VIỆN TRỢ ÂU CHÂU CHO UKRAINE VƯỢT QUA HOA KỲ - NHỮNG CON SỐ SẼ LÀM THAY ĐỔI  HƯỚNG NHÌN CỦA TRUMP 

Tin từ báo WELT: cho thấy Hoa Kỳ đã giảm viện trợ quân sự cho Ukraine xuống gần bằng không. Âu chấu hiện đã vượt qua Mỹ về mặt này. Nước ủng hộ mạnh mẽ nhất trong năm nay là Đức. 

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biếthôm thứ Hai 14/4 rằng có lẽ đây là một "sai lầm" về cuộc tấn công bằng hỏa tiễn của Nga vào thành phố Sumy của Ukraine, khiến ít nhất 34 người thiệt mạng và hơn 110 người bị thương vào Chủ Nhật 13/4. Quân đội Nga đã bắn một hỏa tiễn Iskander-M vào trung tâm thành phố và tiếp tục bắn một hỏa tiễn thứ hai sau khi lực lượng cứu cấp đến hiện trường.

Trên nền tảng Truth Social của mình vào thứ Hai 14/4, Trump một lần nữa đổ lỗi cho người tiền nhiệm Joe Biden và Wolodymyr Selenskyj về cuộc chiến. Họ đã làm một "công việc tồi tệ", Trump nói. Với lời nói này, Trump dùng để che đậy sự bất lực của mình trong dịp tìm một giải pháp hoà bình cho Ukraine., đã vượt qua các suy nghỉ của Trump.

Cả hai tuyên bố đều đã thể hiện được một điều là không mang lại nhiều hy vọng rằng Hoa Kỳ sẽ tiếp tục viện trợ quân sự, vốn rất cần thiết cho Ukraine. Ngược lại, việc giao hàng dường như đang bị dừng lại hoàn toàn, theo một phân tích gần đây của Viện Kinh tế Thế giới ở Kiel.

“Kể từ khi Donald Trump nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm 2025, viện trợ của Hoa Kỳ đã bị đình trệ”, các nhà kinh tế học, những người thường xuyên tính toán “Công cụ theo dõi hỗ trợ Ukraine” được công nhận trên toàn thế giới, nhận xét, một danh sách toàn diện về tất cả các khoản viện trợ có thể đo lường được, một phần liên quan đến các dữ liệu kinh tế khác.

Các nhà kinh tế của IfW cho biết: "Không có viện trợ quân sự, tài chính hoặc nhân đạo mới nào được ghi nhận kể từ khi Hoa Kỳ công bố gói viện trợ cuối cùng , vẫn thuộc chính quyền của Biden vào ngày 9 tháng 1/2025". "Nó bao gồm viện trợ quân sự trị giá 480 triệu Euro và bao gồm hỏa tiễn phòng không, hỏa tiễn không địa và trang thiết bị cho chiến đấu cơ F-16." Lần gần đây nhất tình trạng trì trệ kéo dài như vậy xảy ra là vào tháng 1 năm 2024, khi bế tắc chính trị tại Quốc hội Hoa Kỳ đã ngăn chặn một gói viện trợ mới.

Mặt khác, các nước Âu châu đã tăng cường hỗ trợ và hiện đã gửi 23 tỷ Euro viện trợ cho Ukraine, nhiều hơn so với Hoa Kỳ. Vào tháng 1 và tháng 2, Anh đã cam kết 360 triệu Euro, Đức 450 triệu Euro, Na Uy 610 triệu Euro, Đan Mạch 690 triệu Euro và Thụy Điển thậm chí là 1,1 tỷ Euro.

Các quyết định mới nhất của Nhóm liên lạc về Ukraine theo hình thức Ramstein, họp tại Brüssel vào thứ sáu 11/4 tuần trước, vẫn chưa được xem xét. Theo báo cáo, Đức là quốc gia ủng hộ mạnh mẽ nhất năm nay, khi cung cấp 4 tỷ Euro viện trợ song phương, ngoài 3 tỷ Euro mà Bundestag đã giải ngân vào tháng 3/2025.

“Nga không nên đắm chìm trong ảo tưởng”

Các khoản cam kết tiếp theo trị giá 8,25 tỷ đô la được lên kế hoạch cho đến năm 2029. Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius vẫn lạc quan, mặc dù viện trợ của Hoa Kỳ giảm: "Nga không nên nuôi bất kỳ ảo tưởng nào, Ukraine đang trở nên mạnh mẽ hơn", ông nói, theo một bài báo trên FAZ.

