự do, giữa đàn ông và phụ nữ, giữa người già và người trẻ.

Các chính trị gia hàng đầu của Nam Hàn đang phải đối mặt với những thách thức lớn. Họ phải giải quyết cuộc khủng hoảng nhà nước do tuyên bố thiết quân luật trong thời bình của Yoon gây ra. Họ phải dập tắt các thuyết âm mưu cực hữu mà Yoon đã thổi bùng qua những phát biểu của ông về gian lận bầu cử và phe đối lập chống nhà nước. Họ phải vượt qua sự chia rẽ xã hội giữa phe bảo thủ và phe tự do, giữa nam và nữ, giữa người già và người trẻ. Về cơ bản, họ cần phải tái tạo nền dân chủ của Nam Hàn để cuối cùng có thể có một cuộc tranh luận khách quan về những vấn đề mà quốc gia xuất khẩu này phải đối mặt trong thời đại thuế quan của Trump, dân số già hóa nhanh chóng và việc tái vũ trang của Triều Tiên.

Liệu họ có làm được không? Ngay cả việc chuẩn bị cho cuộc bầu cử cũng dấy lên nghi ngờ về điều này.

Lee Jae-myung, người đứng đầu đảng DP, là đối thủ của Yoon trong ba năm qua. Vào đêm ban bố thiết quân luật, đảng của ông đã phản ứng nhanh chóng và triệu tập các nghị sĩ đến Quốc hội trước khi quân đội chính phủ đến. Do đó, phiên họp toàn thể đã có thể nhanh chóng bác bỏ tuyên bố tình trạng khẩn cấp của Yoon. Vì vậy, Lee đứng về phía chế độ dân chủ.

Đảng Bảo thủ có thể hưởng lợi nếu họ có thể tạo khoảng cách đáng tin cậy với Yoon. Nhưng họ không

Tuy nhiên, thực tế ông lại quá gây tranh cãi để đảm nhiệm vai trò là chính khách thống nhất. Văn phòng công tố đang tiến hành nhiều cuộc điều tra chống lại ông vì nghi ngờ tham nhũng. Lee phủ nhận các cáo buộc, nhưng thậm chí vẫn có những người ủng hộ DP không tin tưởng ông. Đối với phe bảo thủ, Lee Jae-myung là kẻ thù. Chính sách đối lập của ông chủ yếu được đánh dấu bằng các thủ tục luận tội và bỏ phiếu phong tỏa không thành công.

Đảng PPP có thể hưởng lợi từ danh tiếng không tốt của Lee nếu họ có thể tách mình ra khỏi Yoon. Nhưng đảng Bảo thủ không làm điều này một cách nhất quán. Ngược lại thì đúng hơn. Theo tờ Korea Times, một số thành viên đảng PPP vẫn gặp cựu tổng thống ngay cả sau khi ông bị luận tội.

Vào ngày 11 tháng 4, Yoon, vợ ông là Kim Keon-hee cùng sáu chú chó và năm chú mèo đã chuyển từ dinh thự tổng thống ở quận Hannam, Seoul về nhà riêng rộng 164 mét vuông của cặp đôi ở Gangnam dưới sự bảo vệ an ninh nghiêm ngặt. Trong thông điệp chia tay, Yoon cho biết ông sẽ “làm mọi thứ để xây dựng một nước Nam Hàn tự do và thịnh vượng mà tôi và nhiều người khác đã cùng nhau mơ ước”. Lời hứa này không thực sự phù hợp với thực tế là phiên tòa hình sự xét xử lời kêu gọi thiết quân luật của Yoon hiện đang diễn ra. Yoon phải đối mặt với án tù chung thân.

Một ứng cử viên thậm chí còn nói rằng ông thấy tuyên bố thiết quân luật của Yoon là hợp pháp

Nghị sĩ Na Kyung-won và Thống đốc Bắc Gyeongsang Lee Cheol-woo được cho là đã đến thăm Yoon sau khi ông bị luận tội – cả hai đều muốn ra tranh cử tổng thống cho đảng PPP. Yoon được cho là đã nói chuyện qua điện thoại với cựu bộ trưởng lao động Kim Moon-soo trước khi Kim tham gia cuộc đua của đảng PPP để giành đề cử tổng thống.

Tổng cộng có tám người tham gia cuộc bầu cử sơ bộ PPP. Những người chỉ trích Yoon cũng nằm trong số đó, ví dụ như cựu chủ tịch PPP Han Dong-hoon. Ông nhận thấy tuyên bố thiết quân luật của Yoon là bất hợp pháp ngay từ đầu. Theo báo cáo của tờ Korea Herald, Han phát biểu tại một cuộc thảo luận với một nửa trong số tám ứng cử viên vào Chủ Nhật rằng: "Tôi đã chủ động ngăn chặn điều đó và đặt người dân lên hàng đầu". Ba người còn lại không đồng ý. Lee Cheol-woo thậm chí còn khẳng định rằng ông tin rằng tuyên bố thiết quân luật của Yoon là hợp pháp. Na Kyung-won thấy cuộc thảo luận không cần thiết. Còn Hong Joon-pyo, người kêu gọi sở hữu vũ khí hạt nhân cho Nam Hàn và từng là thị trưởng Daegu cho đến gần đây, đã mô tả việc cách chức Yoon là quá đáng, nói rằng "hầu như không có thiệt hại nào".

Rõ ràng là nhiều nhà lãnh đạo PPP không hiểu được giới hạn của nền dân chủ. Họ dường như cho rằng phán quyết của Tòa án Hiến pháp chống lại Yoon là sai. Bạn có đồng tình với thuyết âm mưu cực đoan cánh hữu của Yoon không? Trong mọi trường hợp, họ đều muốn có phiếu bầu của người hâm mộ Yoon. Rất có thể đây chính là lý do khiến giấc mơ của người đàn ông DP gây tranh cãi Lee Jae-myung trở thành hiện thực.

Vũ  Thái An, người lính VNCH, ngày 22 April 2025