Năm 2025, bốn hệ thống phòng không Iris-Tcủa Đức đã bổ sung với 300 Raketen dẫn đường sẽ được chuyển giao, cũng như 15 xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 1A5, 25 xe chiến đấu bộ binh Marder, 300 máy bay không người lái trinh sát, 100 Radar giám sát mặt đất, 14 hệ thống pháo binh và 100.000 viên đạn pháo.

Anh đang có kế hoạch cung cấp 5,2 tỷ Euro viện trợ, như các hệ thống Radar, mìn chống tăng và máy bay không người lái. Hòa Lan đã dành ra 2 tỷ Euro cho năm 2025 và các quốc gia khác đã hứa sẽ tài trợ thêm hàng triệu Euro nữa.

Do đó, các nhà kinh tế tại Viện Kinh tế Thế giới Kiel (IfW Kiel) phải cập nhật các tính toán của họ, vốn chỉ giới hạn đến cuối tháng 2. Điều chắc chắn cho đến nay là: “Tổng cộng, Âu Châu đã phân bổ 138 tỷ Euro viện trợ kể từ khi chiến tranh bắt đầu, nhiều hơn 23 tỷ Euro so với Hoa Kỳ.” 

Điều đáng ngạc nhiên là các quốc gia nhỏ hơn ở Bắc và Đông Âu lại đặc biệt thành công về mặt sản lượng kinh tế. Estland  Dänemark, Litauen, Lettland, Finnland và Schweden cho đến nay đã cung cấp hơn 1% tổng sản phẩm quốc nội của họ để viện trợ cho Ukraine. Đức đứng thứ 16 trong bảng xếp hạng này với 0,44%.

Christoph Trebesch, người đứng đầu Ukraine Support Tracker tại IfW Kiel, cho biết: "Các nền kinh tế lớn như Đức, Pháp và Tây Ban Nha phải phát huy tốt hơn vai trò chủ chốt của mình trong tương lai". Trebesch nói tiếp: "Nếu 'Năm nước lớn' Âu châu đạt được mức như các quốc gia Skandinavischen hay Baltischen, Âu châu  có thể bù đắp phần lớn thâm hụt viện trợ của Hoa Kỳ cho Ukraine, đặc biệt là về viện trợ tài chính".

Người ta không rõ liệu viện trợ quân sự từ Âu châu có thể hỗ trợ Ukraine trong việc phòng thủ lâu dài chống lại Nga hay không ? Sự lạc quan của Bộ trưởng Quốc phòng Đức không nên che giấu hai sự thật: Hệ thống phòng không Patriot đặc biệt hiệu quả trước mối đe dọa hỏa tiễn của Nga. Nhưng vẫn chưa rõ, liệu Hoa Kỳ có chấp nhận để có đủ số lượng hệ thống phòng không này không,  cùng với hỏa tiện phù hợp hay không ?. 

Thứ hai, Ukraine vẫn còn thiếu vũ khí, trang bị trên chiến trường, cũng như vũ khí tầm xa.

Do đó, vào đầu tuần, Tổng thống Ukraine Selenskyj đã đề nghị mua mười hệ thống Patriot từ Hoa Kỳ với giá 15 tỷ đô la. Lời cáo buộc của chính quyền Trump rằng Ukraine đang gây ra những chi phí không cần thiết cho Hoa Kỳ, và còn được cho là một tuyên bố sai lầm, xét đến quy mô chính trị toàn cầu của cuộc chiến và hàng tỷ đô la trong các hợp đồng bổ sung cho ngành kỹ nghệ quân sự Hoa Kỳ. Tuy nhiên, sau lời đề nghị này từ Kiew, lời cáo buộc của chính quyền  Hoa Kỳ hoàn toàn vô giá trị.

Nhưng  sau đó Trump đã phản ứng lại lời đề nghị này theo cách riêng của mình: "Selenskyj luôn muốn mua hỏa tiễn", tổng thống Hoa Kỳ cho biết hôm thứ Ba 15/4, "nhưng nếu bạn bắt đầu một cuộc chiến, bạn phải chắc chắn rằng mình có thể giành chiến thắng, đúng không? Bạn không muốn bắt đầu một cuộc chiến với một quốc gia lớn hơn gấp 20 lần rồi hy vọng rằng mọi người sẽ cung cấp cho bạn một số hỏa tiễn". Lời nói này của Trump không đúng với thực tế của bản chất cuộc chiến, vì Ukraine là nước bị Nga xâm lược bất ngờ, thì lây gì mà có đủ đạn được để đánh trả? Trump đã vô lý nơi lời cáo buộc này.

Vũ Thái An, người lính VNCH, ngày 16 April 2025